بارداری یک دوره هیجان‌انگیز و تکرارنشدنی در زندگی هر زنی است. سونوگرافی چهاربعدی یکی از کارهایی است که ممکن است دلتان بخواهد برای ثبت خاطره‌ای بهتر از این دوره انجام دهید. سونوگرافی چهاربعدی به شما این امکان را می‌دهد که برای نخستین بار چهره فرزندتان را ببینید. اما ممکن است برایتان سوال شود که سونوگرافی ۴D یا چهار بعدی چه عوارضی دارد یا در چه مواردی درخواست می‌شود و آیا لازم است شما هم سونوگرافی چهاربعدی انجام دهید یا خیر.
در متن پیش رو علاوه‌بر آشنا کردن شما با سونوگرافی ۴D به این سوال‌ها هم پاسخ خواهیم داد.
فهرست آنچه می‌خوانید:
سونوگرافی چهار بعدی چیست؟
سونوگرافی یک شیوه تصویربرداری است که در آن از امواج صوت برای ثبت تصویر اجزای درونی بدن استفاده می‌شود. سونوگرافی یک بخش روتین از مراقبت‌های دوره بارداری است. سونوگرافی چهاربعدی یا ۴D تصاویر جنین را در یک ویدئوی پخش زنده نمایش می‌دهد و در آن، صورت جنین مشخص می‌شود. این تصاویر درکنار هم حرکت اجزای مختلف بدن جنین ازجمله دیواره‌ها یا دریچه‌های قلب و جریان خون آن‌ها را نمایش می‌دهند.
به گفته Very Well Family اغلب افراد حداقل یک بار سونوگرافی را به‌عنوان بخشی از مراقبت‌های روتین دوره بارداری‌شان انجام می‌دهند. سونوگرافی اغلب به‌صورت ۲D یا دوبعدی انجام می‌شود؛ یعنی عکس تخت از جنین فراهم می‌کند. سونوگرافی یک ابزار امن و موثر در حوزه پزشکی برای ارزیابی جنین و تشخیص عارضه‌های احتمالی است. با‌این‌حال، انجام سونوگرافی به‌دلایل غیرپزشکی اغلب توصیه نمی‌شود. پزشک‌ها اغلب توصیه می‌کنند که از انجام سونوگرافی سه‌بعدی (۳D) و چهاربعدی (۴D) که تصاویر ساکن و متحرکی از فرزند شما در رحم فراهم می‌کنند خودداری کنید؛ زیرا هیچ فایده‌ی پزشکی ندارند و تاثیر درازمدت آن‌ها هنوز شناخته‌شده نیست.
کاربرد سونوگرافی چهار بعدی چیست؟
سونوگرافی چهار بعدی به پزشک‌ها کمک می‌کند که طبیعی بودن حرکت اجزای مختلف بدن را بررسی کنند. سونوگرافی‌های سه بعدی و چهاربعدی به‌صورت روتین در دوره بارداری ضرورت ندارند؛ زیرا سونوگرافی معمول جنین که به‌صورت دوبعدی انجام می‌شود هم می‌تواند ناهنجاری‌های احتمالی را گزارش کند.
این سونوگرافی‌ها بیشتر اهداف تجاری دارند و مخصوص مادرهایی هستند که می‌خواهند برخی ویژگی‌های فرزندشان را مثل اجزای صورت یا حتی برخی عادت‌های ارثی مثل انگشت‌مکیدن او را تماشا کنند. چیزهای کوچکی مثل تکان خوردن انگشت پا یا حتی بیرون آوردن زبان هم در سونوگرافی چهار بعدی قابل‌مشاهده است.
از دیگر کاربردهای سونوگرافی چهار بعدی می‌توان به بررسی دقیق‌تر برخی ناهنجاری‌های صورت مثل شکاف کام اشاره کرد.
مزایا و معایب سونوگرافی چهار بعدی
سونوگرافی ۴ بعدی هم مثل هر تکنیک دیگری مزایا و معایبی دارد که در ادامه شما را با آن‌ها آشنا می‌کنیم.
