افسردگی ماژور چیست| علائم، علل و انواع روش‌های درمان

 

احساس دائمی ناامیدی و دلسردی می‌تواند نشانه‌ای از اختلال افسردگی ماژور باشد. این اختلال کار کردن، خوابیدن، غذا خوردن و حتی لذت بردن از تعاملات اجتماعی و فعالیت‌ها را دشوار می‌کند. اختلال افسردگی ماژور چیزی فراتر از گذراندن چند روز سخت یا احساس ناراحتی و غمگینی است. علائم این اختلال حداقل دو هفته ادامه دارند و در اکثر مواقع ممکن است تا چند ماه یا چند سال پایدار باشند. بعضی از افراد فقط یک بار در طول زندگی به این اختلال مبتلا می‌شوند در حالی که برخی دیگر ممکن است در طول زندگی خود بارها دچار افسردگی ماژور شوند.

افسردگی ماژور گاهی اوقات ریشه خانوادگی دارد اما ممکن است افرادی که هیچگونه سابقه خانوادگی افسردگی نداشته‌اند را نیز درگیر کند. با ما همراه باشید تا با اختلال افسردگی ماژور، علائم، علت‌ها، تشخیص و درمان آن بیشتر آشنا شویم و نکات مهم این اختلال را بررسی کنیم.

افسردگی ماژور یا اساسی چیست؟

اختلال افسردگی ماژور که به آن اختلال افسردگی اساسی، افسردگی عمده یا افسردگی بالینی هم گفته می‌شود، یک اختلال خلقی است که افراد مبتلا به آن از احساس غم و بی‌علاقگی دائمی و برخی علائم دیگر رنج می‌برند. این اختلال روی احساسات، افکار و رفتار فرد تاثیر گذاشته و می‌تواند مشکلات هیجانی و حتی جسمانی مختلفی را ایجاد کند. افرادی که به اختلال افسردگی ماژور مبتلا می‌شوند ممکن است در انجام کارهای روزمره و معمولی نیز احساس ناتوانی کنند و حتی به این نتیجه برسند که زندگی ارزشی ندارد. 

همه افراد گاهی اوقات دچار غم و ناراحتی می‌شوند اما افسردگی با احساس ناراحتی بهنجار متفاوت است. با وجودی که افسردگی یک اختلال مزمن به حساب می‌آید اما اختلال افسردگی اساسی معمولا ماهیت اپیزودی یا دوره‌ای دارد. هر یک از اپیزودهای افسردگی ممکن است تا هفته‌ها و ماه ها ادامه داشته باشند. مبتلایان به افسردگی به احتمال زیاد به صورت همزمان به سایر اختلال‌های روانپزشکی مثل اختلال سوءمصرف مواد، حمله پانیک (هراس)، اختلال اضطراب اجتماعی و اختلال وسواسی-جبری نیز مبتلا می‌شوند.

بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی، افسردگی یک اختلال شایع است که حدود ۵% از بزرگسالان را در سراسر جهان درگیر می‌کند. زنان بیشتر از مردان به اختلال افسردگی عمده مبتلا می‌شوند. با وجودی که افسردگی می‌تواند منجر به خودکشی شود، برای درجات خفیف، متوسط و شدید آن درمان مؤثر وجود دارد.

به گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ایالات متحده (CDC) افسردگی اساسی یا ماژور یک اختلال روانی شایع و قابل درمان است. مشخصه اصلی این اختلال تغییرات در خلق، شناخت (تفکر) و علائم جسمانی است که بیش از دو هفته طول کشیده باشد. این اختلال به نسبت بسیاری از بیماری‌های مزمن مثل دیابت و آرتروز، آسیب‌های بیشتری به همراه دارد. 

---

علائم افسردگی ماژور

علائم افسردگی در همه افراد یکسان نیست. اگر فردی افسرده باشد، ممکن است اکثر اوقات احساس غمگینی و ناامیدی داشته باشد و علاقه‌اش را به چیزهایی که در گذشته از آن ها لذت می‌برده از دست بدهد. 

