جوش روی بینی چه علتی دارد؟ + سریع‌ترین روش‌های درمانی

جوش یا آکنه ممکن است در هر جایی از بدن شما ظاهر شود. بینی یکی از شایع‌ترین محل‌های بروز جوش است. چون منافذ روی بینی بزرگ‌تر است، به‌راحتی پر شده و جوش ایجاد می‌شود. جوش روی بینی علت‌های مختلفی داشته و بسته به علت، درمان‌های متفاوتی دارد. در این متن به انواع جوش روی بینی، علت‌ها و درمان‌های آن می‌پردازیم.

جوش روی بینی چیست؟

جوش روی بینی یک مشکل پوستی بسیار شایع است که به دلیل انسداد یک یا چند فولیکول مو روی بینی رخ می‌دهد. جوش‌های پوستی علت‌های مختلفی دارند و ممکن است در هر جایی از بدن شما ظاهر شوند. بینی به دلیل داشتن منافذ بزرگ‌تر، بیشتر مستعد بروز جوش است.

انواع جوش بینی

به دلیل علائم مشابه، تشخیص تفاوت دو نوع آکنه بینی از یکدیگر دشوار است.

۱. آکنه ولگاریس

آکنه ولگاریس به تصور عامه افراد از جوش روی بینی (دانه‌های ریز یا درشت چرکی و غیرچرکی) نزدیک‌تر است. کسی که آکنه ولگاریس روی بینی دارد، ممکن است در سایر نقاط بدن یا صورتش نیز این جوش‌ها را داشته باشد. یکی از بهترین راه‌ها برای تشخیص این نوع جوش روی بینی، وجود منافذ بسته است. منافذ بسته پوستی در آکنه ولگاریس بینی به اشکال زیر ظاهر می‌شوند:

• جوش سرسفید
• جوش سرسیاه
• جوش‌های ملتهب غیرچرکی (پاپول یا سفت‌دانه)
• کیست
• جوش‌های ملتهب چربی (پوستول یا چرک‌دانه)

۲. آکنه روزاسه

روزاسه یک بیماری پوستی التهابی بوده و آکنه روزاسه یکی از انواع آن است. آکنه روزاسه به دلیل رگ‌های خونی ملتهبی که از سطح پوست قابل‌مشاهده هستند، ایجاد می‌شود. التهاب این رگ‌ها باعث قرمزی پوست می‌شود. همچنین این التهاب ممکن است برجستگی‌هایی شبیه جوش را هم روی پوست ایجاد کند؛ اما این برآمدگی‌ها با جوش‌های معمول بینی متفاوت هستند. (ممکن است یک نفر هم جوش بینی از نوع ولگاریس و هم آکنه روزاسه داشته باشد.)

آکنه روزاسه در ابتدا با قرمزی بیش از حد و ورم گسترده مشخص می‌شود. این علامت  از بینی شروع می‌شود و به نواحی نزدیک بینی، مانند گونه‌ها، گسترش می‌یابد. بینی ممکن است به دلیل التهاب، بزرگ به نظر برسد. در نهایت ممکن است روی قسمت‌های قرمز پوست برآمدگی‌های شبیه جوش هم ظاهر شوند.

علت جوش روی بینی

برای اینکه علت بروز جوش را بدانید، ابتدا باید نوع آن را تشخیص دهید. هر کدام از انواع جوش، علل متفاوتی دارند.

علت آکنه ولگاریس بینی

آکنه ولگاریس زمانی رخ می‌دهد که منافذ پوست مسدود شوند و باکتری درون آن‌ها به دام بیفتد. غدد چربی با تولید ماده‌ای به نام سبوم از پوست سالم محافظت می‌کنند. گاهی اوقات این غدد ممکن است بیش از حد سبوم تولید کنند. سبوم بیش از حد می‌تواند پوست مُرده یا باکتری را درون منافذ پوستی حبس کند. بینی به دلیل داشتن منافذ بزرگ‌تر، برای این اتفاق مستعدتر است. اندازه بزرگ‌تر منافذ باعث می‌شود این مواد زائد راحت‌تر به دام بیفتند و باعث ایجاد جوش شوند.

