پروستاتیت (التهاب پروستات) چیست ؟ | آنچه آقایان باید بدانند
پروستاتیت (Prostatitis) یا عفونت پروستات می‌تواند باعث تورم و التهاب غده پروستات در مردان شود. تقریبا نیمی از مردان در طول زندگی خود علائمی شبیه التهاب پروستات را تجربه می‌کنند. به همین دلیل بسیار مهم است که مردان از علائم پروستاتیت آگاهی داشته باشند.
دکتر ساینا قصد دارد در این مطلب به طور کامل به بررسی التهاب پروستات، پروستاتیت مزمن، علائم عفونت پروستات و راه‌های درمان عفونت پروستات بپردازد. با ما همراه باشید.
برای مطالعه بخش موردنظر خود می‌توانید بر تیتر آن در فهرست کلیک کنید. اگر در موبایل می‌خوانید تیتر را لمس کنید.
پروستاتیت چیست؟
پروستاتیت، تورم و التهاب در غده کوچکی زیر مثانه تحت عنوان پروستات است. این غده دایره‌ای شکل ظاهری شبیه به گردو داشته و به قطر 4 سانتی متر و وزن 20 تا 25 گرم است. وظیفه اصلی این غده، تولید مایع منی است که باعث تغذیه و انتقال اسپرم میشود.
به التهاب و عفونت غده پروستات، پروستاتیت گفته میشود. پروستاتیت اغلب در مردان سنین 50 سال اتفاق می‌افتد. پروستاتیت اغلب باعث ادرار دردناک یا دشوار میشود. دیگر علائم پروستاتیت شامل درد در کشاله ران، ناحیه لگن یا دستگاه تناسلی است.
علت پروستاتیت چیست؟
دلایل مختلفی برای ابتلا به پروستاتیت وجود دارد؛ اما گاهی اوقات علت دقیق آن مشخص نیست. اگر پروستاتیت ناشی از عفونت باکتریایی باشد، معمولاً با آنتی‌بیوتیک قابل درمان است. این عارضه که گاهی عفونت پروستات نامیده میشود می‌تواند باعث تورم و التهاب پروستات شود، بدون آنکه هیچ نشانه‌ای از عفونت در آن وجود داشته باشد.
مردان در هر سنی ممکن است از مشکلات مربوط به پروستاتیت رنج ببرند، البته این عارضه در مردان زیر 50 سال کمتر دیده میشود. با این حال، تقریباً نیمی از مردان در دوره ای از زندگی خود علائمی شبیه پروستاتیت دارند. دلایل مختلفی برای ابتلا به این بیماری وجود دارد. گاهی اوقات علت دقیق آن مشخص نمی‌شود. اگر پروستاتیت ناشی از عفونت باکتریایی باشد، معمولاً با آنتی بیوتیک قابل درمان است.
پروستاتیت می‌تواند به صورت حاد، مزمن یا بدون علامت ظاهر شود. پروستاتیت حاد، به طور ناگهانی و با علائم شدید ظاهر میشود و نیاز به درمان فوری دارد. پروستات مزمن، خطر کمتری دارد و درمان آن ممکن است، ماه‌ها به طول انجامد.
انواع پروستاتیت
انواع پروستاتیت شامل موارد زیر است:
پروستاتیت باکتریایی حاد
این نوع پروستاتیت با عفونت باکتریایی ناگهانی و التهاب پروستات همراه است. پروستاتیت باکتریایی حاد کمتر مشاهده میشود، اما علائم آن معمولاً شدید است. بیماران مبتلا به این نوع پروستاتیت ممکن است، شرایط زیر را تجربه کنند:
- آن‌ها ممکن است به یک عفونت حاد ادراری مبتلا شده و دچار تکرر ادرار شوند. این مشکل بیشتر هنگام شب رخ می‌دهد
- احساس درد در لگن و ناحیه تناسلی.
- دفع ادرار اهمراه با تب، لرز، حالت تهوع، استفراغ و سوزش.
پروستاتیت باکتریایی حاد باید فوراً درمان شود، زیرا در صورت عدم درمان، این بیماری می‌تواند منجر به سپسیس (عفونت منتشر شده در خون) شود. این عارضه همچنین می‌تواند باعث سرگیجه و افت فشار خون شود، این علائم می‌توانند کشنده باشند. پروستاتیت باکتریایی حاد، معمولاً در بیمارستان از طریق تزریق آنتی بیوتیک‌های وریدی، مسکن ها و مایعات درمان میشود.