این علائم هفته‌ها یا ماه‌ها ادامه پیدا می‌کنند و آنقدر شدید هستند که در کار، زندگی اجتماعی و زندگی خانواده فرد تداخل ایجاد کنند.

افسردگی علائم متنوعی ایجاد می‌کند و لزوما هر فردی که افسردگی دارد همه علائم را نشان نمی‌دهد. در ادامه علائم افسردگی ماژور را مرور می‌کنیم:

علائم روحی افسردگی ماژور

علائم روانی یا روحی افسردگی اساسی عبارت‌اند از:

• خلق پایین یا ناراحتی دائمی
• احساس ناامیدی و درماندگی
• عزت نفس پایین
• بغض و گریه
• احساس گناه شدید
• احساس زودرنجی و کم تحملی نسبت به دیگران
• فقدان انگیزه یا علاقه به چیزی
• مشکل در تصمیم‌گیری
• لذت نبردن از زندگی
• احساس اضطراب یا نگرانی
• داشتن افکار خودکشی یا افکار آسیب زدن به خویش

داشتن افکار خودکشی یکی از علائم افسردگی است که باید حتما در اولین فرصت بررسی شود. اگر شما یا شخصی از اطرافیان شما دچار افکار خودکشی شده است فورا به متخصص سلامت روان مراجعه کنید. در صورتی که احساس می‌کنید احتمال اقدام به خودکشی بالا است، با اورژانس تماس بگیرید یا به مراکز درمانی نزدیک محل زندگی مراجعه کنید.

علائم جسمی افسردگی ماژور

علائم جسمی افسردگی اساسی عبارت‌اند از:

• حرکت کردن یا صحبت کردن آهسته‌تر از حد معمول
• تغییرات در اشتها و وزن (معمولا کاهش وزن اما گاهی اوقات ممکن است وزن افزایش یابد)
• یبوست
• دردهای بی دلیل
• کمبود انرژی
• میل جنسی پایین
• اختلال خواب – مثلا مشکل در به خواب رفتن در شب‌ها یا صبح خیلی زود بیدار شدن

علائم اجتماعی افسردگی ماژور

علائم اجتماعی افسردگی ماژور عبارتند از:

• پرهیز از ارتباط گرفتن با دوستان و کاهش مشارکت در فعالیت‌های اجتماعی
• نادیده گرفتن سرگرمی‌ها و علایق
• مشکل در زندگی شخصی، کاری یا خانوادگی

علائم افسردگی ماژور در نوجوانان

علائم افسردگی در نوجوانان شبیه به بزرگسالان است با این تفاوت که در نوجوانان علائم شامل غم، زودرنجی، احساس بی‌ارزشی و احساسات منفی، خشم، عملکرد ضعیف در مدرسه یا غیبت از مدرسه، احساس درک نشدن و حساسیت شدید، استفاده تفننی از مواد یا الکل، خوردن یا خوابیدن بیش از حد، خودزنی، از دست دادن علاقه به فعالیت های معمولی و پرهیز از تعاملات اجتماعی است.

علائم افسردگی ماژور در کودکان

علائم افسردگی اساسی در کودکان نیز شبیه بزرگسالان است اما ممکن است علائم زیر را نیز نشان دهند:

غم، زودرنجی، چسبندگی (وابستگی شدید)، نگرانی، درد، امتناع از رفتن به مدرسه یا کمبود وزن.    

