همه‌چیز درباره بی بی چک و نحوه استفاده آن

15
تأیید شده توسط تیم پزشکی دکتر ساینا
تأیید شده توسط تیم پزشکی دکترساینا دریافت مشاوره آنلاین

بی بی چک یک تست خانگی برای تشخیص بارداری است که در داروخانه‌ها عرضه می‌شود. طرز استفاده از بیبی چک در صحت نتیجه‌ی آن اثر دارد. اگر بی بی چک در زمان درست و طبق دستورالمعل استفاده نشود، ممکن است جواب منفی کاذب بگیرید؛ یعنی بااینکه باردار هستید جواب تست منفی شود. در این مقاله به نحوه استفاده از بی بی چک و تفسیر پاسخ‌های آن می‌پردازیم.

تست بی بی چک چیست؟

بی بی چک نوعی تست خانگی است که با کمکش می‌توانید خودتان تشخیص دهید که آیا باردار هستید یا خیر. این تست بسته‌بندی کوچکی دارد و در اغلب داروخانه‌ها با قیمت مناسب پیدا می‌شود، کار با آن ساده است و در عرض چند دقیقه وضعیت بارداری ما را نشان می‌دهد.

بی بی چک معمولا مستطیلی شکل یا نواری است.

بی بی چک معمولاً به شکل مستطیل یا نوار است. یک سر آن باید در تماس با ادرار قرار بگیرد و سر دیگر نتیجه‌ی تست را نشان می‌دهد. در سمتی که نتیجه‌ی تست ظاهر می‌شود دو بخش کنترل (C) و تست (T) دیده می‌شود.

عملکرد بی بی چک چگونه است؟

بدن زنان هنگام بارداری نوعی هورمون به نام هورمون گنادوتروپین جفتی انسان (HCG) تولید می‌کند. این هورمون تنها در زمان بارداری تولید می‌شود؛ بنابراین وجود آن در بدن نشان‌دهنده‌ی بارداری است.

در تکنولوژی ساخت این کیت، از کاغذهای واکنشی مخصوصی استفاده می‌شود. این کاغذها وقتی با جریان ادرار حاوی hCG تماس پیدا می‌کنند، واکنش نشان داده و نتیجه مثبت را نشان می‌دهند.

آیا بی بی چک قابل اعتماد است؟

اگر از این تست خانگی درست استفاده شود، نتیجه‌ی قابل اعتمادی دارد؛ اما باید به‌خوبی با شرایط و نحوه‌ی استفاده از آن آشنا باشید تا نتیجه‌ی قابل قبول را بگیرید. در استفاده از بیبی چک به این موارد دقت کنید:

  • تاریخ مصرف بی بی چک
  • نحوه‌ی صحیح استفاده
  • بهترین زمان استفاده
  • اثر احتمالی داروهای مصرفی

در ادامه نحوه‌ی صحیح استفاده از کیت و موارد منفی کاذب آن را توضیح می‌دهیم.

انواع بی بی چک

بیبی چک در سه نوع نواری، قطره‌چکانی و مستقیم وجود دارد و تمامی آن‌ها از ادرار به عنوان نمونه‌ی تشخیص بارداری استفاده می‌کنند. تفاوت بارز انواع بی بی چک نحوه‌ی استفاده از آن‌ها است. در همه‌ی انواع، باید کیت را به مدت چند ثانیه در تماس با ادرار قرار دهید و پس از چند دقیقه نتیجه‌ی بارداری مشخص می‌شود.

بی بی چک انواع مختلفی دارد.

ازآنجایی‌که زمان مورد نیاز برای معین شدن نتیجه در کیت‌های مختلف متفاوت است، حتماً توضیحات راهنمای روی جعبه را به دقت بخوانید و طبق دستورالعمل نوشته‌شده عمل کنید. انواع مختلف بیبی چک در دقت تشخیص‌ نیز متفاوت هستند.

بی بی چک نواری

این نوع بی بی چک با فرو بردن آن در ظرف حاوی ادرار عمل می‌کند.