پروستاتیت باکتریایی مزمن
پروستاتیت باکتریایی مزمن با عفونت‌های مکرر ناشی از باکتری‌های دستگاه ادراری مشخص میشود و باعث عفونت پروستات به طور مزمن میشود. در این نوع پروستاتیت ممکن است، ادرار همراه با سوزش باشد و فرد از تکرر ادرار و درد رنج ببرد. تشخیص درست این شرایط چالش برانگیز است، زیرا یافتن باکتری در ادرار اغلب دشوار است و لازم است نمونه‌ای از مایع پروستات جمع آوری و کشت شود.
درمان پروستاتیت باکتریایی مزمن، شامل استفاده از آنتی بیوتیک‌های طولانی مدت است. گاهی اوقات برای درمان قطعی باید افراد به مدت طولانی آنتی بیوتیک با دوز کم مصرف کنند.
پروستاتیت غیر باکتریال مزمن / سندرم درد لگن مزمن
پروستاتیت غیر باکتریال مزمن، شایع‌ترین شکل پروستاتیت است و در 90٪ موارد مشاهده می شود. علائم آن شامل درد دستگاه تناسلی، شکم و لگن است، این عارضه همچنین با اختلال نعوظ همراه است. بیماران مبتلا به پروستاتیت غیر باکتریال مزمن، هیچ باکتری در ادرار خود ندارند، اما ممکن است علائم دیگری از التهاب را داشته باشند.
پروستاتیت بدون علامت
در این نوع از پروستاتیت، بیماران هیچ علامتی ندارند، اما التهاب پروستات آن‌ها از طریق بیوپسی پروستات یا آزمایش مایع منی مشاهده میشود. این نوع پروستاتیت نیاز به درمان خاصی ندارد.
پروستاتیت ممکن است بدون هیچ علامت و نشانه‌ای باشد، بنابراین لازم است که آقایان زیر نظر یک متخصص اورولوژی باشند تا از سلامت خود مطمئن شوند.
علائم پروستاتیت یا التهاب پروستات
علائم پروستاتیت به علت آن بستگی دارند. شایع‌ترین علائم پروستاتیت شامل موارد زیر است:
- درد یا احساس سوزش هنگام ادرار (سوزش ادرار)
- مشکل در ادرار کردن، مانند بی‌اختیاری ادرار یا شک در خروج ادرار
- تکرر ادرار به ویژه در شب (شب ادراری)
- نیاز فوری به ادرار کردن
- ادرار کدر
- خون در ادرار
- درد در ناحیه شکم، کشاله ران یا کمر
- درد در ناحیه بین کیسه بیضه و راست روده (پرینه)
- درد و ناراحتی در آلت تناسلی یا بیضه
- انزال دردناک
- در پروستاتیت باکتریایی علائم و نشانه‌های آنفولانزا نیز مشاهده میشود.
بسیار مهم است که مردان در صورت مشاهده علائمی مانند تکرر ادرار، ادرار کدر، خون در ادرار، درد در ناحیه شکم و کشاله ران، درد در ناحیه کیسه بیضه، انزال دردناک حتما به یک متخصص اورولوژی مراجعه کنند.
مهمترین دلایل پروستاتیت
علت ابتلا به پروستاتیت بسته به نوع آن متفاوت است. در زیر به بررسی علل ابتلا به انواع پروستاتیت اشاره شده است:
علت پروستاتیت مزمن یا سندرم درد لگن مزمن
علت دقیق پروستاتیت مزمن یا همان سندرم درد لگن مزمن ناشناخته است. محققان معتقدند که یک میکروارگانیسم (نه یک عفونت باکتریایی) ممکن است باعث بروز این بیماری شده باشد.
این نوع پروستاتیت ممکن است به مواد شیمیایی درون ادرار یا پاسخ سیستم ایمنی بدن به عفونت قبلی دستگاه ادراری (UTI) مرتبط باشد. پروستاتیت مزمن همچنین می تواند در نتیجه آسیب عصبی به ناحیه لگن به وجود آید.
علت پروستاتیت باکتریایی حاد و مزمن
عفونت باکتریایی باعث پروستاتیت باکتریایی میشود. نوع حاد به طور ناگهانی و کوتاه مدت اتفاق می‌افتد، در حالی که نوع مزمن به آرامی ایجاد میشود و مدت طولانی و اغلب سال‌ها ادامه دارد. عفونت باکتریایی هنگامی رخ می‌دهد که باکتری‌ها از مجرای ادرار به داخل پروستات منتقل شوند.
