کلرفنیرامین (قرص، آمپول و شربت): کاربرد، نحوه مصرف و عوارض

0

احتمالا تصور فصل بهار بدون عطسه و آبریزش بینی یا تابستانی بدون خارش چشم و گلو، شگفت‌انگیز است؛ اگر تجربه آلرژی و حساسیت را دارید، کلرفنیرامین به کمک شما می‌آید! کلرفنیرامین مالئات (Chlorpheniramine Maleate) از دسته داروهای آنتی‌هیستامین است؛ این دارو در درمان علائمی مثل خارش، قرمزی یا اشک چشم، عطسه و… کاربرد دارد. اگر علاقمند هستید تا زندگی بدون آلرژی را تجربه کنید، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

کلرفنیرامین در یک نگاه

جدول اطلاعات دارویی کلرفنیرامین

نام علمی  کلرفنیرامین (Chlorpheniramine)
نام‌های تجاری  کلرفنیرامین، کلرفنیرامین مالئات، هیستادیک، کلرفنیرامین - تی سی، آلفا کلرفنیرامین،‌کلرفنیرامین - اس اچ دی
شرکت سازنده ایران دارو، شهردارو، داروپخش، مهردارو، پورسینا
اشکال قرص، آمپول، شربت
کاربرد  خارش، قرمزی یا اشک چشم، عطسه، خارش بینی یا گلو، کهیر، ورم و آبریزش بینی
نحوه مصرف خوراکی یا تزریقی
عوارض جانبی خواب‌آلودگی، خشکی دهان، بینی و گلو، حالت تهوع و استفراغ، کاهش اشتها، یبوست، سردرد
موارد منع مصرف حساسیت به کلرفنیرامین، گلوکوم زاویه بسته، انسداد روده یا معده، بزرگی پروستات،‌ ناتوانی در دفع ادرار، حمله آسم
بارداری و شیردهی خطری ندارد.
وضعیت نسخه نیاز به نسخه دارد.

کاربرد کلرفنیرامین

از کلرفنیرامین برای درمان آبریزش بینی، خارش و آبریزش چشم، عطسه یا خارش بینی و گلو ناشی از آلرژی، سرماخوردگی یا آنفولانزا استفاده می‌شود.

حتما بخوانید :  آنفولانزا، آلرژی، سرماخوردگی و کرونا: چه تفاوت‌هایی با هم دارند؟

آمپول کلرفنیرامین برای چیست؟

آمپول کلرفنیرامین برای درمان مشکلات التهابی و حساسیتی مثل ورم و کهیر و بهبود علائم خارش، درد، آبریزش بینی، اشک و خارش چشم و غیره تجویز می‌شود. این آمپول فقط تحت نظر پزشک تزریق می‌شود.

آمپول کلرفنیرامین برای علائم حساسیت کاربر دارد.

کلرفنیرامین چطور عمل می‌کند؟

داروهای گروه آنتی‌هیستامین از جمله کلرفنیرامین، از ترشح ماده شیمیایی طبیعی به نام «هیستامین» در بدن جلوگیری می‌کنند. این ماده زمانی ترشح می‌شود که بدن ورود یک عنصر خطرناک (مثل عفونت) را شناسایی می‌کند. ترشح هیستامین باعث گشاد شدن عروق خونی، ورم و علائمی مثل آبریزش، خارش بینی و غیره می‌شود. در افراد مبتلا به حساسیت، بدن عوامل بی‌خطری مثل گرده گل، موی حیوانات یا گردوخاک را به‌اشتباه به‌عنوان عامل خطرناک شناسایی می‌کند. در نتیجه بعد از مواجهه فرد با این عوامل، شروع به ترشح هیستامین و ایجاد علائم حساسیت می‌کند.

کلرفنیرامین علاوه‌بر مسدود کردن ترشح هیستامین در بدن، ترشح ماده شیمیایی دیگری به نام «استیل کولین» را هم سرکوب می‌کند. این فرایند باعث می‌شود ترشحات چشم و بینی خشک شوند.