بی بی چک مستقیم

این نوع تست با قرار دادن مستقیم بی بی چک جلوی جریان ادرار عمل می‌کند.

بی بی چک قطره چکانی

این نوع بی بی چک با چکاندن نمونه ادرار روی حفره تعبیه‌شده در ابزار تست عمل می‌کند.

میزان دقت بیبی چک

تایید شده توسط دکتر سعیده یاری
بی‌بی چک چقدر دقیق است؟ و بهتر است چه زمانی از آن استفاده کنیم؟
دکتر سعیده یاری
متخصص زنان و زایمان
شماره نظام پزشکی : ۸۳۴۶۶

درصورتی‌که تست بی بی چک به‌درستی و در زمان مناسب انجام شود می‌تواند تا ۹۹ درصد دقت داشته باشد. دقت بی بی چک با دقت آزمایشی که پزشکان برای تشخیص بارداری از نمونه‌ی ادرار می‌گیرند مشابه است.

پیش‌تر گفتیم که این تست، میزان هورمون HCG ادرار را می‌سنجند. میزان این هورمون پس از جایگزینی تخمک ‌بارورشده در رحم افزایش پیدا می‌کند؛ بنابراین زمان انجام تست بارداری نیز در قدرت تشخیص تست تأثیر دارد. اگر تست زودتر از زمان مناسب انجام شود ممکن است نتیجه‌ی منفی را نشان دهد؛ درحالی‌که فرد باردار است.

موقع خواندن جواب، دقت کنید که خط کنترل ظاهر شده باشد. خط کنترل نشان‌دهنده‌ی صحت تست است.

بهترین زمان استفاده از بی بی چک

  • برای اینکه نتیجه‌ی تست کمترین درصد خطا را داشته باشد بهتر است حداقل یک روز بعد از به تأخیر افتادن زمان پریود این تست را انجام دهید.
  • درصورتی‌که پریود نامنظم دارید یا تاریخ دقیق پریود خود را نمی‌دانید بهترین کار این است که به اندازه‌ی طولانی‌ترین دوره‌ی قاعدگی خود صبر کنید. برای مثال اگر به‌طور معمول چرخه‌قاعدگی شما بین ۳۰ تا ۳۶ روز طول می‌کشند، برای بهترین زمان انجام تست بارداری حداقل ۳۷ روز صبر کنید.
  • در انجام تست عجله نکنید؛ انجام زودهنگام تست، منجربه جواب منفی کاذب می‌شود. طبق گزارش‌های سازمان غذا و داروی آمریکا، از هر صد نفر حدود ۱۰ تا ۲۰ نفر به علت زود انجام دادن بیبی چک، نتیجه‌ی منفی کاذب می‌گیرند؛ یعنی باوجود این‌که باردار هستند نتیجه‌ی بیبی چک منفی می‌شود[i].

نتیجه‌ی منفی بی بی چک به معنای عدم بارداری نیست؛ بعد از چند روز دوباره تست را تکرار کنید.

بی بی چک از هفته چندم نشان می دهد؟

همانطور که گفتیم این تست‌ها هورمون hCG را اندازه‌گیری می‌کنند؛ اما قادر به شناسایی میزان خیلی کم این هورمون نیستند. از هفته دوم بارداری ممکن است نتیجه‌ی تست مثبت شود؛ اما برای اطمینان بهتر است تست را هفته چهارم یا بعد از عقب افتادم پریود انجام دهید.

بهترین ساعت استفاده از بی بی چک

ساعت انجام بی بی چک هم می‌تواند روی نتیجه‌ی آن اثر بگذارد؛ بهترین زمان برای انجام، صبح با اولین ادرار صبحگاهی است؛ البته به شرطی که در طول شب آب زیاد ننوشیده و دفع ادرار نداشته باشید. در این حالت، هورمون hCG در ادرار بیشترین غلظت را دارد.

