شپش تناسلی یا شپش عانه، حشره کوچکی است که روی موهای ناحیه تناسلی زندگی میکند. این شپش با شپش سر و بدن متفاوت است و از طریق تماس نزدیک مانند رابطه جنسی منتقل میشود. شپش تناسلی باعث خارش در ناحیه تناسلی میشود، اما قابل درمان بوده و خطرناک نیست. در این مقاله به راههای انتقال، تشخیص و درمان شپش تناسلی میپردازیم.
فهرست آنچه میخوانید:
شپش تناسلی چیست؟
شپشهای ناحیه تناسلی، حشرات ریزی هستند که روی موهای ناحیه تناسلی یا اطراف آن زندگی میکنند. در واقع، این موجودات نوعی انگل هستند؛ زیرا برای زنده ماندن از خون انسان تغذیه میکنند. شپش تناسلی را شپش عانه یا شپش خرچنگی نیز مینامند.
شپش تناسلی با شپشی که روی سر یا بدن دیده میشود، متفاوت است. بااینحال، شپش تناسلی ممکن است در سایر قسمتهایی که موی زبر دارند نیز زندگی کند، از جمله:
- زیر بغل
- ریش و سبیل
- سینه
- ابرو و مژه (در کودکان شایعتر است)
شپشها از فردی به فرد دیگر منتقل میشوند. هر زمان که موهای شما با موهای آلوده شخص دیگری تماس پیدا کند، ممکن است به شپش تناسلی مبتلا شوید. معمولاً این اتفاق در طول رابطه جنسی رخ میدهد. بهندرت ممکن است از طریق استفاده از وسایل شخصی مانند حوله یا ملحفه فردی که شپش تناسلی دارد، به آن آلوده شوید.
شپش تناسلی چه شکلی است؟
شپش تناسلی بسیار ریز (حدود ۲ میلیمتر) و به رنگ خاکستری مایل به قهوهای است. مشاهده شپش ممکن است سخت باشد، اما گاهی نیز ممکن است بتوانید آن را روی موهای خود ببینید. شپشهای تناسلی بالغ، شبیه خرچنگ هستند. به همین دلیل به آنها شپش خرچنگی نیز گفته میشود. ممکن است حتی حرکت آنها را نیز ببینید.
شپشها بسته به مرحله رشدشان متفاوت به نظر میرسند:
- تخم: تخمهای شپش بهسختی دیده میشوند. آنها معمولاً بیضیشکل و زرد، سفید یا مرواریدیرنگ هستند. تخمها یا رشکهای شپش به ریشه مو (جایی که مو از پوست خارج میشود) میچسبند. شپش عانه حدود ۶ تا ۱۰ روز طول میکشد تا تخمریزی کند.
- نمف: نمف، نوزاد شپش است که از تخم بیرون میآید. هر نمف پس از دو تا سه هفته بالغ میشود.
- شپش بالغ: شپشی که کامل رشد کرده باشد، شش پا دارد. پاهای جلویی بزرگتر و شبیه پنجههای خرچنگ هستند. شپشهای بالغ به رنگ خرمایی یا خاکستری مایل به سفید بوده و طول آنها حدود ۱.۱ تا ۱.۶ میلیمتر (تقریباً به اندازه نوک مداد) است. نمفها و شپشهای بالغ برای زنده ماندن از خون انسان تغذیه میکنند و پس از درگیر کردن یک فرد، در عرض ۷۲ ساعت میمیرند.
علائم شپش عانه: از کجا بفهمم شپش تناسلی دارم؟
شپش تناسلی روی موهای ناحیه تناسلی یا سایر نقاط بدن که موی زبر دارند، زندگی میکند. اما موهای سر را تحتتأثیر قرار نمیدهد.
علائم شپش تناسلی عبارتند از:
- خارش بدن که معمولاً شبها بدتر میشود.
- لکههای کوچک قرمز یا آبی روی پوست (نیش شپش)
- نقاط سفید / زرد متصل به موها (تخم شپش)
- لکههای قرمز یا قهوهای روی لباسهای زیر (مدفوع شپش)
- پوستهپوسته و چسبناک شدن مژهها (درصورتیکه مژهها آلوده شده باشند)
سیگنیچر: به گفته وبسایت CDC:
شپش تناسلی یا شپش خرچنگی عامل انتقال بیماری خاصی نیست. خارش در ناحیه تناسلی و کشاله ران، شایعترین علامت آلودگی به شپش تناسلی است. مانند سایر انواع شپش، خارش شدید و سپس خاراندن محل درگیری منجر به زخمی شدن پوست میشود. این اتفاق میتواند باعث ایجاد عفونت باکتریایی ثانویه شود.
