خطرناک‌ترین عوارض رابطه دهانی برای زنان و مردان

عوارض رابطه دهانی برای زنان و مردان چیست؟ اصلاً آیا رابطه دهانی ضرر دارد؟ این‌ها سوالاتی است که برای بسیاری از افراد بدون پاسخ مانده است. به همین دلیل در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا قصد داریم شما را با عوارض سکس دهانی و راه‌های کاهش خطرات سکس دهانی آشنا کنیم. برای مطالعه بخش موردنظر خود می‌توانید بر تیتر آن در فهرست کلیک کنید. اگر در موبایل می‌خوانید، تیتر را لمس کنید.

آیا رابطه دهانی ضرر دارد؟

درست است که سکس دهانی نسبت به بعضی از روش‌های دیگر مانند سکس مقعدی کم‌خطرتر است؛ اما خطرات و ریسک‌های آن قابل‌چشم‌پوشی نیست و اگر نکات بهداشتی و اقدامات احتیاطی مناسب رعایت نشوند مشکلات زیادی را به همراه خواهد داشت که عفونت‌های مقاربتی از مهمترین آنهاست. در ادامه با عوارض رابطه دهانی بیشتر آشنا خواهید شد.

 

خطرناک‌ترین عوارض رابطه دهانی برای زنان و مردان

عوارض رابطه دهانی: ویروس HIV

احتمال انتقال این ویروس از طریق رابطه دهانی در مقایسه با سکس واژینال یا سکس مقعدی کمتر است. هرچند ویروس HIV می‌تواند از طریق رابطه دهانی نیز انتقال یابد؛ ولی چنین اتفاقی به‌ندرت رخ می‌دهد.

خطر ابتلا به HIV  تا حد زیادی به شخص "پذیرنده" در رابطه جنسی دهانی محدود می‌شود (یعنی شخصی که آلت در دهان او وارد می‌شود)؛ برای پذیرنده نیز انتقال اچ‌آی‌وی در رابطه دهانی نسبت به سایر روابط جنسی کمتر است (فراموش نکنید که ناممکن نیست).

استفاده از کاندوم‌های لاتکس یا پلی‌اورتان، کاندوم‌های زنانه یا محافظ‌های دهانی (سد دندانی یا سد دنتال) روش‌های مؤثری برای کاهش احتمال ابتلا به HIV هنگام انجام رابطه جنسی هستند.

یکی از عوارض رابطه دهانی درصورت عدم استفاده از محافظ یا کاندوم افزایش خطر ابتلا به این ویروس است. خطر انتقال ویروس اچ ای وی از راه‌های زیر افزایش پیدا می‌کند:

• فرد "پذیرنده" در دهان خود زخم یا بریدگی داشته باشد.
• انزال در دهان صورت بگیرد.
• فرد "واردکننده" به بیماری مقاربتی دیگری نیز مبتلا باشد.

 

عوارض سکس اورال: ویروس هرپس

یکی از عوارض رابطه دهانی برای زنان و مردان خطر انتقال ویروس هرپس است، حتی ممکن این ویروس زمانی که تظاهرات بالینی وجود ندارند نیز انتقال یابد.

• کاندوم‌ و دیگر انواع محافظ‌ها می‌توانند خطر انتقال ویروس را تا حد زیادی کاهش دهند؛ با این حال، از آنجایی که این ویروس می‌تواند از طریق تماس پوستی انتقال یابد، استفاده از کاندوم تاثیر قطعی در انتقال این ویروس ندارد. 
• همچنین برخلاف ویروس HIV، درصد ابتلا به هرپس برای فرد واردکننده و پذیرنده یکسان است و هر دو نفر ممکن است ویروس را به دیگری انتقال دهند.
• داروهای پیشگیری مانند آسیکلوویر می‌توانند احتمال بروز تظاهرات بالینی و انتقال ویروس هرپس به شریک جنسی شما را کاهش دهند اما نمی‌توانند این خطر را به طور کامل از بین ببرند.

