۱۱ راه برای ترک خودارضایی

اعتیاد به خود ارضایی از جمله رفتارهایی است که می‌تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد. خودارضایی یک عادت است که می‌تواند تبدیل به اعتیاد شود و سلامت روان فرد را تحت تأثیر قرار دهد. از طرفی اعتیاد به خودارضایی خود می‌تواند نشانه‌ی وجود مشکلات روحی یا روانی دیگری باشد که نیاز به پیگری دارد. در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا به بررسی علل اعتیاد به خودارضایی و راه های ترک خودارضایی اعتیادگونه می‌پردازیم.

خود ارضایی چیست؟

خودارضایی یک رفتار جنسی است که تحت تأثیر شرایط مختلفی می‌تواند در برخی افراد تبدیل به اعتیاد شود. تبدیل شدن هرگونه فعالیت به اعتیاد می‌تواند بر روان افراد اثر منفی برجای بگذارد یا این‌که خودِ اعتیاد از عوارض جانبی یک اختلال و آسیب روحی باشد. اعتیاد به خود ارضایی نیز از این قاعده مستثنی نیست و ممکن است از آسیب‌های روانی مختلف نشأت گرفته باشد.

از طرفی اعتیاد به خودارضایی خود می‌تواند آسیب‌های عمیق و جدی بر روح و روان افراد وارد کند و بر زندگی روزمره، فعالیت مغزی و نحوه‌ی نگرش و رفتار افراد اثرات مخربی داشته باشد. بنابراین ترک خودارضایی اعتیادگونه حائز اهمیت است.

خود ارضایی چگونه به اعتیاد تبدیل می‌شود؟

اعتیاد به خودارضایی خود می‌تواند نشانه‌ی درگیری با مشکل روحی دیگری مانند افسردگی باشد. اثر منفی اعتیاد به خودارضایی بر روان افراد بسیار پررنگ‌تر از آثار جسمی آن است. خودارضایی در این افراد برای مدت کوتاهی احساس رضایت و لذت را ایجاد می‌کند و بسیاری از افراد برای فاصله گرفتن از مشکلات زندگی خود و تجربه‌ی احساس شادی خودارضایی می‌کنند؛ ولی زمانی‌که این احساس خوش فروکش می‌کند، آسیب‌ها و اثرات منفی آن بر روح آشکار می‌شوند. اغلب افرادی که اعتیاد به خودارضایی دارند پس از خود ارضایی دچار احساس شرمندگی و عذاب وجدان شدیدی می‌شوند.

بسیاری از افراد برای سرکوب احساسات منفی ناشی از خود ارضایی یا برای غلبه بر افکار منفی و مشکلات روزمره مجدداً به خودارضایی رو می‌آورند؛ زیرا ترشح هورمون‌های شادی‌آور باعث می‌شود احساس ناراحتی خود را حداقل برای مدتی کوتاه فراموش کنند؛ ولی دوباره با سپری شدن زمانی کوتاه، افکار منفی قوی‌تر از قبل احساس می‌شوند.

تکرار مداوم این چرخه‌ی معیوب کم‌کم به یک اعتیاد عمیق تبدیل می‌شود که کنار گذاشتن آن غیرممکن به نظر می‌رسد.

عوارض خود ارضایی در مردان

هرچند فعالیت‌های جنسی و وابستگی ناسالم به آن‌ها می‌تواند در زنان و مردان به‌طور یکسان رخ دهد؛ ولی این نوع اعتیاد در مردان شایع‌تر از زنان است.

عمده‌ی عوارض اعتیاد به خودارضایی در مردان آثار روحی و روانی است. پس از انجام رفتارهای خودارضایی معمولاً احساسات و عواطف منفی در مردان اوج می‌گیرند:

• احساس عذاب وجدان؛ برخی افراد پس از خود ارضایی احساس عذاب وجدان، شرمندگی و افت شدید عزت نفس را تجربه می‌کنند.
• بروز دیگر مشکلات روان؛ مانند افسردگی، افکار خودکشی، آشفتگی شدید و اضطراب.
• نادیده گرفتن یا دروغ گفتن به همسر و اعضای خانواده؛ بسیاری از افراد به‌طور خودآگاه یا ناخودآگاه رابطه‌ی عاطفی بین خود و همسرشان را تخریب می‌کنند.
• کم شدن تمرکز؛ اعتیاد به خودارضایی بر قدرت تحلیل مغز اثر می‌گذارد و بهره‌وری را کاهش می‌دهد.
• تمایل به مصرف مواد مخدر و نوشیدنی‌های الکلی؛ شماری از افراد به‌دنبال اعتیاد به خودارضایی نسبت به استعمال مواد مخدر نیز علاقه‌مند می‌شوند.
• رابطه‌ی جنسی نامشروع؛ در برخی افراد متأهل پس از گذشت مدتی، اعتیاد به خودارضایی منجر به عدم رضایت از رابطه با همسر می‌شود. در این شرایط ممکن است افراد به رابطه‌ی نامشروع روی بیاورند که علاوه بر آسیب جدی به بنیان خانواده، می‌تواند منشأ بسیاری از مشکلات دیگر از جمله ابتلا به بیماری‌ های مقاربتی باشد.