علاوه بر سبوم، برخی علل زمینه‌ای نیز ممکن است باعث ایجاد جوش در قسمت‌های مختلف بینی شوند. این موارد عبارت‌اند از:

• مشکلات گوارشی
• تغییرات هورمونی
• اصلاح موهای داخل بینی
• استرس
• رژیم غذایی نامناسب

علت آکنه روزاسه بینی

دانشمندان هنوز در مورد علت بروز آکنه روزاسه مطمئن نیستند؛ اما دلایل زیر به‌عنوان عوامل خطر یا علت‌های احتمالی روزاسه بیان شده‌اند:

• سابقه خانوادگی روزاسه
• پوست روشن
• پاسخ ایمنی به باکتری باسیلوس اولرونیوس
• سابقه ابتلا به عفونت هلیکوباکترپیلوری (باکتری دستگاه گوارش که باعث ایجاد زخم می‌شود)
• اختلال در عملکرد پروتئینی
• واکنش به موجودات بسیار ریز روی پوست انسان

تشخیص علت جوش بینی بر اساس محل جوش

محل جوش روی بینی نیز ممکن است نشان‌دهنده علت آن باشد. به‌عنوان‌مثال، جوش نوک بینی می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات گوارشی باشد. جوش در کناره‌های بینی ممکن است با نوسانات هورمونی مرتبط باشد. جوش داخل بینی ممکن است به دلیل اصلاح موهای داخل بینی یا فین‌کردن بیش‌ازحد باشد.

علت جوش روی بینی می‌تواند آکنه ولگاریس یا بیماری روزاسه باشد. جوش‌های ولگاریس به‌صورت جوش سرسفید، سرسیاه، کیست یا جوش چرکی ایجاد می‌شوند. علت این جوش‌ها بسته‌شدن منافذ پوستی است. آکنه روزاسه به دلیل بزرگی و التهاب رگ‌های خونی و قرمزشدن پوست ایجاد می‌شود.

درمان جوش روی بینی

بسته به نوع جوش روی بینی، درمان آن متفاوت است. درمان آکنه ولگاریس بستگی به این دارد که آکنه شما از نوع التهابی است یا غیرالتهابی. در برخی شرایط ممکن است جوش‌های بینی از نوع ولگاریس را بتوانید در خانه درمان کنید. در صورت ابتلا به آکنه روزاسه، برخلاف آکنه ولگاریس هیچ درمان خانگی و داروی بدون نسخه‌ای مؤثر نیست و درمان باید حتماً با کمک پزشک صورت گیرد.

به گفته وبسایت Healthline:

روش کاهش بروز جوش روی بینی بستگی به نوع و علت جوش دارد. درمان این جوش‌ها می‌تواند شامل درمان خانگی، محصولات موضعی، تجویز داروی خوراکی توسط پزشک و درمان‌های جایگزینی که در کلینیک انجام می‌شود باشد.

درمان آکنه ولگاریس (التهابی)

آکنه یا جوش التهابی بینی، شدیدترین شکل آکنه است که معمولاً به شکل کیست یا ندول ظاهر می‌شود. یکی از راه‌های تشخیص جوش التهابی، تورم اطراف آن است. اگر تعداد جوش‌های التهابی شما کم باشد، درمان‌های خانگی و داروهای بدون نسخه می‌توانند مؤثر باشند. این درمان‌ها شامل موارد زیر است:

• استفاده از یک حوله گرم و مرطوب برای بیرون‌کشیدن چربی
• استفاده از یخ برای کاهش تورم
• کرم‌های بدون نسخه حاوی بنزوئیل پراکسید
• چسب‌های ضد جوش
• پاک‌کننده‌ها و شوینده‌های دارویی صورت

برای انواع شدیدتر آکنه التهابی ممکن است نیاز به ویزیت پزشک داشته باشید. متخصص پوست و مو می‌تواند داروهای قوی‌تری را برای درمان شکل شدید جوش‌های التهابی تجویز کند.