طرز استفاده از بی بی چک چگونه است؟

بی بی چک به سه نوع نواری، قطره‌چکانی و مستقیم در بازار موجود است. البته طرز کار این تست‌ها شبیه هم است، اما طریقه‌ی مصرفشان کمی تفاوت دارد:

  • بی بی چک نواری: ادرار خود را داخل یک لیوان جمع کنید. نوار را تا خطی که مشخص شده است داخل ادرار قرار دهید و چند ثانیه صبر کنید. سپس نوار را بیرون بیارید، روی یک سطح صاف بگذارید و منتظر بمانید. نتیجه تست بین پس از ۳ تا ۵ دقیقه به‌صورت خط روی بی بی چک مشخص می‌شود.
  • بی بی چک قطره‌چکانی: ادرار خود را داخل لیوان بریزید. تست را روی یک سطح صاف قرار دهید. با کمک قطره‌چکان چند قطره از ادرار را داخل حفره‌ی روی تست بریزید. چند دقیقه صبر کنید تا نتیجه‌ی تست ظاهر شود.
  • بی بی چک مستقیم: این تست را از سری که مشخص شده است مستقیماً زیر جریان ادرار بگیرید. سپس تست را روی یک سطح صاف بگذارید و صبر کنید تا نتیجه ظاهر شود.
نحوه استفاده از بی بی چک.

نکته: معمولاً ۵ دقیقه طول می‌کشد تا جواب تست ظاهر شود؛ اما ممکن است این زمان در تست‌ها متفاوت باشد. حتماً بروشور تست را مطالعه کنید.

انواع نتیجه بی بی چک

بی بی چک ممکن است چهار حالت مختلف را نشان دهد:

نتیجه مثبت

در این حالت هر دو خط کنترل و تست ظاهر می‌شوند. یعنی تست مثبت است و شما باردار هستید.

نتیجه منفی

خط کنترل ظاهر می‌شود اما خط تست نه. در این حالت نتیجه‌ی تست منفی است و شما احتمالا باردار نیستید.

نتیجه مشکوک

در این حالت خط کنترل ظاهر می‌شود اما خط تست به‌صورت محو و کمرنگ ظاهر می‌شود و دیدن آن کمی سخت است. در این حالت بهتر است تست را یکی دو روز بعد دوباره تکرار کنید.

نتیجه نامعتبر

در این حالت خط کنترل ظاهر نمی‌شود. اگر خط کنترل ظاهر نشود، فارغ از اینکه خط تست ظاهر شده یا نه، تست شما ایراد دارد و نتیجه‌اش معتبر نیست. یک بی بی چک دیگر تهیه و تست را تکرار کنید.

تفسیر نتیجه بی بی چک.

آیا ممکن است بی بی چک منفی باشد ولی باردار باشیم؟

یک سری عوامل می‌توانند بر نتیجه‌ی بیبی چک اثر بگذارند و با وجود مثبت بودن بارداری، باعث مشاهده‌ی نتیجه‌ی منفی شوند؛ به‌همین‌دلیل توصیه می‌شود جواب منفی بارداری را به عنوان نتیجه‌ی قطعی در نظر نگیرید.برای اطمینان بیشتر می‌توانید پس از گذشت چند روز بیبی چک را تکرار کنید؛ یا اینکه برای انجام آزمایش بارداری به آزمایشگاه مراجعه و با پزشک مشورت کنید.

دلایل تست بیبی چک منفی کاذب چیست؟

تست بی بی چکتان منفی شده، اما بعد فهمیده‌اید باردارید؟ دلایل مختلفی می‌توانند باعث این اتفاق شوند. مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:

استفاده نادرست از بی بی چک

روش کار با هر کیت تست ممکن است با دیگری متفاوت باشد. به همین دلیل برای اینکه نتیجه دقیق‌تری بگیرید باید قبل از اینکه از تست استفاده کنید، دستورالعمل داخل یا روی جعبه آن را مطالعه کنید.