عوارض خودارضایی در زنان

درست همانند مردان، زنان نیز عوارض جانبی و مشکلات بسیاری را در اثر اعتیاد به خودارضایی تجربه می‌کنند:

• عذاب وجدان
• کاهش تمرکز و بازده مغزی
• افزایش احتمال ابتلا به بیماری‌هایی مانند افسردگی و اضطراب
• کاهش عزت نفس و اعتماد‌به‌نفس
• تمایل به مصرف دخانیات و نوشیدنی‌های الکلی

بهترین راهکارها برای ترک خود ارضایی

اولین قدم برای ترک خود ارضایی اعتیادگونه این است که با خودتان صادق باشید و خودتان را همان‌طورکه هستید بپذیرید. به‌خاطر داشته باشید که شما تنها انسان روی کره‌ی زمین نیستید که اعتیاد به خودارضایی دارید! پس بی‌دلیل خودتان را سرزنش نکنید. این عادت مخرب درست مانند عادت‌هایی مثل سیگار کشیدن قابل ترک است.

برای ترک خودارضایی به خودتان زمان بدهید

به‌طورکلی ترکِ عادتِ اعتیادگونه فرآیندی زمان‌بر است. کنار گذاشتن عادت‌ها به زمان و انرژی نیاز دارد و با یک یا دو روز تلاش انجام نمی‌شود؛ آمادگی آن را داشته باشید و زود تسلیم نشوید.

خودتان را محکوم نکنید

در بسیاری از ادیان و جوامع خودارضایی عملی ننگین طلقی می‌شود؛ در کشور ما نیز استمناء عملی ناپسند و خلاف دستورات دینی است؛ اما ضمن آگاهی از عوارض بد اعتیاد به خودارضایی، به خودتان احساس شرمندگی یا عذاب وجدان القاء نکنید. عذاب وجدان کمکی به شما نمی‌کند و تنها حال روحی شما را بدتر می‌کند.

بدن انسان همواره به دنبال لذت است. به همین دلیل است که ما از خوردن غذاهای پرچرب و پرنمک استقبال می‌کنیم. خودارضایی نیز یکی از راحت‌ترین راه‌های کسب لذت است. بنابراین دست از نکوهش خود بردارید؛ اگر خودارضایی تبدیل به یک وسواس فکری شده یا آرامش روانی شما را مختل کرده است؛ شاید نیاز به کمک داشته باشید. بهتر است با یک مشاور سلامت جنسی یا متخصص روان‌شناس مشورت کنید.

خودتان را مشغول کنید

داشتن زمان خالی یا به اصطلاح بی‌کار ماندن تمایل به خود ارضایی را افزایش می‌دهد. شما می‌توانید برنامه‌ی روزانه‌ی خود را با فعالیت‌های مفید و مفرح مانند ورزش کردن، گذراندن وقت با دوستان و خانواده، بازدید از موزه‌ها و مکان‌ها دیدنی یا شروع یک فعالیت جدید مانند نقاشی یا ساز موسیقی پر کنید. یک برنامه‌ی روزانه‌ی فشرده، زمان و انرژی خود ارضایی را از شما می‌گیرد.

از سکس‌تراپیست‌ها کمک بگیرید

صحبت کردن با یک متخصص نه‌تنها به معنی ضعف شما نیست، بلکه نمایان‌گر این است که شما آگاهانه و با پیش‌زمینه‌ی ذهنی مناسب به سمت ترک عادت خودارضایی رفته‌اید. رفتاردرمانی شناختی یکی از مؤثرترین روش‌های ترک اعتیاد به خودارضایی است.^[ii]

روانشناسان و سکس‌تراپیست‌ها افرادی با دانش و تجربه‌ی فراوان هستند که مؤثرترین راه‌ها برای ترک خود ارضایی اعتیادگونه را به شما معرفی می‌کنند، در روند کنار گذاشتن اعتیاد به خودارضایی همراه شما هستند و به شما کمک می‌کنند روح و روانی سلامت‌تر از همیشه داشته باشید.

سلامت بدن برای رسیدن به سلامت ذهن

از قدیم شنیده‌ایم که «عقل سالم در بدن سالم است»؛ تغییر دادن سبک زندگی و حرکت به سوی عادات سالم‌تر مثل ورزش کردن و رعایت رژیم غذایی سالم می‌تواند روشی مؤثر برای ترک خود ارضایی باشد.