درمان آکنه ولگاریس (غیرالتهابی)

آکنه غیرالتهابی بینی شامل جوش‌های چرکی کوچک، جوش‌های سرسیاه و سرسفید است. بیشتر این موارد به‌راحتی با درمان‌های خانگی و داروهای بدون نسخه درمان می‌شوند. شوینده و اسکراب‌ها، تونرها، کرم‌ها و درمان‌های موضعی دارویی می‌توانند به ازبین‌بردن باکتری‌ها، چربی اضافی و سلول‌های مُرده پوست کمک کنند. هرچند فرآورده‌های دارویی حاوی بنزوئیل پراکسید ممکن است مفید باشند؛ اما برای این شکل از جوش، سالیسیلیک اسید مؤثرتر است. معمولاً برای جوش‌های غیرالتهابی، دارو تجویز نمی‌شود.

به‌طورکلی برای درمان و پیشگیری لازم است:

• دو بار در روز صورت خود را با شوینده‌های ملایم بشویید.
• از تونرها و کرم‌های سالیسیلیک اسید برای پاک‌سازی منافذ استفاده کنید.
• از پوست در برابر نور خورشید محافظت کنید.
• پوست را مرطوب نگه‌دارید.
• از ماسک‌های خاک رسی یا سایر ماسک‌های مخصوص پیشگیری از آکنه استفاده کنید.

درمان آکنه روزاسه

برخلاف آکنه ولگاریس، تأثیر هیچ درمان خانگی یا داروی بدون نسخه‌ای در درمان روزاسه ثابت نشده و لازم است برای درمان آن به پزشک مراجعه کنید. درمان بسته به شرایط شما و تشخیص پزشک، معمولاً با داروهایی مانند موارد زیر انجام می‌شود:

• بریمونیدین برای کاهش قرمزی و تورم
• آنتی‌بیوتیک برای درمان آکنه التهابی
• مترونیدازول
• آزلائیک اسید
• ایزوترتینوئین

همچنین، پزشک ممکن است درمان‌های جایگزین را پیشنهاد کند که شامل موارد زیر است:

• میکرودرم‌ابریژن یا درم‌ابریژن برای برداشتن سلول‌های زائدی که باعث ایجاد آکنه می‌شوند.
• راهکارهای کاهش استرس برای کاهش التهاب زمینه‌ای مانند ماساژ و مدیتیشن.
• لیزردرمانی برای کاهش قرمزی است و لزوماً آکنه ایجادشده را از بین نمی‌برد.

در مواردی که آکنه ولگاریس و روزاسه هم‌زمان وجود داشته باشد، باید برای درمان با پزشک مشورت کنید. معمولاً در چنین شرایطی از درمان‌های آکنه ولگاریس استفاده نمی‌شود، مگر اینکه پزشک این درمان‌ها را تجویز کند.

درمان‌های خانگی جوش روی بینی

در ادامه چند راهکار ساده برای درمان خانگی جوش روی بینی به شما معرفی می‌کنیم:

۱. کمپرس گرم

قراردادن کمپرس گرم روی جوش، به خارج‌شدن چربی و چرک از زیر پوست کمک می‌کند.

۲. روغن رزماری

در پژوهش‌های آزمایشگاهی مشخص شده است که روغن گیاه رزماری می‌تواند باکتری‌های عامل آکنه را از بین ببرد. رزماری علاوه بر خاصیت ضدمیکروبی، به کاهش قرمزی و التهاب نیز کمک می‌کند و برای درمان جوش‌های کیستیک هم مفید است.

۳. روغن درخت چای

روغن درخت چای دارای خواص ضدمیکروبی، ضدعفونی‌کننده و ضدالتهابی است. تحقیقات نشان می‌دهد که روغن درخت چای برای بهبود زخم‌ها نیز مؤثر است. پس می‌توان از آن برای بهبود آکنه و تسکین جوش استفاده کرد. (به‌ویژه اگر جوش بینی را ترکانده باشید.)

