روش تضمینی درمان ترس از تاریکی برای تمام سنین
نکتوفوبیا یا همان ترس از تاریکی، یک ترس غیرمنطقی یا شدید از تاریکی است. افراد مبتلا به نکتوفوبیا اضطراب، تنش و احساس عدم اطمینان نسبت به تاریکی را تجربه می‌کنند. نکتوفوبیا در واقع یک واژه‌ی یونانی است که از دو بخش «نیکتوز» به معنای شب و «فوبوز» به معنای ترس تشکیل شده‌است. دانشمندان دریافته‌اند که تاریکی یک واکنش دفعی در مغز ایجاد می‌کند و باعث آزاد شدن مواد شیمیایی در مغز شده و حساسیت شخص را به اضطراب بالا می‌برد.
برای مطالعه بخش موردنظر خود می‌توانید بر تیتر آن در فهرست کلیک کنید. اگر در موبایل می‌خوانید، تیتر را لمس کنید.
در حالی که این اضطراب در برخی از افراد می‌تواند افزایش یابد، در برخی دیگر این طور نیست. افرادی که مبتلا به نکتوفوبیا هستند، ترس از تاریکی درونشان بزرگنمایی می‌شود و هراس‌ها و وحشت‌های شدیدی هنگام مواجهه با تاریکی در آن‌ها ایجاد می‌گردد.
در افراد مبتلا به نکتوفوبیا، ترس از تاریکی می‌تواند آن‌ها را در انجام یک سری کارها ناتوان کند. برای مثال این افراد ممکن است از رفت و آمد هنگام شب خودداری کنند. حتی ممکن است به دلیل اضطرابی که در آن‌ها ایجاد می‌شود، از رفتن به سینما، خانه‌ی افراد دیگر یا مناطقی که ممکن است تاریک باشند، پرهیز کنند.
علائم ترس از تاریکی چیست؟
ممکن است تشخیص ترس جزئی با ترس جدی نسبت به تاریکی کار دشواری باشد. برخی از علائم ترس از تاریکی از نظر بالینی عبارتند از:
- تجربه‌ی واکنش‌های شدید در تاریکی مانند حملات وحشت یا اضطراب
- ترس طولانی مدت از تاریکی
- پرهیز از حضور در فعالیت‌های اجتماعی یا شغل‌هایی که ممکن است در مکان‌های تاریک باشند
- اختلال قابل توجه در خواب
یک مطالعه با بیش از 100 شرکت‌کننده که در مجله‌ی Experimental Psychology انجام شده‌است، نشان داده‌است که افرادی که خواب ضعیفی دارند، غالباً دچار ترس از تاریکی یا نکتوفوبیا هستند و احتمالاً هنگام خواب در تاریکی شوکه می‌شوند. برخی افراد مبتلا به نکتوفوبیا ممکن است در هنگام خواب اضطراب بیش‌تری داشته باشند و همین که شب و تاریکی شروع می‌شود، حالات اضطراب در آن‌ها نمایان شود.
ترس از تاریکی در کودکان اغلب در کنار اختلال اضطراب جدایی رخ می‌دهد. این شرایط باعث می‌شود که کودک از جدایی از والدین یا سرپرست خود بترسد.
علت ترس از تاریکی چیست؟
علاوه بر تغییرات شناخته‌شده‌ی مغزی که در صورت عدم تحریک نور ایجاد می‌شود و اضطراب را افزایش می‌دهد، ترس از تاریکی ممکن است با ترس از خشونت یا قربانی شدن ارتباط داشته باشد. طبق مقاله‌ای که در یک مجله‌ی معتبر تحقیقات روان‌شناسی انجام شده‌است، افراد معمولاً هنگام مواجهه با فضاهای تاریک یا سایه، احساس ترس شدیدتری دارند. وقتی فرد به دلیل تاریکی نتواند ببیند، معمولاً متوهم می‌شود یا از تهدیدهایی که در انتظار خود تصور می کند، می‌ترسد.
کارشناسان بر این باورند که تاریکی به طور کلی محرک حس و تصور افراد است. هنگامی که یک شخص نمی‌تواند منبع سروصدا یا حرکتی را ببیند، احتمالاً هنگام شنیدن یا احساس چیزی، ترس شدیدی را تجربه می‌کند.
چگونه ترس از تاریکی را از بین ببریم؟
درمان برای کسانی که به این نوع فوبیا مبتلا هستند و هنگام مواجهه با تاریکی با اضطراب‌های شدید رو‌برو می‌شوند، احتمالاً شامل ترکیبی از داروهای خانگی و کمک‌های حرفه‌ای خواهد بود. سعی کنید نکات زیر را رعایت کنید:
- قبل از خواب و رفتن به تخت خواب خود، سعی کنید تکنیک‌های آرامش بخش انجام دهید. تکنیک‌های یوگا به این کار کمک خواهند کرد.
- قبل از خواب چراغ اتاق را خاموش کنید اما از یک چراغ خواب یا آباژور در مراحل اولیه استفاده کنید و سعی کنید در تاریکی نسبی اتاق خود بخوابید.