کلرفنیرامین، نوعی آنتی هیستامین است.

نحوه مصرف داروی کلرفنیرامین

  • کلرفنیرامین خوراکی به شکل قرص، کپسول و شربت در بازار وجود دارد. این دارو را می‌توانید بعد یا قبل غذا مصرف کنید.
  • برای مصرف قرص یا کپسول، هرگز آن را نجوید و فقط با یک لیوان آب قورت دهید. خرد کردن یا جویدن قرص‌های آهسته رهش، باعث افزایش ناگهانی مواد موثر دارو در بدن و بروز عوارض می‌شود.
  • برای مصرف شربت کلرفنیرامین، حتما از پیمانه مخصوص دارو استفاده کنید.
  • اگر کلرفنیرامین به شکل سوسپانسیون (پودر قابل حل) است، قبل از هر بار مصرف شیشه دارو را خوب تکان دهید.

دوز مصرف 

دوز مصرف کلرفنیرامین

رده سنی  فرم و شکل دارو دوز مصرف حداکثر دوز مصرف
بزرگسالان قرص یا شربت ۴ میلی‌گرم، هر ۴ الی ۶ ساعت ۲۴ میلی‌گرم در روز
قرص آهسته رهش ۸ میلی‌گرم هر ۸ الی ۱۲ ساعت یا ۱۲ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت ۲۴ میلی‌گرم در روز
کپسول آهسته رهش میلی‌گرم در روز ۲۴ میلی‌گرم در روز
کپسول پیوسته رهش ۸ تا ۱۲ میلی‌گرم هر ۸ الی ۱۲ ساعت ۱۶ تا ۲۴ میلی‌گرم در روز
کودکان (بالای ۱۲ سال) قرص یا شربت ۴ میلی‌گرم هر ۴ الی ۶ ساعت ۲۴ میلی‌گرم در روز
قرص آهسته رهش ۸ میلی‌گرم هر ۸ الی ۱۲ ساعت یا ۱۲ میلی‌گرم هر ۱۲ ساعت ۲۴ میلی‌گرم در روز
کپسول پیوسته رهش ۸ تا ۱۲ میلی‌گرم هر ۸ الی ۱۲ ساعت ۱۶ تا ۲۴ میلی‌گرم در روز
کپسول آهسته رهش ۱۲ میلی‌گرم یک بار در روز -
سالمندان قرص یا شربت ۴ میلی‌گرم در روز یا هر ۱۲ ساعت یک بار -
قرص پیوسته‌رهش ۴ میلی‌گرم در روز یا هر ۱۲ ساعت یک بار -

طول دوره مصرف

این دارو معمولا برای یک دوره کوتاه و تا بهبود علائم تجویز می‌شود؛ بنابراین هرگز بدون مشورت با پزشک بیشتر از ۷ روز متوالی کلرفنیرامین مصرف نکنید. اگر علائمتان بعد از یک هفته بهبود نیافته است، با پزشک مشورت کنید.

اگر یک دوز را فراموش کردیم چه کار کنیم؟

دوز فراموش‌شده را به محض یادآوری مصرف کنید؛ اما اگر زمان خیلی کمی به موعد مصرف دوز بعدی مانده است، فقط دوز بعد را مصرف کنید. برای جبران یک دوز، هرگز دارو را دوبرابر مصرف نکنید.