 

عوارض نزديكي از دهان: ویروس پاپیلومای انسانی (HPV)

یکی دیگر از عوارض رابطه دهانی برای زنان و مردان انتقال ویروس HPV است. این ویروس علاوه بر زمینه‌ساز بودن برای برخی سرطان‌ها، عامل زگیل نیز هست (برحس نوعش).

• همان‌طور که کاندوم و محافظ‌های دهانی خطر انتقال به هرپس را کاهش می‌دهند، می‌تواند برای کاهش خطر انتقال ویروس HPV نیز موثر باشند؛ ولی به‌طور کامل مانع آن نمی‌شوند؛ زیرا این ویروس نیز از طریق تماس پوستی انتقال می‌یابد.
• برخی از محققان بر این باورند که ابتلا به ویروس پاپیلوما از طریق رابطه جنسی دهانی یک عامل خطر مهم در سرطان‌های دهان و گلو بوده و با پاپیلوماتوز راجعه تنفسی (شایع‌ترین تومور خوش‌خیم حنجره) در ارتباط است. ویروس پاپیلوما همچنین می‌تواند از طریق انتقال عمودی (از یک نسل به نسل بعد؛ از مادر به فرزند) در حفره دهانی دیده شود.

 

عوارض رابطه دهانی: سوزاک

در سال‌های اخیر اخبار نوجوانان مبتلا به عفونت‌های ناشی از سوزاک در گلو بیش از پیش به چشم می‌خورد. سوزاک از عفونت‌هایی است که خطر انتقالش برای هر دو نفر انجام‌دهنده‌ی رابطه دهانی با آلت مردانه، به یک میزان است. درمان عفونت‌های گلو ناشی از سوزاک بسیار دشوار است.

 انتقال دهانی-واژنی نسبتاً بعید است؛ زیرا محل عفونت سوزاک در دهانه رحم می‌باشد. معمولاً در رابطه دهانی با این بخش از آناتومی زنان تماس پوستی برقرار نمی‌شود. قاعدتاً استفاده از کاندوم و محافظ‌های دهانی برای جلوگیری از عوارض رابطه دهانی بسیار موثر هستند.

نرخ انتقال سوزاک دهانی به ویژه در مردان هم‌جنس‌گرا و دوجنس‌گرا بالا است. طبق آمارهای برخی از کلینیک‌های بیماری‌های مقاربتی در حدود 6.5٪ از مردانی که با مردان رابطه جنسی دارند (MSM) به سوزاک حلقی (سوزاک گلو) مبتلا هستند.^[1]

عوراض رابطه دهانی: کلامیدیا

انتقال کلامیدیا در رابطه جنسی بین دهان و آلت مردان ممکن بوده و فرد "پذیرنده" و فرد "واردکننده" هر دو در معرض خطر هستند. تحقیقات کمی در مورد امکان انتقال کلامیدیا در رابطه جنسی دهانی-واژنی انجام شده؛ با این حال به دلیل شباهت بیماری این بیماری با سوزاک، نرخ انتقالشان احتمالاً مشابه است. 

عوارض رابطه دهانی: سیفلیس

سیفلیس یا سفلیس از دیگر عوارض رابطه دهانی برای زنان و مردان است که به‌آسانی منتقل می‌شود. در ایالات متحده آمریکا، خطر ابتلا به سیفلیس در هر بار رابطه جنسی دهانی حدود 1٪ است که با درنظر گرفتن رواج این نوع رابطه جنسی در جوانانی که از نظر جنسی فعال هستند درصد قابل توجهی است.[2] 

برای ایران آماری نیافتیم؛ اما به ‌دلیل تغییر الگو انتقال بیماری‌های مقاربتی، از  اعتیاد به روابط جنسی در ایران، جا دارد که آگاهی‌سازی‌های بیشتری صورت بگیرد. 

سیفلیس فقط در صورت وجود علائم بالینی قابل انتقال است؛ اما در مراحل اولیه و ثانویه بیماری زخم‌هایی به وجود می‌آیند که بدون درد هستند و افراد اغلب متوجه آن‌ها نمی‌شوند؛ بنابراین بسیاری از افراد بدون اطلاع از ابتلا به این بیماری، آن را به شریک جنسی خود انتقال می‌دهند.

