فلوکستین: کاربرد، نحوه مصرف و عوارض ناشی از آن

 فلوکستین دارویی است که برای درمان برخی اختلالات روان‌پزشکی همچون افسردگی، اضطراب، وسواس، اختلال‌های خوردن و … تجویز می‌شود. این دارو با افزایش میزان هورمون سروتونین در مغز به تنظیم خلق کمک می‌کند. با مطالعه این مقاله با داروی فلوکستین و نکات مهم مصرف آن بیشتر آشنا شوید.

فلوکستین چیست؟

فلوکستین یا Fluoxetine یک داروی ضدافسردگی است که در دسته داروهای مهارکننده بازجذب انتخابی سروتونین (SSRIها) قرار می‌گیرد. این دارو معمولا برای درمان افسردگی و در برخی موارد اختلال وسواسی-جبری و بولیمیا، اختلال ملال پیش از قاعدگی (PMDD)،  اضطراب و اختلال پانیک و … تجویز می‌شود. 

فلوکستین از طریق افزایش سطح سروتونین در مغز عمل می‌کند. این دارو اثر مثبتی روی خلق و خو، هیجانات و خواب دارد. فلوکستین به درمان افسردگی کمک می‌کند و نسبت به بقیه داروهای ضدافسردگی عوارض جانبی کمتری دارد.

این دارو تنها با نسخه پزشک قابل تهیه است و در اشکال کپسول و شربت موجود است.

---

فلوکستین چطور عمل می‌کند؟

سروتونین و نوراپی‌نفرین دو انتقال دهنده عصبی هستند که در افسردگی نقش دارند. در بیمارانی که افسردگی دارند، سطح سروتونین در مایع مغزی-نخاعی کاهش می‌یابد. علاوه بر این، جایگاه‌های بازجذب سروتونین در پلاکت‌های خون بیماران مبتلا به افسردگی کمتر است. گیرنده‌های پیش‌سیناپسی سروتونین در هسته‌های رافه خلفی قرار دارند و تا قشر پیش‌پیشانی مغز پیشروی می‌کنند. فلوکستین از طریق مسدود کردن بازجذب سروتونین در نورون‌های پیش‌سیناپسی سروتونین عمل می‌کند. این کار از طریق مسدود کردن پروتئین انتقال دهنده بازجذب که در پایانه پیش‌سیناپسی قرار دارد انجام می‌شود. فلوکستین همچنین فعالیت محدودی روی گیرنده‌های ۵HT2A و ۵HT2C دارد.

از طریق این فرایند فلوکستین اثر فعال‌ساز به همراه دارد. همچنین به دلیل نیمه عمر بالا، اثرات ضد افسردگی اولیه این دارو طی ۲ تا ۴ هفته خودشان را نشان می‌دهند. 

---

کاربرد فلوکستین

سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) استفاده از داروی فلوکستین را برای درمان این اختلال‌ها تایید کرده است:

• اختلال افسردگی عمده (هشت سال به بالا)
• اختلال وسواسی-جبری یا OCD (هفت سال به بالا)
• اختلال پانیک
• اختلال بولیمیا یا پرخوری عصبی
• اختلال بینج ایتینگ یا پرخوری در مدت کوتاه
• اختلال ملال پیش‌قاعدگی
• اختلال دوقطبی (به همراه داروی الانزاپین)
• و افسردگی مقاوم به درمان (در ترکیب با الانزاپین)

علاوه بر این، داروی فلوکستین خارج از تأییدیه FDA در موارد دیگری هم مورد استفاده قرار می‌گیرد ازجمله:

• اختلال اضطراب اجتماعی (فوبیای اجتماعی)
• اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) در بزرگسالان
• اختلال شخصیت مرزی
• پدیده رینود (اختلالی که منجر به کاهش خون‌رسانی به انگشتان دست و پا می‌شود)
• اختلال سلکتیو موتیسم یا لالی انتخابی 

