چرا باید درمان استرس کودکان را جدی گرفت؟

تأیید‌‌‌‌‌‌‌شده توسط تیم پزشکی دکتر ساینااطلاعات این مقاله صرفا برای افزایش آگاهی شماست. به هیچ عنوان بدون مشورت با پزشک خوددرمانی نکنید. دریافت مشاوره آنلاین

برای بسیاری از کودکان، زندگی تنها بازی و سرگرمی نیست و سرشار از استرس است و اغلب تحمل آن برای آن‌ها دشوار است. روان‌شناسان عقیده دارند که اگر والدین استرس فرزند خود را جدی نگیرند، وضعیت او بدتر خواهد شد. برخی از بزرگسالان استرس در کودکان و بچه‌های کوچک را مسخره می‌کنند، اما آنچه ممکن است برای آن‌ها کم اهمیت جلوه کند، می‌تواند برای کودکان استرس بزرگی باشد.

برای مطالعه بخش موردنظر خود می‌توانید بر تیتر آن در فهرست کلیک کنید. اگر در موبایل می‌خوانید، تیتر را لمس کنید.

علائم استرس در کودکان

با این که تشخیص استرس در کودکان همیشه آسان نیست، در بسیاری از موارد تغییرات کوتاه‌مدت در رفتار آن‌ها -مانند نوسانات خلقی، برون‌ریزی (Acting Out)، تغییر در الگوی خواب و خیس کردن بستر- می‌تواند نشانه‌ی استرس در کودکان باشد. حتی در برخی از کودکان علائم جسمانی مانند دل‌درد و سر‌درد ناشی از استرس نیز دیده شده‌است. برخی از کودکان در اثر استرس در تمرکز و انجام تکالیف مدرسه خود مشکل دارند و برخی نیز از جمع فاصله می‌گیرند و یا وقت زیادی را به تنهایی می‌گذرانند.

استرس در کودکان پیش‌دبستانی ممکن است سبب بروز عادت‌های جدیدی در آن‌ها، مانند مکیدن انگشت شست، پیچاندن مو و انگشت کردن در بینی شود.

بچه‌های بزرگ‌تر ممکن است شروع به دروغ گفتن، قلدری کردن یا مخالفت با والدین کنند.

کودکی که دچار استرس است ممکن است نسبت به مشکلات جزئی بیش از حد واکنش نشان دهد، کابوس ببیند، وابستگی شدید داشته باشد و یا دچار افت شدید تحصیلی شود.

همین حالا از بهترین متخصصین روانشناسی مشاوره بگیرید :

مشاوره آنلاینمشاوره تلفنی

علائم استرس در کودکان زیر دو سال

سن یک تا دو سالگی کودک اهمیت زیادی دارد، چرا که در این دوران جنبه‌های مختلف جسمانی، احساسی و شناختی کودک به سرعت زیادی در حال رشد و تکامل هستند. کودکان نوپا  نسبت به دنیای اطرافشان حساس هستند و به همین دلیل مستعد استرس هستند.

علائم استرس در کودکان نوپا با دیگر افراد متفاوت است. حتی نشانه‌های هر کودک با دیگری تفاوت دارد، بنابراین والدین باید مواظب رفتارهای غیرمعمول یا مشکوک فرزند خود باشند. در این دوران مهارت‌های گفتاری کودک تازه در حال تکامل است و نمی‌تواند در خصوص نگرانی‌های خود صحبت کند، اما با گوش دادن به کلمات و یا مشاهده‌ی رفتارهای او می‌توانید سرنخ‌های مهمی در مورد وجود استرس در او پیدا کنید. علائم زیر نشان می‌دهد که کودک نوپای شما استرس دارد:

• تغییر در الگوی خواب و عادات غذا خوردن
• تغییر احساسات (بروز علائمی مانند غمگینی، وابستگی شدید، گوشه‌گیری یا عصبانیت)
• افزایش گریه، بهانه‌گیری و بدخلقی
• کابوس دیدن و ترسیدن در خواب
• بیماری‌های جسمانی، مانند سردرد یا ناراحتی‌های گوارشی
• تیک‌های عصبی، مانند سرفه های مکرر یا حرکات تکراری بدن
• بروز مکرر عادت‌هایی مانند جویدن مو یا مکیدن انگشت شست

البته این علائم همیشه نشان‌دهنده‌ی استرس نیست و ممکن است نشانه‌ی بیماری‌های دیگری باشد. برای ریشه‌یابی علت استرس، کودک خود را نزد روان‌شناس ببرید.

حتما بخوانید:علائم استرس | چگونه تشخیص دهیم استرس داریم؟

استرس در کودکان چه عوارضی دارد؟

در صورتی که استرس (مخصوصاً نوع شدید آن) به مدت طولانی در کودکان وجود داشته باشد، می‌تواند منجر به بیماری‌های روانی و جسمانی شود. وقتی کودک در شرایط استرس‌زا قرار می‌گیرد، ضربان قلب او به طور ناگهانی افزایش می‌یابد و دچار تنفس سریع می‌شود که می‌تواند منجر به ناراحتی معده و سردرد شود.