مزایا سونوگرافی چهار بعدی
سونوگرافی ۴ بعدی ممکن است ضرورتی نداشته باشد اما مزایای مختلفی دارد؛ از جمله مزایای سونوگرافی چهاربعدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- غربالگری و تشخیص سریع‌تر ناهنجاری‌های قلبی
- آسودگی خاطر مادر از سلامت جنین
- شناسایی صحیح نقایص صورت
- مشاهده پیشرفت سلامت جنین
- ثبت تصاویر زنده از جنین
معایب سونوگرافی چهار بعدی
از جمله معایب سونوگرافی چهار بعدی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دستگاه سونوگرافی ممکن است از سطوحی بالاتر از معمول از انرژی اولتراسوند استفاده کند که ممکن است برای جنین عارضه داشته باشد.
- جلسه‌های سونوگرافی ممکن است طولانی باشد.
- درصورتی‌که پزشکی که سونوگرافی را انجام می‌دهد به اندازه کافی مهارت نداشته باشد، ممکن است باعث تشخیص نادرست شود.
- گران بودن سونوگرافی
آیا سونوگرافی چهاربعدی برای جنین عوارضی دارد؟
مطالعات نشان داده است که سونوگرافی‌های سه و چهار بعدی بی‌خطرند. علاوه‌بر این سونوگرافی چهار بعدی تشخیص و توضیح برخی ناهنجاری‌ها را برای پزشک راحت‌تر می‌کند.
اما نگرانی اصلی بیشتر درباره آن سونوگرافی‌هایی است که تنها برای ثبت خاطره و نه برای اهداف پزشکی انجام می‌شوند. گروه‌هایی مثل موسسه سونوگرافی آمریکا و کنگره زنان‌وزایمان آمریکا درباره تماس بیش‌ازحد با امواج اولتراسوند هشدار می‌دهند؛ بنابراین گویا انجام سونوگرافی تنها با هدف دیدن چهره فرزندتان، به‌ویژه در مراکزی که معتبر نیستند چندان ایده خوبی به‌نظر نمی‌رسد. درباره مزایا و معایب انجام سونوگرافی چهار بعدی با پزشک خود مشورت کنید.
نحوه انجام سونوگرافی چهار بعدی
در ادامه سعی می‌کنیم که به سوالات اصلی پیرامون نحوه انجام سونوگرافی چهار بعدی پاسخ دهیم.
بهترین زمان برای انجام سونوگرافی چهار بعدی چه زمانی است؟
اگرچه سونوگرافی چهار بعدی تقریباً در همه دوره بارداری می‌تواند تصاویری از فرزند شما ثبت کند، اما بین هفته ۲۶ تا ۳۴ بارداری بهترین زمان برای انجام آن است. اگر می‌خواهید تصاویر دقیق‌تری از چهره فرزندتان داشته باشید، توصیه شده است که تا ۲۸ هفته صبر کنید.
آمادگی‌های لازم قبل از سونوگرافی چهاربعدی
پیش از انجام سونوگرافی چهاربعدی لازم است به اندازه کافی آب بنوشید؛ این کار به ثبت تصاویر بهتر کمک می‌کند. همچنین خوب است دقت کنید که فرزندتان در چه زمانی از روز بیشتر حرکت می‌کند و در آن زمان برای سونوگرافی مراجعه کنید. همچنین دقت کنید که خوردن یا نوشیدن چه تاثیری روی حرکت‌های جنین می‌گذارد و آن را پیش از انجام سونوگرافی رعایت کنید. بسیاری از جنین‌ها وقتی که مادر خوراکی سرد یا شیرینی می‌خورد، جنب‌وجوش بیشتری می‌کنند. در این موارد توصیه شده که مادر در راه آمدن به سونوگرافی یک آب‌میوه بنوشید.