عوارض رابطه دهانی: هپاتیت B

تحقیقات در مورد اینکه آیا هپاتیت B می‌تواند از طریق رابطه جنسی دهانی منتقل شود یا خیر هنوز به نتیجه نرسیده‌اند. با این حال تماس دهانی-مقعدی قطعاً یک عامل خطر برای انتقال عفونت هپاتیت A است و همچنین ممکن است یک عامل خطر برای هپاتیت B باشد.

خوشبختانه هپاتیت A و B با واکسن قابل پیشگیری هستند. اگر رابطه جنسی دهانی-مقعدی انجام می‌دهید باید برای دریافت واکسن هپاتیت با پزشک خود صحبت کنید. در هر صورت واکسیناسیون ضرورت دارد. در حال حاضر واکسن هپاتیت B برای همه کودکان و بسیاری از گروه‌های بزرگسال توصیه می‌شود.

آیا سرطان گلو و حفره دهان از عوارض رابطه دهانی است؟

بعضی محققان عقیده دارند که رابطه دهانی می‌تواند سبب بروز سرطان گلو شود. اما این موضوع تا چه حد واقعیت دارد؟

در جواب به پاسخ این سوال باید گفت که ویروس HPV به عنوان یکی از مهم‌ترین عوامل خطر برای سرطان دهان و گلو (سرطان اوروفارنکس) شناخته می‌شود و از آنجا که ویروس پاپیلومای انسانی (HPV) می‌تواند در حین رابطه جنسی دهانی، دهان و گلو را آلوده کند خطر ابتلا به سرطان‌های اوروفارنکس وجود دارد. (سرطان‌های اوروفارنکس شامل ته گلو، زبان و لوزه‌ها است)

برآوردهای متفاوتی از ارتباط بین سرطان اوروفارنکس و HPV وجود دارد. در برخی مطالعات این میزان 35 درصد ذکر شده[3]، اما در مطالعات دیگر تا 70% هم می‌رسد.[4]

معمولاً پس از آلودگی به ویروس اچ پی وی، سال‌ها طول می‌کشد تا سرطان ایجاد شود. البته احتمالاً آلودگی به این ویروس به‌تنهایی منجر به سرطان نمی‌شود و عوامل دیگری همچون مصرف دخانیات در کنار ابتلا به این ویروس باعث ایجاد سرطان می‌شود.

 

علائم هشداردهنده‌ای که باید بشناسید

علائم و نشانه‌های STI که باید مراقب آن‌ها باشید

اگر بدون کاندوم رابطه جنسی دهانی داشته‌اید (یا رابطه جنسی واژینال یا مقعدی بدون کاندوم)، در صورت مشاهده هر یک از این علائم یا نشانه‌ها حتماً با پزشک مشورت کنید:

• خارش، بثورات، برجستگی یا تاول در دستگاه تناسلی، واژن، مقعد یا دهان و اطراف آن‌ها
• ترشحات غیرمعمول واژن
• ترشح از آلت تناسلی آقایان
• تحریک، درد یا سوزش هنگام ادرار کردن
• درد یا خونریزی در حین یا بعد از رابطه جنسی
• خونریزی بین دو پریود
• درد در بیضه‌ها یا پایین شکم
• گلو درد

 تاثیرهپاتیتA ،B  و C بر کبد

هپاتیتA ،B  و C بر کبد تأثیر می‌گذارند؛ بنابراین مراقب علائم زیر باشید:

• بیماری شبیه آنفولانزا مانند تب، درد و کوفتگی بدن و سردرد

• خستگی و احساس بیماری، گاهی اوقات همراه با استفراغ و اسهال
• ادرار تیره‌رنگ یا مدفوع کم‌رنگ یا هر دو
• زردی (زردی پوست یا چشم)