با ادامه‌ی استرس، ممکن است کودک مستعد ابتلا به بیماری‌ها و مشکلاتی مانند خستگی مزمن، کابوس شبانه، دندان ‌قروچه، بی‌خوابی، بدخلقی و افسردگی شود.

درمان استرس در کودکان

استرس همیشه بد نیست. به عنوان مثال، فشار متعادلی كه توسط معلمان به دانش‌آموزان وارد می‌شود، می‌تواند آن‌ها را ترغیب كند كه نمرات خود را بهبود بخشند و یا بیش‌تر در فعالیت‌های ورزشی مشاركت كنند. مدیریت موفقیت‌آمیز موقعیت‌ها و یا وقایع استرس‌زا، توانایی کودکان را در مقابله با آن‌ها در آینده تقویت می‌کند. اما اگر استرس کودکان در رابطه با مدرسه بیش از حد طبیعی باشد، جهت درمان استرس باید به روان‌شناس مراجعه کنید.

چگونه می‌توانید به کودکان کمک کنید تا با استرس کنار بیایند؟

استراحت به میزان کافی و تغذیه‌ی مناسب می‌تواند کمک زیادی به کودکان در درمان استرس کند؛ مخصوصاً استرس کودکان را در دوران امتحانات می‌توانید با رعایت این موارد، کاهش دهید.

شما باید روزانه وقت زیادی را با کودک خود بگذرانید و جهت پاسخگویی به سؤالات او در دسترس باشید. حتی اگر وی با شما صحبت نکند، تنها حضور فیزیکی شما هم می‌تواند مفید باشد. این امر به خصوص جهت کاهش استرس کودکان هنگام خواب ضروری است.

البته سعی نکنید کودک را وادار به صحبت کنید، حتی اگر می‌دانید که نگران چیزی است. گاهی اوقات بچه‌ها وقت خود را صرف فعالیت‌های سرگرم‌کننده می‌کنند و انجام این کار احساس بهتری به آن‌ها می‌دهد.

برای بعضی از افراد بسیار دشوار است که بعد از کار به خانه بیایند و با بچه‌های خود بازی کنند یا فقط در مورد مسائل روزمره با آن‌ها صحبت کنند، به خصوص اگر خودشان یک روز پراسترس را پشت سر گذاشته باشند. در این صورت یک صحبت کوتاه و ابراز علاقه به کودک می‌تواند مفید باشد. او با این کار متوجه می‌شود که برای شما اهمیت دارد.

اگر علائمی در کودک خود مشاهده کرده‌اید که شما را نگران می‌کند، اما او تمایلی به صحبت کردن ندارد، حتماً جهت درمان استرس او به یک روان‌شناس مراجعه کنید.

حتما بخوانید:10 روش تضمینی درمان اضطراب در نوجوانان

همچنین شما می‌توانید با پیش‌بینی شرایط استرس‌زا و آماده‌سازی بچه‌ها برای مواجه با آن به آن‌ها کمک کنید. به عنوان مثال، می‌توانید استرس کودکان کلاس اول را با گفتگو با او درباره‌ی اتفاقاتی که در مدرسه می‌افتد، کاهش دهید.

همواره به کودک خود یادآوری کنید که برخی از استرس‌ها طبیعی هستند. به او بگویید که احساس عصبانیت، وحشت، تنهایی یا اضطراب کاملاً طبیعی است و دیگران نیز آن‌ها را تجربه می‌کنند. بسیار مهم است که به آن‌ها اطمینان خاطر بدهید که می‌توانند شرایط را اداره کنند.

خواندن کتاب می‌تواند به کودک کمک کند تا شخصیت‌هایی را که در موقعیت‌های استرس زا قرار دارند، شناسایی کرده و نحوه‌ی کنار آمدن با استرس را بیاموزد.

در بسیاری از موارد،‌ والدین مهارت لازم برای مقابله با استرس فرزند خود را دارند، اما در صورتی که این مشکل حل نشود و مدت زیادی ادامه داشته باشد یا سبب بروز مشکلات جدی در محیط خانه یا مدرسه شود، حتماً باید برای درمان استرس به روان‌شناس مراجعه کنند.

همین حالا از بهترین متخصصین روانشناسی مشاوره بگیرید :

مشاوره تلفنی

اگر به سلامت جسم و روان خودت و عزیزانت اهمیت میدی و دنبال مقالات به‌روز و آموزنده هستی، اگر میخوای کلی چیز جدید یاد بگیری و جواب سوالاتو پیدا کنی، یادت نره به مجله سلامت دکتر ساینا سر بزنی!