استفاده از بی بی چک در زمان نامناسب

میزان hCG تا ۶ روز بعد از شکل‌گیری لقاح به اندازه‌ای نیست که در تست بی بی چک قابل تشخیص باشد. علیرغم اینکه این تست‌ها قادر به تشخیص مقادیر اندک هورمون هم هستند، اما اگر تست خیلی زود انجام شود احتمال اینکه تست منفی شود بسیار زیاد است. بهتر است تست را در هفته چهارم بارداری یا پس از به تعویق افتادن پریود انجام دهید.

محاسبه اشتباه تاریخ پریود

استفاده از کیت در بازه زمانی مناسب بسیار مهم است. قبل از انجام تست، از تاریخی که باید پریودتان آغاز می‌شد مطمئن شوید. خیلی از خانم‌ها پریود نامنظم دارند یا اصلاً تاریخچه آن را یادداشت نمی‌کنند. این موضوع باعث می‌شود به اشتباه تست را قبل از اینکه پریودشان عقب بیفتد انجام دهند و به دلیل پایین بودن مقدار hCG نتیجه منفی بگیرند.

کم بودن غلظت hCG در ادرار

بهترین زمان روز برای بی بی چک، ساعات اولیه صبح و اولین ادرار صبحگاهی است. اما بعضی از خانم‌ها برای اینکه بتوانند اول صبح دفع ادرار داشته و تست را انجام بدهند، به اشتباه مقدار زیادی آب و مایعات دیگر می‌نوشند. رقیق شدن hCG به علت نوشیدن آب زیاد می‌تواند باعث کاهش کارایی کیت تست در تشخیص هورمون شود.

زیاد بودن hCG در ادرار

برعکس مطلبی که در بخش قبل گفتیم، اگر میزان هورمون hCG در ادرار بیش‌ازحد هم باشد ممکن است جواب تست منفی شود. اگرچه این اتفاق به‌ندرت پیش می‌آید، اما دور از ذهن هم نیست.

استفاده از بی بی چک تاریخ مصرف گذشته

بی بی چک‌ها تاریخ انقضای مشخصی دارند و بعد از گذشت این تاریخ، ممکن است نتیجه درستی ندهند. پیش از استفاده، به تاریخ تولید و انقضای تست حتما دقت کنید.

دلایل مثبت کاذب بی بی چک

نتیجه مثبت کاذب بی بی چک بسیار نادر است؛ اما در مواردی ممکن است دیده شود.

  • بارداری خارج رحمی: بارداری خارج رحمی یک ناهنجاری خطرناک در بارداری است که در آن سلول تخم در خارج از رحم لانه‌گزینی می‌کند. علائم بارداری خارج رحمی در روزهای اول بسیار شبیه علائم اولیه بارداری عادی است و نتیجه تست نیز مثبت می‌شود.
  • از دست رفتن سلول تخم پیش از لانه‌گزینی
  • انجام تست بلافاصله بعد از مصرف قرص‌های کمک باروری
  • یائسگی
  • برخی مشکلات تخمدان

اگر نتیجه تست بی بی چکتان منفی شده است اما علائم مشکوک دارید، سریع به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.

نقش داروهای مصرفی در بی بی چک

بعضی از داروها دارای ترکیبات شبیه به hCG هستند. این داروها می‌توانند روی نتیجه تست بیبی چک اثر بگذارند و باعث نتیجه‌ی مثبت کاذب شوند. داروهایی که باعث اختلال پاسخ این تست می‌شوند معمولاً به این دسته‌ها تعلق دارند:

داروهای درمان ناباروریداروهای اعصاب و روان (ضدتشنج، ضداضطراب، آنتی‌سایکوتیک)داروهای پیشگیری از بارداری
پرنیل
پروفاسی
نوارل
اویدرل
پرفنازین
پروکلورپرازین
کلورپرومازین
تریفلوپرازین
تیوریدازین
تیوتیکسین
پرومتازین
کاربامازپین
کامیلا
ارین
هدر
جولیوت
میکرونور
اینکاشیا
ژنتسلا