---

پیش از مصرف، پزشک را در جریان چه نکاتی بگذارم؟

پیش از مصرف داروی فلوکستین اگر به این دارو آلرژی دارید به پزشک یا داروساز اطلاع دهید. همچنین پزشک باید در جریان هرگونه آلرژی دیگری که دارید قرار بگیرد. ممکن است این دارو ترکیبات غیرفعالی داشته باشد که در برخی افراد باعث واکنش آلرژیک یا مشکلات دیگر شود. در این خصوص با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

پیش از مصرف داروی فلوکستین حتما پزشک را در جریان سوابق پزشکی خود قرار دهید به خصوص موارد زیر:

• سابقه شخصی یا خانوادگی اختلال دوقطبی (افسردگی-شیدایی)
• سابقه شخصی یا خانوادگی اقدام به خودکشی
• مشکلات کبدی
• دیابت
• کمبود سدیم خون (این مشکل ممکن است در افرادی که داروهای ادرار آور مصرف می‌کنند نیز پیش بیاید)
• کم آبی شدید
• تشنج
• زخم/خونریزی روده (بیماری زخم گوارشی)
• سابقه شخصی یا خانوادگی کلوگوم (آب سیاه) از نوع زاویه بسته
• مشکلات ادراری
• مشکلات جنسی
• سوءمصرف مواد
• افکار خودکشی
• درمان الکتروکانوالسیو  (ECT)

---

نحوه مصرف فلوکستین

داروی فلوکستین باید دقیقاً مطابق با دستور پزشک مصرف شود. هرگونه تغییر دوز یا قطع مصرف نیز باید با دستور پزشک و تحت نظر او انجام شود.

کپسول فلوکستین باید بدون له شدن، باز شدن یا جویده شدن، بلعیده شود. دوز مصرفی شربت فلوکستین نیز باید با سرنگ یا پیمانه مخصوص دارو اندازه گیری شود (از قاشق معمولی استفاده نکنید)

حتی اگر احساس می‌کنید حال شما خوب شده است، مصرف دارو را ادامه دهید و برای قطع دارو حتما طبق دستور پزشک عمل کنید.

دوز مصرف

برای درمان بولیمیا در بزرگسالان

فرمولاسیون خوراکی با رهش فوری: ۶۰ میلی گرم مصرف خوراکی یک بار در صبح  

نکات: در برخی افراد با دوز پایین‌تر شروع شده و طی چند روز بعد به دوز توصیه شده افزایش پیدا می‌کند.

دوزهای روزانه بالاتر از ۶۰ میلی گرم برای درمان بولیمیا تحت مطالعه سیستماتیک قرار نگرفته‌اند.

برای درمان افسردگی در بزرگسالان

فرمولاسیون خوراکی با رهش فوری:

دوز اولیه: ۲۰ میلی گرم یک بار در روز، صبح‌ها، افزایش دوز بعد از چند هفته اگر بهبود کافی مشاهده نشد.

دوز نگهدارنده: ۲۰ تا ۶۰ میلی گرم در روز

فرمولاسیون خوراکی آهسته‌رهش: 

دوز اولیه: ۹۰ میلی گرم یک بار در هفته، شروع ۷ روز پس از آخرین دوز روزانه فلوکستین ۲۰ میلی گرم با فرمولاسیون رهش فوری.

دوزهای بالا ۲۰ میلی گرم به چند دوز در روز، در صبح و ظهر تقسیم می‌شوند.

اگر با فلوکستین یک بار در هفته پاسخ رضایت بخش مشاهده نشد، باید مصرف دوز روزانه با فرمولاسیون رهش فوری از سر گرفته شود

اپیزودهای افسردگی ماژور (MDD) نیازمند چندین ماه درمان دارویی مداوم هستند.

برای درمان اختلال وسواسی-جبری (OCD) در بزرگسالان

فرمولاسیون خوراکی رهش فوری:

دوز اولیه: ۲۰ میلی گرم خوراکی یک بار در روز، صبح‌ها. در صورتی که پاسخ مطلوب مشاهده نشد، دوز پس از چند هفته افزایش می‌یابد.

دوز نگهداری: ۲۰ تا ۶۰ میلی گرم در روز.