آیا می‌دانید که مردان 50 سال به بالا در معرض بزرگ شدن پروستات یا هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) قرار دارند. دکتر ساینا در مقاله «علت بزرگ شدن پروستات | علائم پروستات بزرگ شده» به طور کامل به بررسی این عارضه پرداخته است.
التهاب پروستات و عوامل زمینه‌ساز
هر یک از عوامل زیر ممکن است در ایجاد التهاب پروستات نقش داشته باشند:
- اگر فردی اخیراً دچار عفونت ادراری (UTI) شده باشد.
- اگر فردی از کاتتر ادراری (یک لوله انعطاف پذیر برای تخلیه ادرار از مثانه) استفاده کرده باشد.
- نمونه برداری از پروستات می‌تواند با التهاب پروستات همراه باشد.
- عفونت مقاربتی (STI)
- اچ آی وی یا ایدز
- مشکل در دستگاه ادرار
- سکس مقعدی
- لگن آسیب دیده
- ابتلا به پروستاتیت در گذشته
- سایر موارد دردناک شکمی مانند سندرم روده تحریک پذیر (IBS)
- مردان بین 50 تا 59 سال 3 برابر بیشتر از مردان 20 تا 39 ساله در معرض این مشکل قرار دارند.
پروستاتیت یا عفونت پروستات چه عوارضی دارد؟
عوارض پروستاتیت شامل موارد زیر است:
- عفونت باکتریایی در جریان خون
- آبسه پروستات، یک حفره پر از چرک در داخل پروستات
- اختلال عملکرد جنسی
- التهاب اندام‌های تولید مثل نزدیک پروستات
یکی از دلایل پروستاتیت ابتلا به عفونت‌های آمیزشی است. بهتر است برای پیشگیری از عفونت پروستات، از رابطه جنسی محافظت شده استفاده کنید.
تشخیص پروستاتیت
تشخیص پروستاتیت، شامل بررسی تمام شرایط برای تعیین نوع و علت پروستاتیت بر اساس علائم گزارش شده است. برای تشخیص صحیح، پزشک در مورد سابقه پزشکی و علائم شما سوال خواهد کرد. وی همچنین یک معاینه بدنی انجام می‌دهد که احتمالاَ شامل معاینه دیجیتال مقعدی نیز هست.
آزمایشات مربوطه جهت تشخیص پروستاتیت
آزمایشات تشخیصی اولیه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
آزمایش ادرار
پزشک ممکن است نمونه ادرار را تجزیه و تحلیل نماید، تا علائم عفونت را در ادرار مشاهده کند. همچنین ممکن است پزشک نمونه ادرار را برای تشخیص عفونت به آزمایشگاه بفرستد.
آزمایش خون
پزشک نمونه خون شما را برای تشخیص علائم عفونت پروستات بررسی می کند.
آزمایشات تصویربرداری
در برخی موارد، پزشک ممکن است سی تی اسکن از دستگاه ادراری و پروستات یا سونوگرافی از پروستات شما را تجویز کند. تصاویر سی تی اسکن اطلاعات دقیق‌تری نسبت به اشعه ایکس ساده ارائه می‌دهند.
سایر آزمایشات مربوطه
در موارد نادر، پزشک ممکن است پروستات شما را فشار دهد و ترشحات خارج شده را آزمایش کند.
جلوگیری از پروستاتیت و عفونت پروستات
هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری پروستاتیت وجود ندارد، اما بسیاری از تغییرات کوچک در سبک زندگی می‌توانند به بهبود این شرایط کمک کنند. همچنین این تغییرات موجب کاهش خطر ابتلا به پروستاتیت می‌شوند.
اگر در حال حاضر به پروستاتیت مبتلا هستید، نکات زیر را دنبال کنید تا علائم خود را کاهش داده و از بدتر شدن مسئله جلوگیری نمایید.
بهداشت را رعایت کنید
برای جلوگیری از عفونت، آلت تناسلی خود و اطراف آن را تمیز نگه دارید.
از نشستن طولانی مدت برهیزید
وقتی برای مدت طولانی می‌نشینید غده زیر مثانه را تحت فشار قرار می‌دهید. با گذشت زمان این غده ملتهب میشود و درد و علائم پروستاتیت بیشتر میشود.
دوچرخه سواری نکنید
برای کاهش علائم پروستاتیت بهتر است از دوچرخه سواری طولانی مدت خودداری کنید.