مزایای استفاده از بی بی چک

تشخیص بارداری هم به کمک آزمایش خون بارداری و هم با تست‌های خانگی امکان‌پذیر است. با این حال تست‌های خانگی مزایای مختلفی دارند که باعث می‌شود محبوبیت زیادی پیدا کنند. این مزایا عبارت‌اند از:

  • همه‌جا در دسترس هستند.
  • قیمت مناسبی دارند و مقرون‌به‌صرفه هستند.
  • انجام تست در حریم خصوصی فرد و بدون اطلاع دیگران ممکن است.
  • تشخیص بارداری به کمک آن‌ها بسیار سریع است.
  • امکان تغییر به‌موقع سبک زندگی (قطع داروهای خطرناک برای جنین، ترک سیگار والکل و عدم مصرف غذاهای مضر) وجود دارد.

نکات مهم در حین استفاده از بی بی چک

  • خط کنترل بی بی چک را حتماً بررسی کنید؛ تمام انواع تست‌های بارداری یک خط به عنوان خط کنترل دارند که هم در نتیجه‌ی مثبت و هم در نتیجه‌ی منفی باید حتماً ظاهر شود. عدم ظاهر شدن خط کنترل نشان‌دهنده‌ی معیوب بودن کیت است.
  • بی بی چک را قبل از زمان مناسب انجام ندهید؛ این تست را حداقل یک هفته پس از به تأخیر افتادن پریود خود انجام دهید.
  • بهترین زمان انجام تست بارداری خانگی صبح و بلافاصله پس از بیدار شدن است.
  • نتیجه را زودتر یا دیرتر از زمان نوشته‌شده روی بسته‌بندی بررسی نکنید؛ اکثر تست‌ها به حدود ده دقیقه زمان نیاز دارند.
  • قبل از انجام تست، تاریخ انقضای بی بی چک را بررسی کنید.
  • قبل از انجام تست از نوشیدن مایعات فراوان پرهیز کنید.

کلام آخر دکترساینا

در تفسیر جواب بی بی چک دقت داشته باشید که دیدن پاسخ منفی به معنای رد احتمال بارداری نیست. اگر جواب تست منفی بود، بهتر است چند روز دیگر تست را تکرار کنید. می‌توانید برای اطمینان آزمایش بارداری بدهید. یادتان باشد اگر نیاز به مشورت با پزشک زنان یا خدمات آزمایش در محل دارید، دکترساینا در کنار شماست.

سؤالات متداول

مشاوره با پزشک

برای صحبت با پزشک نیاز به مراجعه حضوری نیست! در سامانه‌ی دکتر ساینا می‌توانید در هر زمان و هر کجا از بیش از ۲۵۰۰ پزشک و روان‌شناس متخصص مشاوره فوری متنی، صوتی یا ویدیویی دریافت کنید.

شاید بپسندید
15 دیدگاه‌ها
  1. سحر

    سلام خسته نباشید از پریودی من ده روز هست گذشته بی بی چک منفی اوفتاد ولی شکمم گاهی جوری درد میکنه حساس میکنم حامله هستم به نظرتون برم ازمایش خون بدم یا چند روز صبر کنم

    1. الهام جلدی ـ کارشناس علمی دکترساینا

      سلام وقت بخیر
      اگر رابطه محافظت‌نشده داشتید، به دلیل تاخیر در قاعدگی لازمه به پزشک مراجعه کنید و تست خون بارداری انجام بدید.

  2. فاطمه

    سلام وقتتون بخیر
    پریود منظم دارم
    در دوران تخمک گذاری رابطه بدون دخول داشتم و البته مطمئن نیستم اسپرم با واژن برخوردی داشته یا نه
    یک هفته از زمان پریودم گذشته، دیروز تست بیبی چک انجام دادم و منفی بود ، از دیشب یک مقدار لک دیدم ، ایا امکان بارداری هست؟
    چه زمانی باید برای تست بیبی چک دوباره اقدام کنم ؟

    1. تیم محتوای دکترساینا

      سلام. اگر مطمئن هستید که یک هفته از موعد پریود گذشته، سیکل قاعدگی منظم دارید و از انجام درست بی بی چک اطمینان دارید، احتمال بارداری کمه. اما برای اطمینان دوباره تست رو بعد از یک یا دو روز تکرار کنید. برای اطمینان بیشتر میتونید آژمایش خون بارداری بدید که جواب دقیق‌تری میده

      1. فاطمه

        تشر از پاسخگوییتون
        امروز صبح باز هم از بیبی چک استفاده کردم
        و جواب منفی بود

        1. تیم محتوای دکترساینا

          سلامت باشید.