برای درمان اختلال پانیک (حمله هراس) در بزرگسالان

فرمولاسیون خوراکی رهش فوری:

دوز اولیه: ۱۰ میلی گرم یک بار در روز، افزایش دوز پس از یک هفته به ۲۰ میلی گرم یک بار در روز

دوز نگهداری: ۲۰ تا ۶۰ میلی گرم در روز

برای درمان اختلال ملال پیش از قاعدگی در بزرگسالان

فرمولاسیون خوراکی رهش فوری:

دوز اولیه

در رژیم درمانی مداوم: ۲۰ میلی گرم خوراکی یک بار در روز در همه روزهای چرخه قاعدگی

در رژیم درمانی چرخه‌ای: ۲۰ میلی گرم خوراکی یک بار در روز شروع از ۱۴ روز قبل از شروع قاعدگی تا اولین روز قاعدگی، تکرار در هر چرخه.

دوز نگهداری: ۲۰ تا ۶۰ میلی گرم در روز برای رژیم درمانی مداوم و چرخه‌ای.

به هیچ عنوان بر اساس این اطلاعات یا اطلاعاتی که از منابع دیگر دریافت می‌کنید اقدام به مصرف خودسرانه داروی فلوکستین نکنید. دوز دارو باید توسط روانپزشک برای هر بیمار تعیین شود.

برای درمان افسردگی در اطفال

فرمولاسیون خوراکی رهش فوری:

۸ تا ۱۸ سال

دوز اولیه: ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم یک بار در روز؛ دوز ۱۰ میلی گرم را می‌توان پس از یک هفته به ۲۰ میلی گرم یک بار در روز افزایش داد.

برای کودکان با وزن کم:

دوز اولیه: ۱۰ میلی گرم یک بار در روز؛ در صورتی که پاسخ مطلوب مشاهده نشود پس از چند هفته می‌توان دوز را به ۲۰ میلی گرم افزایش داد.

دوز نگهداری: ۱۰ تا ۲۰ میلی گرم یک بار در روز

برای درمان اختلال وسواسی جبری در اطفال

فرمولاسیون خوراکی رهش فوری

۷ تا ۱۷ سال

نوجوانان و کودکان با وزن بالا 

دوز اولیه: ۱۰ میلی گرم خوراکی یک بار در روز، افزایش به ۲۰ میلی گرم پس از دو هفته.

دوز نگهداری: ۲۰ تا ۶۰ میلی گرم خوراکی در روز

کودکان کم‌وزن: ۱۰ میلی گرم یک بار در روز؛ در صورتی که پاسخ مطلوب مشاهده نشود پس از چند هفته می‌توان دوز را افزایش داد.

دوز نگهداری: ۲۰ تا ۳۰ میلی گرم یک بار در روز

در صورتی که دوز تجویزی پزشک با اطلاعات ارائه شده در این مقاله متفاوت است، به هیچ وجه دوز را خودسرانه تغییر ندهید و حتماً از دستور پزشک پیروی کنید.

حداکثر دوز مجاز مصرف

حداکثر دوز مجاز مصرف داروی فلوکستین در بزرگسالان ۸۰ میلی گرم در روز و برای اطفال ۶۰ میلی گرم در روز است.

طول دوره مصرف

طول دوره مصرف فلوکستین توسط پزشک و بر اساس سیر بیماری هر فرد تعیین می‌شود و قطع دارو حتما باید با دستور پزشک انجام شود.

نکات حین مصرف

پس از شروع مصرف فلوکستین تا ۴ هفته طول می‌کشد که علائم بهبود پیدا کنند. مصرف دارو را طبق دستور پزشک ادامه دهید حتی اگر علائم بهبود پیدا نکرده‌اند.

به هیچ وجه داروی فلوکستین را به صورت ناگهانی متوقف نکنید. قطع ناگهانی مصرف این دارو باعث ایجاد علائم ناخوشایندی می‌شود. قطع مصرف باید با مشورت و دستور پزشک انجام شود.