عوارض جانبی کلرفنیرامین

کلرفنیرامین نیز مانند هر داروی دیگری ممکن است عوارض ایجاد کند؛ برخی از عوارض جدی و برخی دیگر رایج و معمول است:

عوارض رایج کلرفنیرامین

عوارض زیر شایع هستند و نیاز به پیگیری پزشکی ندارند. درصورتی‌که عوارض شدید و غیرقابل تحمل هستند یا با گذشت زمان از بین نمی‌روند یا بدتر می‌شوند، به پزشک مراجعه کنید:

  • خواب‌آلودگی
  • خشکی دهان، بینی و گلو
  • حالت تهوع و استفراغ
  • کاهش اشتها
  • یبوست
  • سردرد
  • افزایش گرفتگی ریه
  • مشکل خواب

برای کاهش سرگیجه ناشی از مصرف این دارو، از حالت نشسته یا خوابیده به‌آرامی بلند شوید. همچنین برای رفع خشکی دهان، می‌توانید آب‌نبات یا آدامس مصرف کنید یا آب بنوشید.

عوارض خطرناک کلرفنیرامین

عوارض زیر در افراد کمی ظاهر می‌شود؛ اما خطرناک هستند و نیاز به درمان سریع دارند. درصورتی‌که علائم زیر را داشتید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

  • ضربان قلب نامنظم
  • تغییرات خلق‌وخو
  • تشنج و رعشه
  • کبودی یا خونریزی
  • احساس تنگی نفس
  • کم شدن ادرار

 عوارض آمپول کلرفنیرامین

از جمله عوارض آمپول کلرفنیرامین می‌توان به خواب‌آلودگی، افت تمرکز، خستگی، تاری دید، حالت تهوع، استفراغ و اسهال اشاره کرد.


پیش از مصرف، پزشک را در جریان چه نکاتی بگذاریم؟

  • سابقه حساسیت به کلرفنیرامین یا سایر داروها
  • فهرست سایر داروهای مصرفی (از جمله داروهای گیاهی، ویتامین‌ها، مکمل‌ها، داروهای سرماخوردگی یا ضدحساسیت، داروهای ضداضطراب و افسردگی و…)
  • ابتلا به بیماری‌های آسم، برونشیت مزمن، آمفیزم ریه و سایر بیماری‌های ریوی، گلوکوم، زخم گوارشی، دیابت، مشکل ادرار (به دلیل بزرگی پروستات)، بیماری قلبی، فشارخون بالا، صرع و پرکاری تیروئید
  • بارداری، شیردهی یا اقدام برای بارداری
  • تصمیم برای انجام عمل جراحی از جمله جراحی‌های دندان
  • مصرف الکل و ماری‌جوآنا

هشدارهای کلرفنیرامین

  1. قبل از مصرف این دارو برای کودکان حتما با پزشک مشورت کنید؛ چراکه خطر مرگ دارد!
  2. این دارو ممکن است باعث تاری دید شود؛ بنابراین بعد از مصرف دارو، از رانندگی اجتناب کنید.
  3. نوشیدن الکل همراه با کلرفنیرامین، عوارض را تشدید می‌کند.
  4. این دارو باعث کاهش تعریق می‌شود؛ در نتیجه امکان گرمازدگی در فصل‌های گرم سال را افزایش می‌دهد.

تداخلات دارویی

برخی داروهایی که ممکن است با کلرفنیرامین تداخل ایجاد کنند عبارت است از:

  • داروهای گروه باربیتورات برای درمان مشکلات خواب یا تشنج
  • داروهای گروه MAOI (مثل کاربکس، الدپریل، مارپلن، ناردیل و پارنیت)
  • داروهای ضدحساسیت
  • داروهای مخصوص درمان افسردگی، اضطراب، اختلال خواب و اختلال‌های روان‌پریشی (مثل آلپرازولام، زولپیدم، دولوکستین، اس سیتالوپرام، پرگابالین، سرترالین و لورازپام)
  • داروهای مسکن یا ضدسرفه مخدر (مثل کدئین و هیدروکودون)
  • داروهای شل‌کننده عضلات (مثل کاریسوپرودول و سیکلوبنزاپرین)
  • برخی آنتی‌بیوتیک‌ها
  • برخی آنتی‌هیستامین‌های موضعی (مثل اسپری و پماد دیفن‌هیدرامین)
  • سایر آنتی‌هیستامین‌های خوراکی (مثل سیتریزین و دیفن‌هیدرامین)

محدودیت سن

مصرف این دارو برای کودکان زیر ۶ سال مجاز نیست. همچنین کودکان ۶ تا ۱۲ سال نباید بدون تجویز پزشک کلرفنیرامین را مصرف کنند. سالمندان بالای ۶۰ سال ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو حساس‌تر باشند. به همین دلیل دوز مناسب دارو برای آن‌ها کمتر است؛ بنابراین آن‌ها هم باید تحت نظر پزشک کلرفنیرامین را مصرف کنند.