رویکرد مناسب داشته باشید

گفتیم که مشورت کردن با سکس‌تراپیست‌ها و روش‌های شناختی از بهترین شگردهای مقابله با عادت خودارضایی هستند. با پزشک خود در مورد عادت‌های مربوط به خودارضایی صحبت کنید؛ عوامل خطر و مواردی را که معمولاً به خودارضایی منجر می‌شوند بهتر بشناسید.

مثلاً برخی افراد در حمام یا قبل از خواب خود ارضایی می‌کنند؛ شناخت زمان‌ها و فعالیت‌هایی که به خودارضایی منتهی می‌شوند به شما کمک می‌کند رویکرد مناسبی در پیش بگیرید.

برای ترک خودارضایی به گروه‌های حمایتی بپیوندید

مهم‌ترین مسئله‌ای که هنگام ترک خود ارضایی اعتیادگونه باید در نظر داشته باشید این است که شما تنها انسان این کره‌ی خاکی نیستید که این اعتیاد را دارید. گروه‌های حمایتی به شما کمک می‌کنند با افرادی که مشکلات مشابه شما دارند ارتباط برقرار کنید و با کمک و پشتیبانی یکدیگر این عادت را کنار بگذارید.

با کمک پزشک خود گروه‌های حمایتی پیدا کنید و به آن‌ها ملحق شوید. بعضی افراد در گروه‌های حمایتی بیشترین پیشرفت را دارند؛ ولی برخی افراد با آن ارتباط برقرار نمی‌کنند. در مورد گروه‌های حمایتی از آزمون و خطا استفاده کنید تا متوجه شوید آیا برای شما مفید هستند یا خیر.

سعی کنید تنها نمانید

همان‌طور که گفتیم ترک عادت امری دشوار است و افراد معمولاً هنگام تنهایی تمایل بیشتری به تکرار عادت‌های مخرب خود دارند. هنگامی‌که قصد ترک خودارضایی اعتیادگونه را دارید، تنها ماندن می‌تواند تمایل به انجام خودارضایی را افزایش دهد.

می‌توانید برنامه‌های سبک و مفرح با دوستان و خانواده خود ترتیب دهید؛ با دوستانتان دورهم جمع شوید و فیلم ببینید یا بازی کنید. یک ورزش جدید را شروع کنید یا به کلاس‌های مختلف بروید.

شب‌ها لباس اضافی بپوشید

سعی کنید برای خواب از لباس‌های نازک استفاده نکنید و علاوه بر لباس زیر، لباس دیگری نیز بپوشید. یک لایه‌ی اضافی کمک می‌کند به تمایل برای خوارضایی غلبه کنید.

تماشای فیلم پورن را کنار بگذارید

فیلم‌های پورن یکی از اصلی‌ترین محرک‌ها برای خودارضایی هستند؛ ترک پورن از مؤثرترین راهکارها برای ترک خودارضایی است.

در مقاله‌ی دیگری مفصل به ترک پورن پرداخته‌ایم که می‌توانید آن را مطالعه کنید؛ عادت مشاهده‌ی فیلم پورن نیز قابل کنار گذاشتن است و به داشتن روانی سالم کمک می‌کند.

صبور باشید

همان‌طورکه تبدیل شدن خودارضایی به یک عادت به آهستگی اتفاق می‌افتد، ترک خودارضایی نیز روندی تدریجی است. خودتان را متعهد کنید و آهسته ولی پیوسته این عادت را کنار بگذارید. دوستان، گروه‌های حمایتی و پزشک بهترین همراهان شما در پروسه‌ی ترک خودارضایی هستند و به شما کمک می‌کنند در این مدت قوی بمانید.

کلام آخر دکتر ساینا

ترک خود ارضایی اعتیادگونه مانند ترک هر اعتیاد دیگری زمان‌بر است. مراقب روحیة خود باشید و اجازه ندهید افکار منفی روحیه‌ی شما را ضعیف‌ کند. از عوارض اعتیاد به خود ارضایی آگاه شوید؛ برای خود برنامه‌ریزی کنید؛ راه‌های مختلف ترک خودارضایی را امتحان کنید؛ به خود زمان بدهید و اگر مسیر را ناهموار می‌بینید از دریافت مشاوره غافل نشوید. ناگفته نماند که بسیاری از ما، از مطرح کردن مشکلات جنسی خود با شخص دیگر خجالت می‌کشیم. این احساس شرم نباید مانع شروع درمان ما شود.

در سامانه‌ی دکتر ساینا بهترین مشاوران، روانشناسان و سکس‌تراپیست‌ها آماده‌ی ارائه مشاوره به شما هستند. شما می‌توانید در کوتاه‌ترین زمان و با حفظ محرمانگی و حریم خصوصی، مستقیماً با مشاور مد نظر خود ارتباط برقرار کنید و مشاوره آنلاین روانشناسی یا مشاوره سلامت جنسی بگیرید.

---