عوارض و فواید کاندوم برای خانم‌ها در طول رابطه جنسی

کاندوم ابزاری متداول برای پیشگیری از بارداری و پیشگیری از ابتلا به عفونت‌ها و بیماری‌های مقاربتی است. این وسیله بهداشت جنسی در انواع مختلفی مثل کاندوم مردانه و زنانه، طعم‌دار، تاخیری، خاردار، تنگ‌کننده و … در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد. متاسفانه خیلی از افراد به دلیل تجربه عوارض کاندوم از جمله حساسیت و کاهش لذت جنسی، استفاده از آن را کنار می‌گذارند.

در این مقاله می‌خواهیم مقایسه‌ای بین فواید و عوارض استفاده از کاندوم داشته باشیم تا بفهمیم آیا این عوارض می‌توانند دلیلی قانع‌کننده برای عدم استفاده از کاندوم باشند یا خیر. همچنین به بررسی راه‌حل‌های مواجهه با این عوارض می‌پردازیم.

به نقل از Health Direct، برای افزایش اثربخشی کاندوم‌ها در پیشگیری از بارداری و جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی می‌توان از آن‌ها در کنار سایر روش‌های جلوگیری مثل قرص‌های ضدبارداری، حلقه واژینال ضدبارداری، آمپول ضدبارداری، ایمپلنت، IUD و … استفاده کرد.

اگر از کاندوم به‌درستی استفاده شود، ۹۸ درصد در پیشگیری از بارداری موثر است. ۲ درصد باقی‌مانده که با وجود کاندوم باردار می‌شوند، معمولاً از آن به‌درستی استفاده نمی‌کنند. برای استفاده صحیح باید کاندوم را به‌آرامی از بسته‌بندی خارج کنید، آن را بالای آلت تناسلی (در حالت نعوظ) در جهت درست قرار دهید و روی آن بکشید. هنگام خارج‌کردن کاندوم، پایین آن را با دست نگه دارید.

فواید استفاده از کاندوم

دلایل مختلفی وجود دارند که باعث محبوبیت کاندوم به‌عنوان یک وسیله پیشگیری شده‌اند. از جمله این دلایل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

پیشگیری از بارداری

کاندوم‌ها نسبت به بقیه روش‌های پیشگیری از بارداری ارزان‌تر هستند، استفاده از آن‌ها ساده‌تر است و از همه مهم‌تر، تهیه آن‌ها به‌راحتی امکان‌پذیر است. از همه این‌ها که بگذریم، اگر از کاندوم به شیوه صحیح استفاده شود، این محصول شانس موفقیت بالایی نیز در پیشگیری دارد. به‌خصوص اگر از کاندوم در کنار سایر روش‌های پیشگیری استفاده شود، می‌تواند تا حد بسیار زیادی از بارداری ناخواسته جلوگیری کند.

پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی

تنها کاربرد کاندوم پیشگیری از بارداری نیست و از این وسیله برای پیشگیری از انتقال بعضی از بیماری‌های مقاربتی (مثل ایدز، سوزاک و کلامیدیا) نیز استفاده می‌شود.

ایجاد تنوع در رابطه جنسی

تولیدکننده‌های کاندوم، این محصولات را در انواع مدل‌ها از جمله کاندوم طعم‌دار و کاندوم خاردار به بازار عرضه می‌کنند. این محصولات می‌توانند در عین حفظ بهداشت رابطه، لذت جنسی را نیز برای دو طرف رابطه بیشتر کنند.

عوارض جانبی اندک

به‌جز در موارد خیلی خاصی که استفاده از کاندوم می‌تواند برای افراد دارای عوارض باشد، استفاده از این محصول هیچ خطری برای طرفین رابطه ندارد. همچنین برخلاف روش‌هایی مثل مصرف قرص‌های ضدبارداری تاثیری روی میزان هورمون‌های جنسی نیز ندارد.

سادگی استفاده

برخلاف روش‌هایی مثل IUD یا تزریق آمپول‌های ضدبارداری که نیاز به تجویز پزشک دارند، کاندوم نه به تجویز پزشک نیاز دارد و نه استفاده از آن پیچیدگی خاصی دارد.

موقتی بودن

برخلاف روش‌هایی مثل وازکتومی و توبکتومی که معمولاً دائمی و بازگشت‌ناپذیر هستند، کاندوم وسیله‌ای یک‌بارمصرف است و بعد از هر بار استفاده بدون اینکه تغییری در وضعیت جسمانی فرد ایجاد کرده باشد، دور ریخته می‌شود.