راههای انتقال شپش تناسلی
شپش ممکن است از راههای زیر، از فردی به فرد دیگر منتقل شود:
- در طول هر نوع فعالیت جنسی
- از طرق تماس بدنی غیرجنسی، مانند در آغوش گرفتن یا بوسیدن (هرچند انتقال از این راه رواج کمتری دارد)
- به اشتراک گذاشتن حوله، ملحفه یا سایر وسایل شخصی
همچنین، ممکن است شپش با دست از یک قسمت از بدن به قسمتهای دیگر پخش شود. به عنوان مثال، اگر فردی موهای ناحیه تناسلی و سپس مژههای خود را لمس کند، این اتفاق رخ میدهد.
استفاده از کاندوم از انتقال شپش جلوگیری نمیکند. این تماس و نزدیکی موهای بدن است که امکان انتقال آنها را فراهم میکند.
چه کسانی بیشتر در خطر ابتلا به شپش تناسلی هستند؟
گرفتن شپش تناسلی ارتباطی با تمیزی و بهداشت ندارد و به این معنی نیست که شما کثیف هستید! هر کسی، اگر با فرد آلوده به شپش تناسلی تماس داشته باشد، ممکن است به آن آلوده شود. شپش تناسلی در بزرگسالان شایعتر است.
همچنین افرادی که مبتلا به سایر بیماریهای مقاربتی هستند، بیشتر در خطر ابتلا به شپش تناسلی قرار دارند.
بهطورکلی، این موارد ممکن است شما را برای ابتلا به شپش تناسلی مستعدتر کنند:
- فعال بودن از نظر جنسی
- داشتن بیش از یک شریک جنسی
- داشتن رابطه جنسی با فرد مبتلا
- استفاده از حوله، ملحفه یا لباس مشترک
روشهای تشخیص شپش تناسلی
معمولاً با معاینه و مشاهده دقیق ناحیه تناسلی خود میتوانید شپش تناسلی را تشخیص دهید. برای مشاهده دقیقتر، میتوانید از ذرهبین کمک بگیرید. همچنین اگر هر یک از علائم آلودگی به شپش تناسلی را داشتید با پزشک مشورت کنید.
پزشک ممکن است برای احتیاط، غربالگری برای سایر بیماریهای مقاربتی را توصیه کند.
برای مشاهده لیست بهترین متخصصان بهداشت و سلامت جنسی کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص سلامت جنسی ارتباط آنلاین با متخصص سلامت جنسیشپش ناحیه تناسلی روی مژهها یا ابروهای کودکان، ممکن است گاهی نشانه کودکآزاری باشد.
روشهای درمان شپش تناسلی
روشهای درمان این بیماری عبارتند از:
۱. کرم و شامپو برای شپش تناسلی
کرمها، لوسیونها و شامپوهای بدون نسخهای هستند که برای ازبینبردن شپش تناسلی کاربرد دارند. در صورت بارداری، شیردهی یا استفاده از درمان برای شیرخواران، از پزشک بپرسید که کدام محصولات برای استفاده شما بیخطر هستند.
درمانهای شپش تناسلی که میتوانید بدون نسخه تهیه کنید عبارتند از:
- کرم پرمترین: کرم را روی ناحیه درگیر بمالید و بعد از ۱۰ دقیقه بشویید.
- شامپوی حاوی پرمترین با پیپرونیل بوتوکساید: شامپو را روی ناحیه درگیر زده و پس از ۱۰ دقیقه بشویید.
برخی محصولات قویتر که نیاز به تجویز و نسخه پزشک دارند عبارتند از:
- لوسیون مالاتیون: یک لوسیون موضعی که باید بهمدت ۸ تا ۱۲ ساعت روی ناحیه درگیر، بماند.
- شامپوی لیندان: لیندان، قویترین و سمیترین محصول در میان داروهای مورد استفاده برای شپش تناسلی است. قبل از شستن باید ۴ دقیقه روی موضع بماند. در دوران بارداری، شیردهی و برای شیرخواران نباید از این شامپو استفاده کنید.
۲. دارو برای شپش تناسلی
داروی خوراکی، زمانی که شپش شما را نیش میزند و خون شما را میخورد عمل کرده و شپش را میکشند. رایجترین داروی خوراکی، قرص ایورمکتین است که به صورت دو قرص همزمان باید مصرف شود. ممکن است ۱۰ روز بعد به دوز بعدی نیاز داشته باشید.
داروهای موضعی پرمترین، پیرترین با پیپرونیل بوتوکساید، مالاتیون و لیندان، و داروی خوراکی ایورمکتین، از داروهای مؤثر در کنترل شپش تناسلی یا شپش عانه هستند.
۳راهکارهای خانگی برای کاهش علائم
- برای کاهش خارش، میتوانید از کرم هیدروکورتیزون استفاده کنید، اما توجه داشته باشید که این کرم شپش را از بین نمیبرد.
- اگر آلودگی شما به شپش خفیف باشد، ممکن است فقط نیاز داشته باشید ناحیه تناسلی خود را بشویید.