شرایطی که نیاز فوری به مراجعه پزشک دارد

حتی اگر هیچ علائمی ندارید ولی شرایط زیر را دارید بهتر است به پزشک مراجعه کنید:

• اخیراً با یک شریک جنسی جدید رابطه جنسی بدون استفاده از کاندوم داشته‌اید
• شما یا شریک جنسی‌تان بدون کاندوم با افراد دیگر رابطه جنسی برقرار کرده‌اید
• شریک جنسی شما علائم  یک عفونت مقاربتی را دارد

گاهی ممکن است فرد مبتلا به عفونت آمیزشی هیچ گونه علائمی نداشته باشد، اما به بیماری مبتلا باشد؛ بنابراین همه‌ی افرادی که از نظر جنسی فعال هستند باید به طور منظم از نظر عفونت بررسی و غربالگری شوند.

 

چگونه عوارض رابطه دهانی را کاهش دهیم؟

بهترین راه برای جلوگیری از عوارض سکس دهانی، اجتناب از برقراری این نوع رابطه است. اما اقدامات زیر به کاهش خطرات سکس دهانی کمک می‌کنند:

کاهش عوارض سکس دهانی با استفاده از محافظ ها

روش‌های مختلفی برای کاهش عوارض نزديكي از دهان وجود دارد که مهمترین آن استفاده از پوشش‌های حفاظتی مناسب در حین برقراری هر نوع رابطه‌ی دهانی است. این پوشش‌ها عبارتند از کاندوم‌های معمولی، کاندوم‌های داخل واژنی، کاندوم‌های دهانی یا سد دهانی که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند. برای مطالعه‌ی بیشتر به مقاله‌ی «آموزش سکس دهانی» مراجعه کنید.

کاهش خطرات سکس دهانی با تزریق واکسن

همانطور که پیش‌تر اشاره کردیم یکی از عوارض سکس دهانی انتقال ویروس HPV است. توصیه می‌شود همه‌ی افراد پیش از آغاز زندگی جنسی خود، واکسن این ویروس را دریافت کنند. برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد سن مناسب برای دریافت واکسن HPV و تعداد دوزهای آن می‌توانید مقاله‌ی واکسن اچ پی وی را مطالعه کنید.

پیشگیری از ویروس اچ ای وی

خطرناک‌ترین بیماری که از راه تماس جنسی منتقل می‌شود ایدز است. البته احتمال انتقال ویروس HIV از طریق رابطه‌ی دهانی در مقایسه با رابطه‌ی مقعدی یا واژنی کمتر است، اما صفر نیست. مهمترین راه پیشگیری از انتقال این بیماری استفاده از کاندوم و محافظ‌های نام برده شده است. اما در مواردی خاص می‌توان از داروهای پیشگیری‌کننده نیز استفاده کرد. توضیحات بیشتر درباره‌ی داروهای PrEP یا پیشگیری‌کننده از HIV را در مقاله‌ی آموزش سکس دهانی و همچنین مقاله‌ی ویروسHIV می‌توانید بخوانید.

کلام آخر دکتر ساینا درباره عوارض نزديكي از دهان

همانطور که اشاره کردیم خطر انتقال بیماری‌های مقاربتی، مهمترین عوارض رابطه‌ دهانی برای زنان و مردان است. یادتان باشد که شرکای جنسی متعدد و روابط خارج از تعهد افراد بالغ، از رفتارهای پرخطر جنسی محسوب می‌شوند. پس بهترین توصیه این است که در زندگی جنسی خود از رفتارها و روش‌های پرخطر و رابطه‌های جنسی محافظت‌نشده خودداری کنید.

همچنین برای کاهش عوارض سکس دهانی پیش از تجربه این نوع نزدیکی بایدها و نبایدها و نکات بهداشتی مربوطه را مطالعه کنید و درصورت نیاز از مشاوران جنسی کمک بخواهید. سکس‌تراپیست‌ها و متخصصین سلامت جنسی سامانه پزشکی دکتر ساینا در تمام ساعات شبانه‌روز آماده پاسخگویی به سوالات شما عزیزان هستند.

منابع برای محققان