کاندوم وسیله‌ای در دسترس، ساده و موقتی است که می‌تواند در عین پیشگیری از بارداری، به رابطه جنسی تنوع ببخشد و طرفین رابطه را از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی محافظت کند.

عوارض و معایب استفاده از کاندوم

گذشته از مزایای مختلف، کاندوم‌ها عوارض و معایبی هم دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم. در نظر داشته باشید که معایب کاندوم اغلب کوتاه‌مدت هستند و به‌راحتی می‌شود با آن‌ها مقابله کرد.

تاثیر بر لذت جنسی

قرار گرفتن کاندوم مثل یک مانع بین آلت جنسی و واژن می‌تواند به کاهش حساسیت و لذت جنسی در طول رابطه منجر شود. این مشکل یکی از رایج‌ترین دلایلی است که باعث امتناع افراد از پوشیدن کاندوم می‌شود.

احتمال حساسیت

بسیاری از کاندوم‌ها از جنس لاتکس ساخته می‌شوند. برخی افراد حساسیت به لاتکس کاندوم دارند و استفاده از این کاندوم‌ها می‌تواند باعث بروز علائم حساسیت شود.

علاوه‌براین، برخی کاندوم‌ها آغشته به ماده اسپرم‌کش و ماده روان‌کننده هستند. این مواد هم ممکن است در بعضی افراد ایجاد حساسیت کنند.

خشکی واژن

خشکی واژن از عوارض طولانی‌مدت اما نادر کاندوم است. استفاده از کاندوم‌های حاوی اسپرم‌کش و کاندوم‌های لاتکسی در افرادی که به این مواد حساسیت دارند باعث التهاب و خشکی واژن می‌شود.

احتمال پارگی یا جا ماندن کاندوم در واژن

هرچند با احتمال پایین، اما ممکن است کاندوم در حین رابطه پاره شده یا در واژن جا بماند و شما را با خطر بارداری و بیماری‌های مقاربتی مواجه کند.

موارد زیر احتمال بروز پاره شدن کاندوم و جا ماندن کاندوم در واژن را افزایش می‌دهند:

• عدم استفاده از روان‌کننده
• استفاده از روان‌کننده‌های روغنی
• نپوشیدن درست کاندوم
• استفاده از کاندوم‌های تاریخ‌مصرف‌گذشته
• استفاده از کاندوم آسیب‌دیده
• باز کردن نامناسب بسته‌بندی کاندوم
• استفاده از کاندوم‌هایی که سایز آن‌ها متناسب با اندازه آلت تناسلی نیست
• شل بودن آلت

کاندوم و احتمال بارداری

کاندوم‌ها در صورت استفاده درست تا ۹۸ درصد از بارداری جلوگیری می‌کنند. یعنی از هر ۱۰۰ زوجی که از کاندوم استفاده می‌کنند، دو زوج ممکن است طی یک سال باردار شوند.

پارگی یا جا ماندن کاندوم در طول رابطه از جمله عواملی است که می‌تواند احتمال بارداری ناخواسته را افزایش دهد. یکی از راه‌های کاهش احتمال جا ماندن کاندوم، بیرون آوردن آلت تناسلی از واژن بعد از انزال است که برای برخی افراد سخت است و منجر به بارداری ناخواسته می‌شود.

کاندوم و عفونت‌های مقاربتی

در صورت عدم استفاده صحیح از کاندوم و پاره شدن یا جا ماندن آن در واژن، علاوه بر امکان بارداری احتمال انتقال بیماری‌های مقاربتی نیز بسیار زیاد است.

از این گذشته کاندوم‌ها نمی‌توانند از همه عفونت‌های مقاربتی پیشگیری کنند. واقعیت این است که با استفاده از کاندوم می‌توان تا حد زیادی از ابتلا به ویروس HIV و عفونت‌های مقاربتی که از راه ترشحات ناحیه تناسلی منتقل می‌شوند (مثل کلامیدیا، سوزاک و تریکوموناس) پیشگیری کرد. اما بیماری‌های مقاربتی که اغلب دارای علائم پوستی هستند (مثل هرپس یا تبخال تناسلی، سیفیلیس، شانکروئید تناسلی و زگیل تناسلی) فقط زمانی توسط کاندوم قابل‌پیشگیری هستند که ناحیه عفونی به‌طور کامل از هرگونه تماسی دور باشد.