هرگز از دارویی که برای شما تجویز شده به شخص دیگری ندهید.

اگر یک دوز را فراموش کردم چه کار کنم؟

اگر یک دوز را فراموش کردید به محض یادآوری آن را مصرف کنید. اما اگر زمان دوز بعدی شما نزدیک است، فقط دوز جدید را مصرف کنید. 

---

عوارض جانبی فلوکستین

مثل هر داروی دیگری، فلوکستین هم ممکن است در برخی افراد باعث بروز برخی عوارض جانبی شود. اکثر افرادی که داروی فلوکستین را مصرف می‌کنند، هیچ عارضه جانبی‌ای ندارند یا عوارض در آن‌ها به صورت خفیف بروز می‌کند. 

برخی از عوارض رایج فلوکستین به مرور با عادت کردن بدن به دارو از بین خواهند رفت. 

عوارض رایج فلوکستین

عوارض رایج فلوکستین عوارضی هستند که از هر ۱۰۰ نفر در ۱۰ نفر یا بیشتر دیده می‌شوند. این عوارض عبارت‌اند از:

• حالت تهوع 
• سردرد
• بی خوابی
• اسهال
• احساس خستگی یا ضعف

برای رفع حالت تهوع بهتر است فلوکستین را همراه غذا یا بعد از غذا مصرف کنید و غذای تند نخورید. 

مصرف زیاد مایعات و پرهیز از الکل به کاهش سردرد ناشی از فلوکستین کمک می‌کند. در صورت نیاز می‌توانید با مشورت پزشک یا متخصص داروساز از داروهای مسکن برای کاهش سردرد استفاده کنید. 

معمولاً سردرد یک هفته بعد از شروع فلوکستین خودبخود رفع می‌شود. اگر سردرد شما بیشتر از یک هفته طول کشیده است یا بسیار شدید است پزشک را در جریان قرار دهید.

برخی افراد پس از شروع فلوکستین شب‌ها دچار بی‌خوابی می‌شوند و برای حل این مشکل باید قرص را اول صبح مصرف کنند.

اگر قرص ضدبارداری مصرف می‌کنید و مصرف فلوکستین در شما باعث اسهال شدید بیش از ۲۴ ساعت شده است، ممکن است اثر قرص ضدبارداری کم شود.

عوارض با شیوع کمتر

این عوارض در هر ۱۰۰ نفر ۱ تا ۱۰ نفر را درگیر می‌کنند:

• خشکی دهان
• سوءهاضمه
• لرز
• سندروم شبه-آنفولانزا
• تپش قلب
• سرگیجه
• تعریق
• ناتوانی جنسی
• بثورات پوستی
• یبوست
• رؤیاهای غیرعادی
• کاهش میل جنسی
• نفخ شکم
• استفراغ
• مشکلات بینایی
• تب
• تکرر ادرار

عوارض خطرناک فلوکستین

عوارض خطرناک فلوکستین نادر هستند اما برخی افراد ممکن است به این عوارض دچار شوند. پزشک باید در اسرع وقت در جریان این عوارض قرار بگیرد.

• تاری دید، دید تونلی (از دست دادن دید محیطی)، درد یا تورم چشم، دیدن هاله اطراف نورها
• تپش قلب، احساس لرزش در قفسه سینه، تنگی نفس و سرگیجه ناگهانی (احساس این که ممکن است فرد هوشیاری خود را از دست بدهد)
• کاهش سدیم خون با علائم سردرد، گیجی، گفتار نامفهوم، ضعف شدید، استفراغ، از دست دادن هماهنگی حرکتی، احساس عدم تعادل
• سفتی شدید عضلات، تب شدید، تعریق، گیجی، ضربان قلب تند یا نامنظم، لرزش، احساس این که فرد ممکن است غش کند.
• کاهش یا افزایش بدون دلیل وزن
• تغییر در عادت ماهانه مثل خونریزی شدید، لکه بینی یا خونریزی بین پریود

---

علائم و عوارض ناشی از اوردوز

اگر شما یا شخص دیگری دوز بالایی از داروی فلوکستین را مصرف کرده است باید سریعاً به اورژانس مراجعه کند.