نتیجه یک مطالعه علمی در سال ۲۰۱۸ نشان می‌دهد که ترکیب روغن درخت چای با آلوئه‌ورا و بره‌موم نسبت به کرم آنتی‌بیوتیک موضعی «اریترومایسین» در درمان آکنه مؤثرتر است. (منبع: Pubmed)

۴. روغن چریش

بعضی از پژوهش‌های علمی نشان داده‌اند که روغن درخت چریش در درمان آکنه و جوش بینی موثر است؛ اما این پژوهش‌ها یا به‌صورت خیلی محدود انجام شده‌اند یا روی انسان مورد آزمایش قرار نگرفته‌اند. استفاده از این روغن برای اکثر افراد بدون ضرر است؛ اما برای اثبات اثربخشی آن نیاز است مطالعات بیشتری انجام شود.

۵. روغن نارگیل

روغن نارگیل دارای خواص ضدمیکروبی و ضدقارچی است. همچنین برای پوست تسکین‌دهنده است و به‌راحتی جذب می‌شود.

۶. روغن برگاموت (ترنج)

این گیاه به‌عنوان یک ضدالتهاب در منابع علمی معرفی شده است که می‌تواند تورم را کاهش دهد و جوش‌ها را کوچک کند. به همین دلیل، می‌تواند درمان موضعی مؤثری برای جوش‌های کیستیک و سرسیاه باشد. بااین‌حال، از این روغن نباید در طول روز استفاده شود؛ زیرا می‌تواند پوست شما را به آفتاب حساس کند. به‌طورکلی این روغن برای افرادی که پوست حساسی ندارند مناسب‌تر است.

۷. لیمو

برخی مطالعات به‌طورکلی اثر ضدالتهابی و ضدمیکروبی لیمو را مورد بررسی قرار داده‌اند؛ اما دانشمندان به طور مستقیم اثر لیمو را بر روی آکنه بررسی نکرده‌اند. به همین دلیل توصیه می‌شود برای استفاده از لیمو در درمان آکنه با پزشک خود مشورت کنید.

۸. پراکسید هیدروژن

علت استفاده از پراکسید هیدروژن در داروهای مخصوص آکنه این است که احتمالاً باکتری‌های روی پوست را می‌کشد و به خشک‌شدن سبوم کمک می‌کند. پراکسید هیدروژن یک عامل اکسیدکننده است که می‌تواند سلول‌های زنده، مانند باکتری‌ها را از بین ببرد؛ اما به همین شکل می‌تواند به سلول‌های پوست شما نیز آسیب بزند. بهتر است قبل از استفاده از پراکسید هیدروژن برای درمان جوش، با پزشک خود مشورت کنید.

۹. سرکه سیب

یک واحد سرکه سیب را با سه واحد آب مخلوط کنید. این محلول، یک تونر غنی از آنزیم‌های طبیعی و آلفاهیدروکسی‌اسید است. یک تکه پنبه را به این محلول آغشته کنید و روی پوست خود بمالید تا چربی را جذب کند. رقیق کردن سرکه سیب با آب بسیار مهم است، چون این ماده بسیار اسیدی است و ممکن است باعث سوختگی پوست شود. در صورت ایجاد خشکی بیش از حد، باید استفاده از آن را متوقف کنید.

چه مدت طول می‌کشد تا جوش بینی برطرف شود؟

بسته به نوع جوش روی بینی و علت ایجادکننده آن، زمان بهبود آن ممکن است از چند روز تا چند هفته متغیر باشد.

چگونه از شر دانه‌های سرسیاه روی بینی خلاص شویم؟

جوش‌های سرسیاه روی بینی بسیار شایع‌اند. شستشوی روزانه صورت، استفاده از کرم ضدآفتاب فاقد چربی، استفاده از چسب‌های مخصوص جوش‌های سرسیاه، رتینول‌ها یا محصولات حاوی سالیسیلیک اسید، به ازبین‌بردن این جوش‌ها کمک می‌کند. برای درآوردن جوش سرسیاه بهتر است به متخصصی مراجعه کنید که ابزارهای ضدعفونی شده داشته باشد و روش مناسب برای جلوگیری از ایجاد اسکار و تحریک بیشتر پوست شما را بشناسد. درآوردن جوش‌های سرسیاه به دلیل تحریک پوست و احتمال به‌جاماندن اسکار توصیه نمی‌شود.