کاندوم و احساس درد

حساسیت به کاندوم و التهاب واژن می‌تواند باعث دردناک شدن رابطه جنسی شود. همچنین استفاده از کاندوم‌هایی با طرح‌های خاص (مثل کاندوم‌های فضایی) و کاندوم‌های خاردار هم می‌تواند در برخی خانم‌ها باعث ایجاد احساس درد شود.

خطرات کاندوم برای زنان و مردان

از جمله خطرات احتمالی کاندوم برای مردان و زنان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

خطرات برای مردان

از جمله خطرات احتمالی کاندوم برای مردان می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حساسیت نسبت به لاتکس
• وجود احتمال ابتلا به سیفیلیس، زگیل تناسلی و تبخال تناسلی
• ابتلا به بیماری‌های مقاربتی در صورت پارگی کاندوم
• افزایش خطر ابتلا به بیماری مقاربتی در اثر التهاب ناشی از ماده اسپرم کش

خطرات زنان

استفاده از کاندوم برای زنان می‌تواند عوارض و خطرات بیشتری داشته باشد. از جمله خطرات احتمالی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• حساسیت نسبت به لاتکس و اسپرم کش
• ابتلا به عفونت قارچی در صورت استفاده از کاندوم طعم‌دار در رابطه واژینال
• ابتلا به بیماری‌های مقاربتی در صورت پارگی یا جا ماندن کاندوم
• ابتلا به عفونت واژن در صورت استفاده چندباره یا نادرست از کاندوم
• بارداری ناخواسته
• افزایش خطر ابتلا به بیماری مقاربتی در اثر التهاب ناشی از ماده اسپرم کش
• احتمال ایجاد زخم و التهاب در ناحیه واژن در صورت استفاده از کاندوم خاردار
• وجود احتمال ابتلا به سیفیلیس، زگیل تناسلی و تبخال تناسلی

حساسیت به لاتکس و اسپرم کش، کاهش لذت جنسی، خشکی واژن، پارگی و جا ماندن کاندوم، عدم جلوگیری کامل از بارداری و بیماری مقاربتی و احساس درد در رابطه از جمله رایج‌ترین عوارض کاندوم هستند.

معایب کاندوم بیشتر است یا مزایای آن؟

استفاده از کاندوم با وجود همه عوارض احتمالی آن، برای هیچ فردی آن‌قدر خطرناک نیست که باعث کنار گذاشتن کامل آن شود. به‌طورکلی کاندوم نه‌تنها وسیله‌ای برای جلوگیری از بارداری ناخواسته است، بلکه نقش مهمی را نیز در پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی بازی می‌کند. همین موضوع دلیل کافی برای پیشی ‌گرفتن مزایای کاندوم نسبت به معایب آن است.

خوشبختانه امروزه شرکت‌های تولیدکننده، انواع متنوع کاندوم‌ها را به بازار عرضه می‌کنند؛ بنابراین افرادی که دچار عوارض ناشی از استفاده از کاندوم می‌شوند، می‌توانند به‌راحتی با تعویض برند یا نوع کاندوم خود به این عوارض پایان دهند و رابطه جنسی لذت‌بخش و سالمی را تجربه کنند.

استفاده از روان‌کننده مناسب، یادگیری شیوه درست استفاده از کاندوم و آگاهی از روش‌های مواجهه با شرایط اضطراری (مثل پارگی کاندوم، رابطه محافظت‌نشده با فرد ناقل بیماری، احتمال بارداری ناخواسته و …) می‌تواند عوارض کاندوم را تا حد زیادی از بین ببرد.

عوارض عدم استفاده از کاندوم روی سلامت طرفین رابطه، از عوارض ناشی از استفاده از آن بسیار بیشتر است.

کاندوم و پیشگیری از بارداری در مقایسه با سایر روش‌ها

اثربخشی همه روش‌های پیشگیری از بارداری به نحوه به‌کارگیری آن‌ها بستگی دارد. برای مثال اگر قرص‌های ضدبارداری به‌صورت منظم یا با دوز مناسب مصرف نشوند، احتمال بارداری افزایش پیدا می‌کند. در مورد کاندوم هم این موضوع صادق است؛ یعنی اگر از کاندوم به‌درستی استفاده نشود، احتمال بارداری ناخواسته بعد از رابطه جنسی بیشتر می‌شود.

در جدول زیر می‌توانید متداول‌ترین شیوه‌های پیشگیری از بارداری را با میزان اثربخشی هرکدام از آن‌ها (بسته به نحوه درست استفاده) ببینید.

آیا همه می‌توانند از کاندوم استفاده کنند؟

استفاده از کاندوم برای برخی افراد مناسب نیست و می‌تواند کارایی آن را در جلوگیری از بارداری کاهش دهد.