- اصلاح موهای ناحیه تناسلی و حمام آب داغ، شپش تناسلی را از بین نمیبرد.
- اگر درگیر این بیماری شدهاید، باید خانه را ضدعفونی کنید. کل خانه را جاروبرقی بکشید و حمام را با محلول سفیدکننده تمیز کنید. تمام حولهها، ملحفهها و لباسها را با آب داغ شسته و خشک کنید. اگر لباس خاصی را نمیتوانید بشویید، آن را بهمدت ۷۲ ساعت در یک کیسه پلاستیکی دربسته بگذارید.
حتی پس از درمان موفقیتآمیز نیز ممکن است چند تخم شپش به موهای شما چسبیده باشد. با موچین، تخمهای باقیمانده را بردارید.
درمان شپش تناسلی در مژهها
برای شپش تناسلی یا شپش خرچنگی در مژهها، ممکن است بتوانید تخمها و شپشها را با موچین یا یک شانه مخصوص جدا کنید. اما بهترین گزینه برای آلودگی شپش در اطراف چشم، مراجعه به پزشک است. پزشک ممکن است یک داروی مخصوص شپش که برای ناحیه اطراف چشم مناسب باشد، تجویز کند. از شامپوهای معمولی شپش برای نواحی دور چشم استفاده نکنید.
چطور از انتقال شپش تناسلی به دیگران جلوگیری کنیم؟
برای جلوگیری از انتقال شپش تناسلی به دیگران، باید از به اشتراک گذاشتن حوله، لباس یا رختخواب با سایر افراد خودداری کنید. همچنین، تا زمانی که درمان کامل و موفق انجام شود، باید از داشتن رابطه جنسی بپرهیزید.
زمانی که برای شما تشخیص شپش تناسلی داده شد، باید به شرکای جنسی قبلی و فعلیتان اطلاع دهید تا آنها نیز تحت درمان قرار گیرند.
روشهای پیشگیری از شپش تناسلی
تنها راه پیشگیری از شپش تناسلی، پرهیز از هر گونه تماس فیزیکی نزدیک با افراد مبتلا است. بااینحال، برخی اقدامات میتواند برای کاهش خطر ابتلا یا جلوگیری از ابتلای مجدد مؤثر باشد.
بایدها:
- خودداری از به اشتراک گذاشتن لوازم شخصی مانند حوله یا لباس
- محدود کردن شرکای جنسی و خودداری از برقراری رابطه جنسی با افرادی که چند شریک جنسی دارند
- در صورت ابتلای شریک جنسی به شپش تناسلی، اطمینان حاصل کردن از درمان
- شستن لباسها، ملحفهها و حولهها با آب داغ
- تکمیل درمان قبل از شروع مجدد رابطه جنسی
نبایدها:
- رابطه جنسی یا تماس فیزیکی نزدیک با فرد مبتلا به شپش تناسلی
- به اشتراک گذاشتن لباس، ملحفه یا حوله با فرد مبتلا به شپش تناسلی
- استفاده از اسپریهای حشرهکش (این اسپریها شپش تناسلی را ازبین نمیبرند و میتوانند برای شما مضر باشند.)
- امتحان کردن لباس شنا هنگام خرید (اگر این کار را میکنید حتماً لباس زیر پوشیده باشید.)
کلام آخر دکترساینا
شپش تناسلی یا شپش خرچنگی، حشره ریزی است که روی موهای ناحیه تناسلی یا سایر موهای زبر بدن زندگی میکند. انتقال این شپش از طریق تماس نزدیک با فرد مبتلا مانند رابطه جنسی صورت میگیرد. شپش تناسلی از خون شما تغذیه کرده و باعث خارش در ناحیه تناسلی میشود. در صورت داشتن علائم مشکوک به شپش تناسلی، برای درمان مناسب و جلوگیری از انتقال آن حتماً با پزشک مشورت کنید.
سوالات متداول
خیر. سگ، گربه و سایر حیوانات خانگی شپش تناسلی را منتقل نمیکنند.
بله. کودکان هم اگر با افراد مبتلا به شپش تناسلی در یک تخت بخوابند یا از حوله مشترک با آنها استفاده کنند، به شپش تناسلی مبتلا میشوند. احتمال درگیری مژه و ابروها در کودکان بیشتر است. شپش ناحیه تناسلی در کودکان ممکن است نشانه سوء استفاده جنسی باشد.
| نام بیماری | شپش تناسلی |
| تخصص مربوطه | پوست و مو – زنان و زایمان – اورولوژی |
| علائم |
|
| عوارض |
|
| علت | حشره شپش تناسلی یا شپش خرچنگی |
| موارد ریسک بالای ابتلا |
|
| روشهای تشخیص | مشاهده حشره یا تخم شپش |
| روشهای درمان |
|
| داروها |
|
| میزان شیوع | حدود ۲% |