علائم زیر در موارد اوردوز با قرص فلوکستین گزارش شده اند:

• تشنج که ممکن است با تأخیر رخ دهد، و تغییر وضعیت هوشیاری و کما
• مسمومیت قلبی عروقی که ممکن است با تأخیر رخ دهد و شامل طولانی شدن فاصله QRS و QTc، تاکی آریتمی پیچیده گسترده، تورسادس دی پوینت (نوعی تاکی کاردی بطنی خطرناک) و ایست قلبی است. پرفشاری خون نیز متداول است.
• سندروم سروتونین

---

هشدارهای فلوکستین

اگر از داروی پیموزاید یا تیوریدازین استفاده می‌کنید یا با آمپول متیلن بلو تحت درمان قرار دارید، نباید فلوکستین مصرف کنید.

اگر در ۱۴ روز گذشته از داروهای بازدارنده MAO همچون ایزوکاربوکسازید، رازاژیلین، سلژیلین، فنلزین یا ترانیل سیپرومین استفاده کرده‌اید، از مصرف فلوکستین پرهیز کنید. 

پس از قطع مصرف داروهای بازدارنده MAO باید ۱۴ روز صبر کنید و سپس مصرف فلوکستین را شروع کنید. همچنین بعد از قطع فلوکستین تا ۵ هفته نباید از داروهای تیوریدازین یا بازدارنده MAO استفاده کنید.

برخی افراد جوان پس از شروع مصرف داروهای ضد افسردگی مثل فلوکستین دچار افکار خودکشی می‌شوند. حتما مراقب تغییرات خلقی یا تغییر در علائم خود باشید.

در صورتی که شخصی دچار افکار خودکشی شود باید فوراً از متخصصین سلامت روان یا مراکز درمانی کمک بگیرد. داشتن افکار خودکشی یک وضعیت اورژانسی است که باید در اولین فرصت پیگیری شود. در صورتی که افکار خودکشی خفیف هستند در اولین فرصت روانپزشک یا روانشناس را در جریان قرار دهید. اگر فکر می‌کنید ممکن است به خودتان یا دیگران آسیبی وارد کنید یا اقدام به خودکشی کنید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید یا به مراکز درمانی نزدیک محل زندگی خود مراجعه کنید.

مصرف فلوکستین ممکن است در توانایی تفکر و قضاوت یا مهارت های حرکتی اختلال ایجاد کند. حین مصرف این دارو استفاده از ماشین‌آلات باید با احتیاط انجام شود.

مصرف فلوکستین نباید بدون تایید پزشک قطع شود.

داروی فلوکستین ممکن است باعث سرگیجه یا خواب‌آلودگی شود. الکل یا ماری جوانا (کانابیس، گل) می‌توانند این سرگیجه و خواب‌آلودگی را تشدید کنند. هنگام مصرف این دارو هیچ کاری که نیاز به هشیاری کامل دارد را انجام ندهید. همچنین از مصرف الکل و نوشیدنی‌های الکلی پرهیز کنید و اگر ماری‌جوانا مصرف می‌کنید حتماً پزشک را در جریان قرار دهید.

کودکان بیشتر از بزرگسالان در معرض عوارض جانبی این دارو قرار دارند (به خصوص کاهش وزن). اگر از این دارو برای کودک استفاده می‌کنید حتما تغییرات وزن و قد او را تحت نظر داشته باشید.

افراد مسن نیز در برابر عوارض جانبی داروی فلوکستین حساس‌تر هستند به ویژه خونریزی و از دست دادن تعادل. از دست دادن تعادل می‌تواند ریسک زمین خوردن را افزایش دهد. افراد مسن بیشتر مستعد افت سدیم خون هستند به خصوص اگر از داروهای ادرار آور استفاده می‌کنند.

پیش از شروع مصرف فلوکستین پزشک یا داروساز را در جریان هرگونه داروی تجویزی یا بدون نسخه، ویتامین و مکمل و داروی گیاهی که مصرف می‌کنید قرار دهید.