• افرادی که به واژینیسموس (ترس از دخول و انقباض غیرعادی واژن) مبتلا هستند.
• افرادی که به حساسیت لاتکسی دچار هستند.
• افرادی که اختلال نعوظ دارند و احتمال جا ماندن کاندوم در آن‌ها زیاد است.

همان‌طورکه گفتیم به کاندوم نباید فقط به‌عنوان وسیله پیشگیری از بارداری نگاه کرد و استفاده از آن برای مبتلا نشدن به بیماری‌های مقاربتی ضروری است. اما افرادی که به مشکلات بالا دچار هستند بهتر است با هدف پیشگیری از بارداری صرفاً به کاندوم‌ها اتکا نکنند.

بایدها و نبایدهای استفاده صحیح از کاندوم

با استفاده مناسب از کاندوم، می‌توانید معایب و خطرات استفاده از آن را تا حد زیادی کاهش دهید.

علاوه‌براین‌ها، دقت کنید که کاندوم جلوی انتقال تمام بیماری‌های مقاربتی را نمی‌گیرد؛ پس:

• با پزشک درباره دریافت واکسن HPV مشورت کنید.
• تست‌های غربالگری انجام دهید.
• با رابطه متعهدانه خطر آلودگی به بیماری‌های مقاربتی را کاهش دهید.

آیا استفاده از کاندوم طی بارداری مجاز است؟

استفاده از کاندوم در دوران بارداری نه‌تنها مشکلی ندارد، بلکه برای پیشگیری از انتقال بیماری‌های مقاربتی و عوارضی که این بیماری‌ها روی جنین دارند، یک ضرورت است. اما بهتر است درباره نوع و برند کاندوم مورداستفاده خوب تحقیق کرده و با پزشک مشورت کنید.

 پژوهش‌ها نشان داده است اسپرم کش‌ها می‌توانند روی رشد جنین اثر منفی بگذراند. همچنین روان‌کننده‌های سنگین، برخی جایگزین‌های لاتکس و مواد شیمیایی در برخی کاندوم‌ها نیز ممکن است روی سلامت بارداری تاثیرگذار باشند.

چه زمان از پزشک کمک بگیریم؟

درصورتی‌که عوارض استفاده از کاندوم باعث شده است به کنارگذاشتن این وسیله بهداشت جنسی فکر کنید، شاید بهتر است ابتدا مشکل زمینه‌ای را پیدا کنید. تحت شرایط زیر لازم است با کمک‌گرفتن از پزشک مشکل زمینه‌ای را که باعث ایجاد عوارض شده است برطرف کنید:

• اختلال نعوظ باعث شده است کاندوم مکرراً جا بماند.
• دچار واژینیسموس هستید و استفاده از کاندوم باعث دردناک‌تر شدن رابطه شده است.
• به دیر انزالی دچار هستید و کاندوم انزال شما را بیشتر به تاخیر می‌اندازد.
• به زودانزالی دچار هستید و به کاندوم‌های تاخیری نیز حساسیت دارید.
• خشکی واژن دارید و استفاده از برخی کاندوم‌ها (به‌خصوص کاندوم‌های اسپرم کش) برایتان دشوار است.
• با استفاده از کاندوم به‌سرعت دچار افت لذت جنسی می‌شوید.

همچنین تحت شرایط زیر باید هر چه سریع‌تر به پزشک مراجعه کنید:

• کاندوم در رحم جا مانده است و بیرون آوردن آن برایتان ممکن نیست.
• با شخصی که مبتلا به ایدز و سایر بیماری‌های مقاربتی است رابطه جنسی داشته‌اید و کاندوم در طول رابطه پاره شده است.
• بعد از پاره شدن کاندوم نگران بارداری ناخواسته هستید.

کلام آخر دکترساینا

شاید تجربه‌ی مشکلات کاندوم در نگاه اول دلیل قانع‌کننده‌ای برای کنارگذاشتن آن و برقراری رابطه محافظت‌نشده باشد؛ اما بهتر است بدانید که کاندوم پیش از اینکه ابزار جلوگیری باشد، وسیله‌ای برای حفظ بهداشت جنسی است. با تعویض برند کاندوم، استفاده درست و همچنین مشورت با پزشک برای برطرف‌کردن مشکل زمینه‌ای که باعث ایجاد عوارض شده است، می‌توانید رابطه جنسی سالم و لذت‌بخشی را با کاندوم تجربه کنید.

سوالات متداول

برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.