علائم افسردگی ماژور در افراد مسن

متأسفانه افسردگی در افراد مسن معمولا تشخیص داده نمی‌شود و به همین دلیل تحت درمان قرار نمی‌گیرد. ممکن است افراد مسن نسبت به دریافت کمک از متخصصین سلامت روان مقاومت کنند. با این حال افسردگی بخشی طبیعی از پیری نیست و هرگز نباید نادیده گرفته شود. علائم افسردگی ممکن است در افراد مسن متفاوت و کمتر بدیهی باشند:

• مشکلات حافظه و تغییر در شخصیت
• درد‌های فیزیکی
• خستگی، از دست دادن اشتها، مشکل در خوابیدن، از دست دادن علاقه به رابطه جنسی (که ناشی از بیماری یا مصرف دارو نباشد)
• تمایل به ماندن در خانه به جای بیرون رفتن و تعاملات اجتماعی یا انجام کارهای جدید
• افکار یا احساسات خودکشی به خصوص در مردان مسن

علائم افسردگی ماژور در بزرگسالان

علائم افسردگی ماژور در بزرگسالان همان لیست علامت‌هایی هستند که بالاتر ذکر شد. برای این که فردی مبتلا به افسردگی تشخیص داده شود علاوه بر غم و از دست دادن علاقه، باید حداقل ۵ تا از علائم گفته شده را برای حداقل ۲ هفته داشته باشد.

شدت افسردگی ماژور

افسردگی اغلب به صورت تدریجی شروع می‌شود بنابراین ممکن است تشخیص دادن این که مشکلی وجود دارد سخت باشد. بسیاری از افراد تلاش می‌کنند با علائم افسردگی مقابله کنند در حالی که متوجه نیستند دچار مشکل شده‌اند. گاهی اوقات این دوستان یا خانواده هستند که متوجه مشکل می‌شوند.

افسردگی در بزرگسالان معمولا به سه دسته خفیف، متوسط یا شدید تقسیم میشود. شدت افسردگی توسط پزشک بر اساس موارد زیر تعیین می‌شود:

• علائم، شدت و فراوانی آن‌ها
• مدت زمان طول کشیدن افسردگی
• اثر افسردگی روی زندگی روزمره

تعداد کمی از افراد مبتلا به افسردگی شدید ممکن است علائمی از روان‌پریشی را نشان دهند. پزشک برای ارزیابی شدت افسردگی سوالاتی را از مراجع می‌پرسد.

---

تفاوت افسردگی ماژور با سایر انواع افسردگی

تفاوت افسردگی ماژور با سایر انواع افسردگی

---

علت افسردگی ماژور

پژوهشگران هنوز علت افسردگی اساسی را به صورت دقیق نمی‌دانند؛ اما پژوهش‌ها نشان داده است که عوامل زیر در بروز آن نقش دارند:

۱. تغییرات شیمیایی مغز

به هم خوردن تعادل انتقال‌دهنده‌های عصبی از جمله سروتونین، نوراپی‌نفرین و دوپامین در ایجاد افسردگی نقش دارد. در گذشته پژوهشگران فکر می‌کردند که این به هم خوردن تعادل مشکل اصلی است اما پژوهش‌های جدید نشان می‌دهند نابسامانی در مدارهای عصبی پیچیده‌تر منجر به عدم تعادل در انتقال‌دهنده‌های عصبی می‌شود.

۲. ژنتیک

اگر یکی از اقوام درجه یک (پدر و مادر یا خواهر و برادر) شما افسردگی اساسی داشته باشد، شما سه برابر بیشتر از شخصی که سابقه خانوادگی افسردگی ندارد در معرض ابتلا به این اختلال هستید. البته افراد ممکن است بدون داشتن سابقه خانوادگی هم به افسردگی عمده مبتلا شوند.

۳. کودکی

رویدادهای منفی در دوران کودکی مثل از سر گذراندن سوانح یا مورد سوءاستفاده قرار گرفتن می‌توانند ریسک ابتلا به افسردگی در سال‌های بعدی زندگی را افزایش دهد.

۴. هورمون‌ها

تغییرات در تعادل هورمونی بدن ممکن است در ایجاد یا شروع افسردگی نقش داشته باشد. تغییرات هورمونی ممکن است در اثر بارداری یا زایمان (افسردگی پس از زایمان)، مشکلات تیروئید، یائسگی و برخی بیماری‌ها رخ دهد.

۵. حوادث استرس‌زا در طول زندگی

تجربیات دشوار مثل مرگ عزیزان، سانحه، طلاق، انزوا و فقدان حمایت می‌توانند باعث شروع افسردگی در افراد مستعد شوند.