تداخلات دارویی

تداخلات دارویی ممکن است روی نحوه عملکرد دارو اثر گذاشته و خطر بروز عوارض جانبی جدی را افزایش دهند. در این قسمت مهم‌ترین داروهایی که با فلوکستین تداخل دارند را مرور می‌کنیم اما توجه داشته باشید که این لیست کامل نیست.

مصرف فلوکستین همراه با داروهای زیر ممنوع است:

• آرتمتر/لومفانترین
• الیگلوستات
• فزولینتانت
• گوسرلین
• ایزوکاربوکسازید
• لوپرولید
• لینزولید
• لومفانترین
• ماواکامتن
• متیلن بلو
• فنلزین
• پیموزاید
• پروکاربازین
• سلژیلین
• تیوریدازین
• ترانیل سیپرومین

فلوکستین با داروهای زیر تداخل جدی دارد:

• آمفتامین ها
• آسپرین و داروهای مشابه آسپرین
• کاربامازپین
• داروهای افسردگی، اضطراب یا اختلالات روانی
• داروهای سردردهای میگرنی مانند آلموتریپتان، التریپتان، فرواتریپتان، ناراتریپتان، ریزاتریپتان، سوماتریپتان، زولمیتریپتان
• دیگوکسین
• داروهای ادرار آور
• فنتانیل
• فلکاینید
• فورازولیدون
• ایزونیازید
• لیتیوم
• داروهای خواب
• داروهایی که لخته شدن خون را درمان یا از لخته شدن خون پیشگیری می‌کنند مانند وارفارین، انوکساپارین و دالتپارین
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی، داروهای ضد درد و التهاب، مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن
• سایر داروهایی که فاصله QT (ریتم غیر طبیعی قلب) را طولانی می‌کنند
• فنی توئین
• پروکاربازین
• پروپافنون
• راساگیلین
• ریتوناویر
• مکمل‌هایی مانند مخمر سنت جان، کاوا کاوا، سنبل الطیب
• ترامادول
• تریپتوفان
• وین بلاستین

فلوکستین ممکن است حتی بعد از قطع مصرف تا چند هفته در بدن شما باقی بماند و با داروهای دیگر تداخل ایجاد کند. اگر طی ۵ هفته اخیر فلوکستین مصرف کرده‌اید، قبل از شروع هرگونه داروی جدید به پزشک یا داروساز اطلاع دهید.

تداخلات غذایی

داروی فلوکستین با هیچ غذا یا نوشیدنی‌ای تداخل ندارد.

مصرف همراه با الکل

حین مصرف فلوکستین از مصرف هرگونه نوشیدنی الکلی پرهیز کنید. الکل می‌تواند برخی عوارض جانبی داروی فلوکستین را تشدید کند.

محدودیت سن

داروی فلوکستین برای مصرف در سنین ۷ سال به بالا توسط سازمان غذا و داروی ایالات متحده تأییدیه دریافت کرده است. 

گروه‌های خاص یا پرخطر

در افراد مبتلا به دیابت، فلوکستین ممکن است ثابت نگه داشتن قند خون را دشوار کند. در این موارد پزشک پیشنهاد می‌کند که بیمار تا چند هفته قند خون خود را به دقت تحت نظر داشته باشد تا اگر لازم بود، داروهای دیابت مجددا تنظیم شوند.

علاوه بر این افرادی که مشکل قلبی دارند؛ مبتلا به آب سیاه (گلوکوم) هستند و افرادی که صرع دارند یا تحت درمان الکتروکانوالسیو قرار دارند ممکن است مجاز به مصرف این دارو نباشند.

فلوکستین در بیماران کبدی باید با احتیاط مصرف شود.

بارداری و شیردهی

داروی فلوکستین در دوران بارداری تنها در موارد ضروری تجویز می‌شود و باید با احتیاط مصرف شود. مصرف داروهای SSRI از جمله فلوکستین در ماه‌های پایانی بارداری با ریسک مشکلات جدی برای جنین همراه است. با این حال قطع این دارو با خطر عود افسردگی مادر همراه است. پزشک باید با مقایسه خطر بالقوه مصرف این دارو و سودمندی آن تصمیم‌گیری کند.