سونوگرافی چهاربعدی چطوری انجام می‌شود؟
برای انجام سونوگرافی چهاربعدی لازم است که روی تخت دراز بکشید تا پزشک ژل مخصوصی را روی شکم شما بریزد. این ژل به عبور امواج صوتی کمک می‌کند. بعد از آن پزشک پروب سونوگرافی را روی سطح پوست شکم حرکت می‌دهد تا تصاویر مختلفی را از جنین شما ثبت کند.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص زنان و زایمان کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص زنان ارتباط آنلاین با متخصص زنانسونوگرافی چهار بعدی چقدر طول می‌کشد؟
اگر لازم باشد که برای حرکت کردن جنین و بهتر شدن موقعیت او اندکی راه بروید یا چیزی بخورید، سونوگرافی چهار بعدی ممکن است تا ۴۰ دقیقه هم زمان ببرد. اما زمان انجام سونوگرافی چهاربعدی به‌تنهایی و براساس اینکه چه مواردی قرار است بررسی شوند، اغلب حدود ۲۵ دقیقه است.
نحوه انجام سونوگرافی چهاربعدی مشابه سونوگرافی‌های معمول شکمی است؛ اما بین ۲۵ تا ۴۰ دقیقه زمان می‌برد.
تفاوت سونوگرافی چهاربعدی با سایر سونوگرافی‌ها
انواع سونوگرافی‌هایی که برای بررسی جنین انجام می‌شوند، تصاویر مختلفی ارائه می‌دهند و کاربردهای مختلفی دارند.
تفسیر سونوگرافی چهار بعدی
پس از پایان سونوگرافی عکس یا یک کپی از فیلم سونوگرافی چهار بعدی را دریافت می‌کنید. همچنین درصورتی‌که پزشک هرگونه یافته غیرطبیعی از قبیل شکاف کام ببیند، به شما خواهد گفت. فراموش نکنید که سونوگرافی‌های سه و چهار بعدی به‌صورت روتین برای تشخیص مشکلات جنین درخواست نمی‌شوند.
کلام آخر دکترساینا
سونوگرافی یکی از رایج‌ترین ابزارهای ارزیابی وضعیت بارداری و رشد و تکامل کودکِ درحال‌رشد شماست. سونوگرافی‌های دوره بارداری اغلب به‌صورت ۲Dیا دوبعدی انجام می‌شوند که یک تصویر سیاه‌وسفید از جنین شما ارائه می‌دهد. اما سونوگرافی انواع دیگر ۳D یا سه بعدی و ۴D یا سونوگرافی چهار بعدی هم دارد که کاربردهای متفاوتی دارند. سونوگرافی چهاربعدی درکنار عوارض احتمالی‌اش، ممکن است بیشتر با اهداف تجاری و توسط افراد غیرمتخصص انجام شود. ازاین‌رو پیش از انجام سونوگرافی چهاربعدی لازم است با پزشک خود دراین‌باره مشورت کنید.
| نام تکنیک | سونوگرافی چهاربعدی |
| تخصص مربوطه | رادیولوژی – زنان و زایمان |
| کاربرد | · تجاری
· بررسی حرکات جنین و برخی بیماری‌های خاص |
| زمان انجام | هفته ۲۶ تا ۳۴ |
| روش انجام | حرکت پروب روی شکم |
| مدت زمان | حدود ۲۰ دقیقه |
| عوارض | ندارد؛ اما مواجهه طولانی با گرمای حاصل از امواج صوتی ممکن است مشکلاتی ایجاد کند. |
این دو سونوگرافی تا حدزیادی شبیه هماند؛ با این تفاوت که در سونوی چهاربعدی حرکت‌های جنین از قبیل پلکزدن و تکان دادن پاها هم ثبت می‌شوند؛ بنابراین برای مشاهده حرکت‌های جنینی سونوگرافی چهاربعدی انتخاب بهتری است.
بهترین زمان برای انجام سونوگرافی چهاربعدی سهماهه سوم بارداری و بین هفته ۲۶ تا ۳۲ است. اگرچه پیش از آن هم و در هر هفتهای امکان سونوگرافی چهاربعدی وجود دارد.