---

عوامل خطر افسردگی ماژور: چه کسانی در معرض خطرند؟

افسردگی اغلب در سال‌های نوجوانی، ۲۰ سالگی یا ۳۰ سالگی شروع می‌شود اما در هر سنی احتمال بروز دارد. زنان بیشتر از مردان مبتلا به افسردگی تشخیص داده می‌شوند. بخشی از این تفاوت جنسیتی در تشخیص افسردگی ممکن است ناشی از این باشد که زنان به احتمال بیشتری به دنبال درمان می‌روند.

برخی علائم که به نظر می‌رسد ریسک ابتلا به افسردگی یا شروع دوره افسردگی جدید را افزایش می‌دهند عبارت‌اند از:

• برخی صفات شخصیتی مثل عزت نفس پایین و وابستگی زیاد، خود-انتقادگری یا بدبینی
• رویدادهای تروماتیک یا پراسترس مثل سوءاستفاده جسمی یا جنسی، مرگ یا از دست دادن عزیزان، روابط دشوار یا مشکلات مالی
• داشتن بستگانی که سابقه افسردگی، اختلال دوقطبی، اعتیاد به الکل یا خودکشی دارند.
• هم‌جنس‌خواه یا تراجنسیتی (ترنس) بودن یا موارد انحراف در رشد اندام‌های تناسلی به صورتی که مشخص نیست اندام مردانه یا زنانه است (بیناجنس) در شرایطی که فرد حمایت نمی‌شود
• سابقه اختلالات سلامت روان مثل اختلال اضطرابی، اختلال خوردن یا اختلال استرس پس از سانحه
• سوءمصرف الکل یا مواد
• بیماری‌های مزمن جدی از جمله سرطان، سکته، درد مزمن یا بیماری قلبی
• برخی داروها همچون داروهای فشار خون بالا یا قرص خواب (پیش از قطع مصرف هر دارویی با پزشک مشورت کنید) 

---

روش‌های تشخیص: از کجا بفهمم افسردگی دارم؟

افسردگی باید توسط پزشک یا متخصص سلامت روان تشخیص داده شود. تشخیص افسردگی از طریق بررسی سوابق پزشکی و علائم صورت می‌گیرد. البته ممکن است پزشک برای رد سایر دلایل از معاینه جسمی یا آزمایش خون نیز استفاده کند. بسیاری از افراد به دلیل نگاه منفی جامعه به اختلالات روانپزشکی، برای تشخیص و درمان افسردگی خود به متخصص مراجعه نمی‌کنند. ممکن است برخی افراد فکر کنند که افسرده بودن تقصیر خودشان است یا از قضاوت دیگران بترسند. خود افسردگی هم می‌تواند توان فرد برای شناسایی مشکل را مختل کند. به همین دلیل در بسیاری از مواقع این خانواده یا دوستان هستند که فرد مبتلا را تشویق می‌کنند تا به متخصص مراجعه کند.

اگر فکر می‌کنید ممکن است به افسردگی مبتلا باشید، می‌توانید از تست افسردگی آنلاین دکترساینا کمک بگیرید. البته به یاد داشته باشید که افسردگی حتما باید توسط پزشک یا متخصص سلامت روان یعنی روانشناس و روانپزشک تشخیص داده شود. علائمی که در این مقاله ذکر شد و ابزارهایی مثل تست افسردگی آنلاین دکترساینا تنها به شما کمک می‌کنند که احتمال وجود افسردگی را بررسی کنید.

چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟

اگر احساس افسردگی می‌کنید در اولین فرصت از یک روانپزشک یا روانشناس وقت بگیرید. می‌توانید از طریق سایت دکترساینا یا سایر منابع به صورت آنلاین یا تلفنی با یک متخصص سلامت روان صحبت کنید و حتی کل دوره درمانی خود را بدون مراجعه حضوری به مطب پیش ببرید. 