بارداری و شیردهی

مصرف کلرفنیرامین با تجویز پزشک در دوره بارداری و شیردهی بی‌خطر است. بااینحال پزشک ممکن است به جای این دارو، ابتدا داروهایی را که خواب‌آلودگی کمتری ایجاد کنند تجویز کند. این دارو به مقدار خیلی کمی وارد شیر مادر می‌شود؛ به همین دلیل ممکن است باعث خواب‌آلودگی نوزاد شود، اما خطری برای او ندارد.


موارد منع مصرف داروی کلرفنیرامین

اگر مبتلا به گلوکوم زاویه بسته،انسداد معده یا روده، بزرگی پروستات یا حمله آسم هستید، نباید از کلرفنیرامین استفاده کنید.


آیا می‌توان کلرفنیرامین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟

اگر پزشک برایتان کلرفنیرامین را تجویز کرده است، بدون مشورت با او دارویتان را تغییر ندهید. از جمله داروهای مشابه کلرفنیرامین، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:


نحوه نگهداری کلرفنیرامین

کلرفنیرامین را دور از دسترس کودکان و حیوانات قرار دهید. محل مناسب نگهداری این دارو دمای ۱۵ تا ۳۰ درجه (دمای اتاق) است. دارو را در محلی دربسته و دور از نور مسقیم، حرارت، رطوبت و یخ‌زدگی قرار دهید.


نکاتی درباره خرید داروی کلرفنیرامین

کلرفنیرامین با دوزها، اسامی تجاری و اشکال مختلفی توسط شرکت‌های داروسازی ایران به بازار عرضه می‌شود.

اشکال دارویی و دوزهای موجود

  • شربت: ۲ میلی‌گرم/۵ میلی‌لیتر
  • آمپول: ۱۰ میلی‌گرم/۱ میلی‌لیتر
  • قرص: ۴ میلی‌گرم

شرکت‌های تولیدکننده

  • ایران دارو
  • شهردارو
  • داروپخش
  • مهردارو
  • پورسینا
  • البرزدارو
  • کاسپین تامین
  • تهران شیمی

نام‌های تجاری موجود در ایران

  • کلرفنیرامین
  • کلرفنیرامین مالئات
  • هیستادیک
  • کلرفنیرامین – تی سی
  • آلفا کلرفنیرامین
  • کلرفنیرامین – اس اچ دی

هنگام مصرف داروی کلرفنیرامین چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟

  • مصرف بیش‌ازحد دارو
  • مصرف اتفاقی دارو توسط کودکان
  • عدم بهبود علائم بعد از گذشت یک هفته
  • بروز علائم جدید یا تشدید علائم قبلی
  • بروز علائم حساسیت شدید به دارو مثل کهیر، تنگی نفس، بثورات پوستی، ورم صورت و زبان (مراجعه به اورژانس)

کلام آخر دکترساینا

کلرفنیرامین یک داروی آنتی‌هیستامین است. پزشکان این دارو را برای بهبود علائمی مثل آبریزش بینی، خارش چشم، بینی و گلو و سایر علائم حساسیتی تجویز می‌کنند. از این دارو در درمان علامتی حساسیت فصلی، آلرژی، سرماخوردگی و نیش‌زدگی حشرات استفاده می‌شود.


سوالات متداول

شاید بپسندید
نظر یا سوال خود را به اشتراک بگذارید