فعالیت ورزشی مناسب داشته باشید
حداقل هفته‌ای سه بار برای تمرینات ورزشی وقت بگذارید. پیاده‌روی سریع در پارک انجام دهید، حرکات کشش را هر روز تمرین کنید و تمرینات کاردیو را انجام دهید.
فعالیت بدنی می‌تواند احساس اضطراب را که با برخی از انواع پروستاتیت مرتبط است کاهش دهد. انجام فعالیت بدنی در مردانی که التهاب پروستات دارند، باعث تسکین علائم پروستاتیت میشود.
هیدراته بمانید
بعضی از انواع پروستاتیت زمانی ایجاد می‌شوند که باکتری‌های دستگاه ادراری به درون پروستات راه پیدا کرده و باعث ایجاد عفونت شوند. برای رقیق شدن ادرار و بیرون آمدن آن از مثانه حتماً آب زیاد بنوشید.
اقدامات احتیاطی را انجام دهید
اگر بیماری‌هایی مانند بیماری مزمن کلیه یا نارسایی احتقانی قلب دارید، در مورد اقدامات احتیاطی خاصی که باید انجام دهید، از پزشک خود بپرسید.
نشستن طولانی مدت با فشار بر غده پروستات ممکن است باعث التهاب شود. سعی کنید وضعیت خود را تغییر دهید و از نشستن طولانی مدت خودداری کنید
آیا پروستاتیت مزمن باعث ناباروری میشود؟
پروستاتیت مزمن یک علت نادر برای ناباروری محسوب میشود، اما برگشت‌پذیر است. به عبارت دیگر اگر پروستاتیت مزمن ناشی از باکتری باعث التهاب و متعاقب آن ناباروری شده باشد، مصرف آنتی‌بیوتیک‌ها می‌تواند باعث درمان آن شود. شواهدی وجود دارند که نشان می‌دهند، در مواردی که سلول‌های سفید خون بدون باکتری باشند، درمان با انواع آنتی‌اکسیدان‌ها نیز مفید است.
ویتامین‌های C ، E ، A و سایر آنتی‌اکسیدان‌ها به محافظت از سلول‌های اسپرم در برابر گونه‌های فعال اکسیژن واکنش‌پذیر کمک می‌کنند. آنتی‌اکسیدان‌ها را می‌توان به عنوان مکمل‌های غذایی مصرف کرد، اما بسیاری از غذاها، به ویژه میوه‌ها، سبزیجات، مغزها و غلات حاوی مقادیر زیادی از این ماده هستند.
باروری یک فرایند پیچیده است که به درست کار کردن بسیاری از عملکردهای بدن بستگی دارد. حداقل یک سوم ناباروری مردان به همین مورد بستگی دارد. هنوز در مورد ارتباط احتمالی پروستاتیت مزمن و باروری، اطلاعات چندانی در دست نیست. تحقیقات بیشتر برای پی بردن به چگونگی تاثیر پروستاتیت مزمن بر باروری مردان نیاز است.
پروستاتیت و رابطه جنسی
در صورت ابتلا به پروستاتیت و مشکلات مرتبط با آن مانند تورم و التهاب پروستات، نباید از انجام رابطه جنسی اجتناب کرد. رابطه جنسی، پروستاتیت را بدتر نمی‌کند. با این حال، برخی از مردان مبتلا به پروستاتیت، هنگام انزال درد دارند. این می تواند لذت بردن از رابطه جنسی را با مشکل مواجه کند.
پروستاتیت غالباً به دلیل عفونت‌های باکتریایی ایجاد میشود و در حین رابطه جنسی به همسرتان منتقل نمی‌شود. در موارد نادر، پروستاتیت ناشی از عفونت مقاربتی (STI) است. در صورت مشاهده علائم STI ، مانند زخم در اندام تناسلی یا ترشح غیرطبیعی از آلت تناسلی، تا زمانی که به پزشک مراجعه نکرده‌اید، از انجام رابطه جنسی خودداری کنید.
چنانچه علت پروستاتیت عفونت‌های منتقله از راه جنسی باشد و فرد علائمی مانند زخم در ناحیه تناسلی یا ترشحات غیرطبیعی داشته باشد، تا درمان کامل باید از هرگونه رابطه جنسی خودداری شود.
پروستاتیت و سایر شرایط با علائم مشابه دلایل مختلفی دارند. برخی از آن‌ها در صورت عدم درمان می‌توانند عواقب جدی به دنبال داشته باشند. اگر درد لگن، انزال دردناک، دفع ادرار دشوار همراه با درد دارید، به پزشک مراجعه کنید.