علاوه بر این می‌توانید به صورت حضوری به مطب‌ها یا کلینیک‌های روانشناسی یا روان‌پزشکی مراجعه کنید. بسیاری از مراکز بهداشت و درمانگاه‌ها نیز خدمات روانشناسی ارائه می‌دهند. دانشجویان می‌توانند به مراکز مشاوره دانشگاه محل تحصیل خود مراجعه کنند و به صورت رایگان درمان شوند.

چه زمانی برای افسردگی کمک اورژانسی بگیریم؟

اگر فکر می‌کنید ممکن است به خودتان آسیب بزنید یا اقدام به خودکشی کنید، با اورژانس ۱۱۵ تماس بگیرید. سامانه ره آوا با شماره ۵۴۴۶۷۰۰۰ و اورژانس اجتماعی با شماره ۱۲۳ نیز در این مواقع می‌توانند به شما کمک کنند. 

اگر یکی از عزیزان شما در خطر خودکشی قرار دارد او را تنها نگذارید و سریعا با اورژانس تماس گرفته یا او را به نزدیک‌ترین بیمارستان برسانید. به یاد داشته باشید که خودکشی یک اورژانس روانپزشکی است و در رسیدگی به آن نباید تعلل کرد.

---

درمان افسردگی ماژور

دارودرمانی و روان‌درمانی دو روش درمانی مؤثر برای اکثر افراد مبتلا به افسردگی اساسی هستند. مطالعات نشان می‌دهند ترکیب این دو درمان نسبت به هر یک از درمان‌ها به صورت تکی، اثربخشی بیشتری دارد. 

درمان دارویی افسردگی ماژور

داروهای ضد افسردگی یا آنتی‌دپرسانت‌ها، به بازگرداندن تعادل شیمیایی مغز کمک می‌کنند. همانطور که اشاره شد به هم خوردن این تعادل یکی از علل افسردگی است. داروهای ضد افسردگی انواع مختلفی دارند. ممکن است پیدا کردن بهترین دارو برای هر شخص کمی زمان ببرد و پزشک چندین بار دارو یا دوز آن را تغییر دهد تا به اثربخشی دلخواه برسد. داروهای ضدافسردگی نیز مثل هر داروی دیگری ممکن است عوارض جانبی داشته باشند که عموما بعد از مدتی با عادت کردن بدن به دارو رفع می‌شوند.

داروهای مهارکننده بازجذب انتخابی سروتونین (SSRIها)

پزشک معمولا درمان را با تجویز یک داروی SSRI شروع می‌کند. این داروها عموما نسبت به بقیه داروهای ضدافسردگی عوارض جانبی کمتری ایجاد می‌کنند. داروهای سیتالوپرام، اس‌سیتالوپرام، فلوکستین، پاروکستین، سرترالین و ویلازودون در دسته داروهای SSRI قرار می‌گیرند.

داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین-نوراپی‌نفرین

داروهای دولوکستین، ونلافاکسین، دزونلافاکسین و لوومیلناسیپران از جمله داروهای مهارکننده بازجذب سروتونین-نوراپی‌نفرین یا SNRIها هستند.

داروهای ضد افسردگی آتیپیکال

داروهای ضدافسردگی آتیپیکال در هیچ یک از دسته‌بندی‌های دیگر قرار نمی‌گیرند. بوپروپیون، میرتازاپین، نفازودون، ترازودون و ورتیوکستین از جمله داروهای ضدافسردگی آتیپیکال هستند.

داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای

این داروها بسیار مؤثر هستند اما نسبت به داروهای ضد افسردگی جدیدتر عوارض شدیدتری ایجاد می‌کنند. به همین دلیل پزشک تنها در صورتی داروهای ضدافسردگی سه حلقه ای را تجویز می‌کند که SSRIها مؤثر نبوده باشند. ایمی‌پرامین، نورتریپتیلین، دوکسپین، تریمیپرامین، دسیپرامین و پروتریپتیلین از جمله این داروها هستند.

داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAOIها)

داروهای MAOI عوارض جانبی زیادی دارند و به همین دلیل تنها زمانی که داروهای دیگر مؤثر نباشند تجویز می‌شوند. سیپرومین، فنلزین و ایزوکاربوکسازید از جمله این داروها هستند. داروهای MAOI ممکن است تداخل بسیار خطرناک و حتی کشنده با برخی مواد غذایی (مثل برخی پنیرها، ترشی و شراب) و داروهای گیاهی داشته باشند به همین دلیل هنگام مصرف این داروها باید رژیم غذایی خاصی رعایت شود. 

سایر داروها

پزشک می‌تواند برای افزایش اثربخشی داروهای ضدافسردگی، از داروهای دیگری به عنوان مکمل استفاده کند. برای مثال ترکیب کردن دو داروی ضدافسردگی یا اضافه کردن داروهایی مثل داروهای تنظیم‌کننده خلق یا داروهای ضدروان‌پریشی. در کوتاه‌مدت می‌توان از داروهای ضداضطراب یا محرک نیز استفاده کرد.

روان‌درمانی افسردگی ماژور

روان‌درمانی به طور کلی از طریق صحبت کردن با یک متخصص سلامت روان (عموما روانشناس) درباره افسردگی و دیگر مشکلات سلامت روان انجام می‌شود. انواع مختلفی از روان‌درمانی برای درمان افسردگی ماژور مؤثر هستند مثل درمان شناختی-رفتاری یا درمان بین‌فردی. متخصص سلامت روان ممکن است رویکردهای دیگر رواندرمانی را نیز پیشنهاد کند.

روان‌درمانی به فرد کمک می کند تا:

• با بحران یا مشکلات حال حاضر زندگی سازگار شود
• باورها و رفتارهای منفی خود را شناسایی کرده و آن ها را با باورها و رفتارهای سالم و مثبت جایگزین کند.
• روابط و تجربیات را بررسی کرده و تعاملات مثبت با دیگران برقرار کند.
• روش‌های بهتری برای مقابله با مشکلات و حل آن‌ها پیدا کند.
• مشکلاتی که در افسردگی او نقش دارند را شناسایی کرده و در رفتارهایی که باعث بدتر شدن افسردگی می‌شوند تغییر ایجاد کند.
• احساس رضایت و کنترل را دوباره در زندگی به دست آورد
• علائم افسردگی مثل ناامیدی و عصبانیت را بهبود دهد
• یاد بگیرد برای زندگی خود اهداف واقع بینانه تنظیم کند
• توانایی تحمل و پذیرفتن رنج و استفاده از رفتارهای سالم‌تر را به دست آورد

شوک‌درمانی 

در مواردی که افسردگی شدید باشد و به درمان‌های دیگر پاسخ ندهد، از درمان الکتروکانوالسیو یا شوک درمانی استفاده می‎شود. در این درمان یک جریان الکتریکی با شدت پایین وارد مغز شده و منجر به یک حالت تشنج کوتاه می‌شود. شوک‌درمانی خطری ندارد و تحت بیهوشی عمومی انجام می‌شود بنابراین بیمار دردی حس نمی‌کند. 

سایر روش‌های درمانی برای افسردگی مقاوم به دارو عبارت‌اند از:

• درمان تحریک مغناطیسی فراجمجمه ای (TMS)
• درمان تحریک عصب واگ (VNS)
• کتامین و اسکتامین

تغییر سبک زندگی برای کمک به درمان افسردگی ماژور

افسردگی معمولا مشکلی نیست که بتوان به تنهایی آن را حل کرد. اما در کنار کمک گرفتن از متخصصین، می‌توان با استفاده از روش‌های خودمراقبتی و تغییر سبک زندگی، به درمان سریع‌تر این اختلال کمک کرد:

پایبندی به برنامه درمانی: به برنامه درمانی پایبند باشید و سعی کنید جلسات روان‌درمانی یا ویزیت را کنسل نکنید. حتی اگر احساس می‌کنید حال شما خوب شده، داروی تجویز شده را قطع نکنید. در صورت قطع خودسرانه دارو علاوه بر این که ممکن است علائم افسردگی عود کنند، علائمی سندروم قطع داروی ضدافسردگی نیز به آن اضافه می‌شود. به یاد داشته باشید که بهبود کامل زمان می‌برد.