  3. شبنم

    ممنونم

    1. تیم محتوای دکترساینا

      خواهش میکنم

  4. شبنم

    سلام. چند روز بعد رابطه جواب بی بی چک مشخص میشه؟

    1. تیم محتوای دکترساینا

      سلام. برای انجام بی بی چک باید حداقل یک روز پس از به تعویق افتادن پریود صبر کنید. اگر جواب مثبت باشه معمولا قابل اتکاست؛ اما اگر منفی باشه بهتره یک هفته دیگه صبر کنید و در صورت شروع نشدن پریود، دوباره تست رو انجام بدید.

  5. پریا

    سلام من حدود دو هفته از پریودم میگزره باراول بعدازگذشت یه هفته تست دادم منفی بود بازپریود نشدم بعدگذشت دوهفته بازتست دادم بعد سه دقیقه فقط درمنطقه ی cظاهرشد بعد گذشت نیم ساعت دوباره بیبی چک رو چک کردم دیدم یک زره از انتهای منطقه یTظاهرشده بعد گذشت سه ساعت دوباره چک کردم دیدم همون خط که گفتم درانتهای منطقه ی Tکمی واضح شده خط کاملا پرنشده بود فقط در انتهای منطقه کمی دیده میشد ایا امکان بارداری هست؟

    1. تیم محتوای دکترساینا

      سلام. نتیجه بی بی چک رو باید در زمانی که در دستورالعمل توصیه شده بخونید؛ بعد از گذشت اون زمان نتیجه قابل استناد نیست. همچنین برای نتیجه مثبت باید خط تست کامل شکل بگیره؛ مطابق چیزی که در عکسهای دستورالعمل مشخصه. برای اطمینان میتونید آزمایش خون بدید تا جواب قطعی بگیرید.

  6. adelmahmodi87@gmail.com

    سلام من حدود دو هفته از پریودم میگزره باراول بعدازگذشت یه هفته تست دادم منفی بود بازپریود نشدم بعدگذشت دوهفته بازتست دادم بعد سه دقیقه فقط درمنطقه ی cظاهرشد بعد گذشت نیم ساعت دوباره بیبی چک رو چک کردم دیدم یک زره از انتهای منطقه یTظاهرشده بعد گذشت سه ساعت دوباره چک کردم دیدم همون خط که گفتم درانتهای منطقه ی Tکمی واضح شده خط کاملا پرنشده بود فقط در انتهای منطقه کمی دیده میشد ایا امکان بارداری هست؟

  7. مطهره

    سلام. مرسی از مقاله خوبتون من جواب همه ی سوالامو گرفتم
    فقط یک سوال داشتم من بیبی چکم منفی شده بنظرتون نیازه ازمایش خون هم بدم؟
    ممنون میشم جوا بدید

    1. تیم محتوای دکترساینا

      سلام. خوشحالیم که مطالبمون براتون مفید بوده. در مورد سوالتون، توصیه میشه اگر کماکان پریود نشدید بعد از یک هفته بی بی چک رو تکرار کنید. اطمینان حاصل کنید که تست رو درست و طبق دستورالعمل داخل جعبه انجام میدین. اگر باز هم جواب منفی گرفتید بدون اینکه پریودتون شروع بشه، توصیه می‌کنیم با پزشک زنان مشورت کنید. ممکنه تاخیر پریود علت دیگه‌ای داشته باشه.

نظر یا سوال خود را به اشتراک بگذارید

مجله سلامت دکترساینا


دکترساینا