پیشگیری از جوش روی بینی

ایجاد و حفظ یک روتین پوستی مناسب، کلید پاک‌سازی و حذف چربی‌های اضافی پوست است. برای پیشگیری از ظاهرشدن جوش روی بینی‌تان، می‌توانید این اقدامات را انجام دهید:

• روزی دو بار صورت خود را با یک شوینده مناسب بشویید.
• برای ازبین‌بردن آلودگی و چربی اضافی پوست از تونر استفاده کنید. تونرهای دارویی برای درمان آکنه‌های فعلی‌تان نیز مؤثرند.
• از مرطوب‌کننده مناسب پوستتان استفاده کنید. با این کار پوست شما به‌درستی هیدراته می‌شود. همچنین غدد چربی پوست بیش از حد کار نمی‌کنند و چربی اضافی تولید نمی‌کنند.
• یک یا دو بار در هفته از ماسک‌های خاک رسی استفاده کنید. این کار به پاک‌سازی منافذ مسدود شده روی بینی و حتی کوچک‌تر نشان‌دادن منافذ نیز کمک می‌کند.
• هر روز از ضدآفتاب استفاده کنید. قرارگرفتن در معرض نور خورشید نه‌تنها خطر ابتلا به سرطان و چین‌وچروک پوست را افزایش می‌دهد؛ بلکه می‌تواند پوست شما را خشک کند و تولید چربی را در منافذ پوست شما افزایش دهد.

آکنه روزاسه با درمان اختصاصی روزاسه به‌خوبی مدیریت می‌شود. درصورتی‌که طبق دستور داروهای تجویزشده را مصرف کنید، می‌توانید از ایجاد جوش روی بینی جلوگیری کنید.

درمان‌های سنتی آکنه ممکن است جوش بینی از نوع روزاسه را بدتر کنند؛ بنابراین فقط در صورت تجویز پزشک از آن‌ها استفاده کنید.

تأثیر رژیم غذایی بر جوش‌های روی بینی

خوردن غذاهای با شاخص گلایسمیک بالا (شاخص گلایسمیک بیان‌کننده سرعت افزایش قند خون پس از مصرف یک ماده غذایی است.)، باعث افزایش انسولین در بدن و به دنبال آن، افزایش تولید سبوم می‌شود. در نتیجه، غذاهای با شاخص گلایسمیک بالا بر ایجاد جوش‌های روی بینی و شدت آن‌ها تأثیر می‌گذارند.

از جمله مواد غذایی با شاخص گلایسمیک بالا می‌توان موارد زیر را نام برد:

• نان سفید
• نوشابه و نوشیدنی‌های حاوی شکر
• کیک و شیرینی
• قند و شکر

مواد غذایی با شاخص گلایسمیک پایین شامل موارد زیر است:

• میوه
• سبزیجات
• حبوبات
• آجیل
• غلات کامل

چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟

اگر جوش روی بینی شما ویژگی‌های آکنه روزاسه را دارد، یا شدت متوسط تا بالایی دارد، حتماً برای درمان با پزشک مشورت کنید. همچنین اگر درمان‌های خانگی و داروهای بدون نسخه برای درمان جوش‌هایتان مؤثر نبوده‌اند، برای درمان مناسب به پزشک مراجعه کنید.

کلام آخر دکترساینا

جوش روی بینی بسیار شایع است و ممکن است علل متفاوتی داشته باشد. بسته به نوع جوش، علت ایجاد آن نیز متفاوت است و درمان متفاوتی دارد؛ اما به‌طورکلی، وضعیت خطرناک و نگران‌کننده‌ای نیست. توصیه می‌شود برای گرفتن درمان مناسب و متناسب با نوع جوش روی بینی‌تان، با پزشک متخصص پوست و مو مشورت کنید.

سؤالات متداول