کسب اطلاعات درباره افسردگی: کسب اطلاعات درباره افسردگی شما را توانمند کرده و به شما انگیزه می‌دهد تا از برنامه درمانی خود پیروی کنید. اعضای خانواده را تشویق کنید که درباره افسردگی اطلاعات کسب کنند تا بهتر بتوانند شما را درک کرده و از شما حمایت کنند.

توجه به علامت‌های هشدار دهنده: با کمک پزشک یا روانشناس عواملی که ممکن است باعث شروع یا بدتر شدن علائم افسردگی در شما شوند را شناسایی کنید. برای مواقعی که علائم افسردگی بدتر می‌شوند یک برنامه تنظیم کنید تا بدانید دقیقا چه کاری باید انجام دهید. اگر متوجه هرگونه تغییر در علائم یا احساس خود شدید به پزشک یا روانشناس اطلاع دهید. از خانواده یا دوستان بخواهید که در نظارت روی علائم به شما کمک کنند.

دوری از الکل و مواد روانگردان و مخدر: شاید به نظر برسد که الکل علائم افسردگی را بهتر می‌کند اما در درازمدت می‌تواند باعث شود علائم بدتر شوند و درمان آن‌ها سخت‌تر شود. اگر در خصوص سوءمصرف مواد یا الکل نیاز به کمک دارید حتما پزشک یا روانشناس را در جریان قرار دهید.

مراقبت از خود: رژیم غذایی سالم، فعالیت جسمی و خواب کافی بسیار مهم است. پیاده‌روی، دویدن، شنا کردن، باغبانی یا سایر فعالیت‌های لذت‌بخش را در برنامه خود قرار دهید. خواب کافی هم برای سلامت جسمی و هم روانی بسیار مهم است. اگر در خوابیدن مشکل دارید حتما درباره آن با پزشک صحبت کنید.

توصیه‌هایی برای فرد مبتلا به افسردگی ماژور

افسردگی می‌تواند باعث شود احساس خستگی، بی‌ارزشی، درماندگی و ناامیدی کنید. بسیار مهم است که به یاد داشته باشید این احساسات منفی بخشی از افسردگی هستند و نشان‌دهنده واقعیت نیستند. تفکر منفی با شروع اثربخشی درمان کمرنگ می‌شود. توصیه‌های زیر در این دوران به شما کمک خواهند کرد:

• کمک بگیرید. اگر فکر می‌کنید ممکن است افسرده شده باشید در اولین فرصت به یک متخصص سلامت روان مراجعه کنید.
• با در نظر داشتن افسردگی اهداف واقع‌بینانه تنظیم کنید و به خودتان فشار نیاورید
• کارهای بزرگ را به قسمت‌های کوچک‌تر تقسیم کنید. اولویت‌بندی کنید و کارهایی که در حد توان شما هستند را هر زمان که توانستید انجام دهید.
• سعی کنید با دیگران ارتباط داشته باشید و با یک نفر درد دل کنید. معمولا بهتر است از تنها ماندن و رازداری خودداری کنید.
• کارهایی را انجام دهید که حال شما را بهتر می‌کنند. مثلا به سینما بروید، باغبانی کنید یا به مکان‌های مذهبی و اجتماعی بروید. کمک کردن یا محبت کردن به دیگران نیز می‌تواند به شما احساس بهتری بدهد.
• به صورت منظم ورزش کنید.
• انتظار نداشته باشید که خلق شما یک شبه خوب شود و صبور باشید. 
• غذاهای سالم  بخورید
• از الکل و مواد دوری کنید چرا که افسردگی را بدتر می‌کنند
• تصمیمات مهم را به تعویق بیندازید تا افسردگی بهبود پیدا کند. قبل از این که تصمیم به ایجاد تغییرات بزرگ بگیرید (مثل تغییر شغل، ازدواج یا طلاق) با افرادی که به خوبی آن‌ها را میشناسید و نگاه بی‌طرفانه‌ای به وضعیت شما دارند مشورت کنید.
• به یاد داشته باشید که افسردگی به صورت ناگهانی رفع نمی‌شود بلکه فرد افسرده کم کم بهتر می‌شود.
• سعی کنید صبور باشید و روی نقاط مثبت تمرکز کنید. این کار کمک می کند تفکر منفی‌گرایانه که بخشی از افسردگی است را کاهش دهید. با شروع اثربخشی درمان تفکرات منفی کمرنگ می‌شوند.
• اجازه دهید دوستان و خانواده به شما کمک کنند.
• زندگی را ساده بگیرید، سعی کنید تا جای ممکن مسئولیت‌های کمتری قبول کنید.
• نوشتن می‌تواند به شما کمک کند غم، عصبانیت، ترس، درد و سایر هیجانات را ابراز کنید و در نهایت احساس بهتری داشته باشید.
• روش‌هایی را برای ریلکس کردن و مدیریت استرس یاد بگیرید مثل مدیتیشن، آرام‌سازی پیشرونده عضلات، یوگا و تای چی

---

درمان افسردگی ماژور چقدر طول می‌کشد؟

طی یک یا دو هفته بعد از شروع داروی ضد افسردگی علائم شما رو به بهبود می‌رود اما اثربخشی این درمان دو یا سه ماه بعد از شروع به حد کامل می‌رسد. اگر داروی ضدافسردگی بعد از گذشت این زمان مؤثر نباشد ممکن است پزشک دارو را عوض کرده یا دوز آن را تغییر دهد.

مدت زمان روان‌درمانی هم به شدت افسردگی بستگی دارد و اثرات آن را ممکن است بعد از چند هفته یا بیشتر مشاهده کنید. در بسیاری از موارد پس از ۱۰ تا ۱۵ جلسه رواندرمانی علائم افسردگی تا حد قابل توجهی بهبود می‌یابند.

دوره درمان کامل افسردگی ماژور باید توسط پزشک و بر اساس سیر بیماری تعیین شود. گاهی اوقات لازم است پس از بهبود دوره افسردگی ماژور درمان به منظور جلوگیری از عود مجدد بیماری ادامه پیدا کند.

---

نکاتی برای پیشگیری از افسردگی ماژور

هیچ روش قطعی‌ای برای پیشگیری از افسردگی وجود ندارد با این وجود روش‌های زیر می‌توانند به پیشگیری از این اختلال کمک کنند:

• اقداماتی برای کنترل استرس و افزایش تاب‌آوری و عزت نفس انجام دهید
• از خانواده و دوستان کمک بگیرید به خصوص در زمان‌های سختی و بحران
• از همان ابتدای شروع علائم به متخصصین مراجعه کنید تا افسردگی بدتر نشود
• برای پیشگیری از عود افسردگی درمان‌های بلندمدت را در نظر داشته باشید 

---

کلام آخر دکترساینا

اختلال افسردگی ماژور که به آن افسردگی عمده یا افسردگی اساسی هم گفته می‌شود یک اختلال خلقی جدی است که فرد را از همه جنبه‌ها چه روانی و چه جسمی درگیر می‌کند. علت اصلی افسردگی مشخص نیست اما با به هم خوردن تعادل شیمیایی مغز همراه است و در برخی موارد ممکن است ارثی باشد. افسردگی علائم زیادی ایجاد می‌کند و عموما با احساس عمیق غم، ناامیدی، درماندگی و زودرنجی همراه است. افسردگی حتما باید توسط پزشک تشخیص داده شود. خوشبختانه این اختلال قابل درمان است و معمولا از طریق روان‌درمانی یا دارودرمانی یا ترکیب این دو درمان می‌شود.

---