درمان پروستاتیت
پروستاتیت یک بیماری قابل درمان است. حتی اگر مشکل برطرف نشود می‌توان با پیگیری درمان‌های توصیه شده، علائم پروستاتیت را بهبود بخشید.
اگر دارویی را که پزشک تجویز کرده مصرف می‌کنید، حتما درمان را به طور کامل انجام دهید، حتی اگر علائمی مشاهده نمی‌کنید. به عنوان مثال، در پروستاتیت عفونی، علائم ممکن است قبل از رفع کامل عفونت، از بین بروند.
درمان‌های توصیه شده برای پروستاتیت شامل موارد زیر است:
درمان پروستاتیت با داروهای ضد التهاب
همراه با نشستن در حمام گرم، این محافظه کارانه‌ترین درمان پروستاتیت مزمن است.
درمان پروستاتیت با تغییر سبک زندگی
برای کاهش علائم پروستاتیت بهتر است مردان از مصرف غذاهایی مانند کافئین، ادویه و الکل که پروستاتیت را تحریک می‌کنند بپرهیزند. همچنین اگر مدت طولانی نشسته‌اید از کوسن استفاده کنید.
در درمان پروستاتیت عفونی حاد
بیماران معمولاً نیاز به مصرف داروی آنتی بیوتیک به مدت 7-14 روز دارند. تقریباً با این روش درمانی می‌توان تمام عفونت های حاد را درمان کرد.
درمان پروستاتیت مزمن
داروی آنتی‌بیوتیک باید برای مدت طولانی‌تری معمولاً 6-12 هفته مصرف شود. حدود 60٪ از کل موارد پروستاتیت عفونی مزمن با این روش درمانی برطرف می‌شوند.
برای مواردی که به این روش درمانی پاسخ نمی‌دهند، مصرف آنتی بیوتیک با دوز کم برای مدت طولانی به تسکین علائم پروستاتیت کمک می‌کند.
درمان پروستاتیت با مصرف آنتی اکسیدان
طبق تحقیقات انجام گرفته، آنتی‌اکسیدان بیو فلاونوئید، کوئرستین طبیعی است که باعث بهبود التهاب و علائم در مردان مبتلا به پروستاتیت غیر باکتریال یا همان سندرم درد لگن مزمن میشود.
مسدود کننده آلفا
داروهای مهار کننده آلفا می‌توانند جریان ادرار را بهبود بخشند و سایر علائم را در بیماران مبتلا به پروستاتیت مزمن کاهش دهند. عوامل مهاری آلفا شامل تامسولوسین (Flomax®) یا آلفوسوزین (Uroxatral®) برای بیمارانی است که مثانه خود را به خوبی تخلیه نمی‌کنند.
سایر موارد درمان پروستاتیت
سایر موارد درمان پروستاتیت غیرعفونی مزمن شامل داروهای فیناستراید ( (Proscar® ، terazosin® و دوکسازوسین است. این داروها برای بهبود جریان ادرار و کاهش علائم بیماری، عضلات پروستات و مثانه را شل می‌کنند.
درمان پروستاتیت غیرباکتریایی
بسیاری از موارد پروستاتیت غیر باکتریال به درمان‌هایی از قبیل ورزش، فیزیوتراپی، درمان‌های فیزیکی مبتنی بر رهاسازی مایوفاشیال، آرامش تدریجی و مشاوره پاسخ می‌دهند.
کلام آخر دکتر ساینا درباره پروستاتیت
همانطور که اشاره کردیم پروستاتیت باکتریایی حاد، پروستاتیت باکتریایی مزمن، پروستاتیت غیر باکتریایی مزمن و پروستاتیت بدون علامت، از انواع پروستاتیت هستند. متاسفانه هیچ راه مطمئنی برای جلوگیری از ابتلا به بیماری پروستاتیت وجود ندارد، اما بسیاری از تغییرات کوچک در سبک زندگی می‌توانند به بهبود این شرایط کمک کنند.
همچنین باید بدانید که پروستاتیت یک بیماری قابل درمان است. بسته به نوع پروستاتیت، پزشک ممکن است، داروهای مختلفی را برای درمان پروستاتیت تجویز کند.
همراهان مجله سلامت دکتر ساینا شما عزیزان می‌توانید سوالات خود را در رابطه با موضوع این مقاله در بخش نظرات بنویسید. متخصصان ما در تلاش هستند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پرسش‌های شما پاسخ دهند.