- اتاق خواب خود را با دکوراسیون شاد و دلخواهتان تبدیل به محیطی آرامش بخش کنید. برای مثال دیوارهای اتاقتان را با رنگ‌های شاد مزین کنید یا از شمع و چراغ ریسه در جای جای آن استفاده کنید.
- اگر هنگام خوابیدن و در تاریکی صداهایی از مغز شما عبور کرد سعی کنید در جای خود آرام بمانید و به صورت واقع بینانه علل صداها را تجزیه تحلیل کنید. برای مثال ممکن است گربه‌ای در خیابان به سطل زباله برخورده و صدای بلندی تولید شده باشد یا همسایه شما بلند صحبت کرده و باعث شده که شما صدای او را بشنوید. هیچ دلیل ماورایی برای توجیه صداهای تولید شده در مغز شما وجود ندارد.
برخی از راهکارهای درمان خانگی ترس از تاریکی ا نکتوفوبیا عبارتند از:
تکرار کردن عبارت‌های مقابله‌ای
شناسایی یک عبارت مقابله‌ای برای ذکر کردن هنگام مواجهه با تاریکی که منجر به کاهش اضطراب می‌شود. عبارتی مثل: «اینجا تاریک است، اما امن است». این مثال یک نمونه است و شما می‌توانید جملات امیدوارکننده‌ی دیگری را با خود تکرار کنید. تکرار این نوع عبارات ممکن است باعث شود که احساس اضطراب کم‌تری کنید.
تمرینات تنفسی عمیق برای جلوگیری از افکار منفی و داشتن خوابی عمیق‌تر
نمونه‌ای از این تمرینات عبارت است از ورود حجم زیادی از هوا و خروج آن از بینی به صورت کاملاً آرام و تمرکز روی تنفس.
تمرکز روی یک فکر مثبت در تاریکی
یک مثال برای این مورد می‌تواند فکر کردن و تصور کردن یک حیوان خانگی محبوب یا شهر رؤیایی فرد برای سفر کردن باشد. این تصاویر مثبت می‌توانند به شخص کمک کنند تا بر احساسات منفی خود نسبت به تاریکی غلبه کند.
تمرین آرامش عضلانی پیش‌رونده
این تکنیک شامل آرام نشستن و شل کردن یک به یک عضلات بدن است. این کار با آرامش فیزیکی که به بدن شما می‌دهد، منجر به آرامش روانی شما نیز خواهد شد.
انجام این مراحل می‌تواند به بدن کمک کند که فرد هنگام روبه‌رو شدن با تاریکی، احساس آرامش و کاهش اضطراب کند. اما اگر فردی که دارای نکتوفوبیا است این استراتژی‌ها را برای خود بی‌اثر جلوه دهد، ممکن است مشکل او حادتر شود، تا جایی که نیاز مبرم به مراجعه به روانپزشک داشته باشد.
گزینه‌های درمانی دیگر برای نکتوفوبیا شامل موارد زیر است:
درمان شناختی رفتاری (Cognitive Behavioral Therapy (CBT))
این تکنیک شامل بحث در مورد اختلال و کمک به فرد بیمار است تا درک کند که تاریکی چگونه بر مغز او تأثیر می‌گذارد. سپس روانپزشک به فرد کمک می‌کند تا افکار خاص را که باعث اضطراب قابل توجه در مواجهه با تاریکی می‌شوند، شناسایی نماید و به او راهکارهایی ارائه می‌دهد تا در مواجهه با این ترس‌ها بهتر رفتار کند.
قرار گرفتن در معرض بیماری
برخی از متخصصان بهداشت و روان نوعی روش درمانی را در دستور کار خود قرار می‌دهند که در آن، فرد تاریکی را طی دوره‌هایی تجربه می‌کند. این دوره‌ها رفته رفته طولانی‌تر می‌شوند. در حالت ایده‌آل، به تدریج با قرار گرفتن در معرض تاریکی، فرد بیمار نسبت به تاریکی «بی‌تفاوت‌تر» می‌شود، به طوری که هر بار که در تاریکی قرار می‌گیرد، اضطراب کم‌تری را تجربه می‌کند.
داروها
در صورت تجربه‌ی علائم حاد و چشمگیر در نتیجه‌ی نکتوفوبیا، ممکن است پزشک داروهایی را برای درمان موقت اضطراب یا برای خواب راحت‌تر و عمیق‌تر تجویز کند. با این حال، این داروها فوبیای اصلی یا علت بروز آن را درمان نمی‌کنند. برای رفع علت اصلی فوبیا، احتمالاً فرد به درمان‌های دیگری نیز نیاز دارد. مشاوره با روان‌شناسان زبده به شما کمک می‌کند تا سریع‌تر ترس از تاریکی را در خود درمان کنید.
اگر به سلامت جسم و روان خودت و عزیزانت اهمیت میدی و دنبال مقالات به‌روز و آموزنده هستی، اگر میخوای کلی چیز جدید یاد بگیری و جواب سوالاتو پیدا کنی، یادت نره به مجله سلامت دکتر ساینا سر بزنی!