از آنجایی که فلوکستین وارد شیر مادر می‌شود، مصرف این دارو در دوران شیردهی پیشنهاد نمی‌شود. در صورتی که مادر در دوران بارداری داروی فلوکستین مصرف کرده باشد، توصیه می‌شود که در دوران شیردهی این دارو تغییر نکند. در غیر این صورت بهتر است از داروهایی استفاده شود که کمتر وارد شیر مادر می‌شوند به ویژه برای نوزادان تازه متولد شده یا زودرس. 

در صورتی که مادر در دوران شیردهی تحت درمان با فلوکستین باشد، نوزاد باید از نظر تغییرات احتمالی رفتاری تحت نظر باشد. علائمی همچون سراسیمگی، قولنج، کج خلقی، مشکل تغذیه و مشکل در وزن‌گیری باید به پزشک اطلاع داده شوند.

موارد منع مصرف فلوکستین

فلوکستین برای همه مناسب نیست. داروی فلوکستین برای افراد زیر منع مصرف دارد:

• افرادی که به فلوکستین آلرژی یا حساسیت دارند
• افرادی که طی ۵ هفته اخیر داروی پیموزاید یا تیوریدازین مصرف کرده‌اند
• افرادی که از داروهای بازدارنده مونوآمین اکسیداز (MAOIها) استفاده می‌کنند. داروهای MAOI برای درمان برخی مشکلات روانپزشکی تجویز می‌شوند.

هنگام مصرف فلوکستین به چه مواردی دقت کنم؟

۱. افکار و رفتار خودکشی در کودکان، نوجوانان و جوانان

هنگام مصرف فلوکستین حتما به شروع یا بدتر شدن افکار خودکشی، بدتر شدن افسردگی، و تغییرات غیرعادی در رفتار دقت کنید، به خصوص در ماه‌های ابتدایی شروع دارو یا هنگام تغییر دوز دارو (افزایش یا کاهش). علائمی همچون اضطراب، سراسیمگی، حملات هراس (پانیک)، بی‌خوابی، زودرنجی، خصومت، پرخاشگری، تکانشگری، بی‌قراری حرکتی، هیپومانیا و مانیا (شیدایی) در بزرگسالان و اطفالی که تحت درمان با داروهای ضدافسردگی هستند گزارش شده است.

۲. سندروم سروتونین

داروهای SSRI همچون فلوکستین ممکن است منجر به سندروم سروتونین شوند؛ مشکلی که می‌تواند کشنده باشد.سندروم سروتونین علائمی همچون سراسیمگی، توهم، کما، تپش قلب، فشارخون ناپایدار، سرگیجه، تب شدید، لرزش، سفتی عضلات، پرش ماهیچه، تشنج، تهوع و استفراغ را ایجاد کرده و یک وضعیت اورژانسی است.

۳. واکنش آلرژیک و بثورات پوستی

برخی افراد هنگام مصرف فلوکستین دچار علائم آلرژی یا بثورات پوستی و کهیر می‌شوند. 

۴. اپیزودهای شیدایی

یک اپیزود افسردگی عمده (ماژور) ممکن است نمود اولیه اختلال دوقطبی باشد. در چنین مواردی درمان افسردگی با داروهای ضد افسردگی احتمال این که بیمار به سمت اختلال دوقطبی و اپیزود شیدایی پیشروی کند را افزایش می‌دهد.

هنگام مصرف فلوکستین مراقب تغییرات زیر باشید:

تغییرات در احساس و رفتار مثل مضطرب و عصبی شدن، سراسیمگی، دستپاچگی، زودرنجی، خصومت و پرخاشگری، تکانشی شدن یا بی‌قراری شدید، هیجان‌زدگی بیش از حد و بیش‌فعالی، یا مشکل در خوابیدن. 

در صورتی که متوجه این علائم شدید حتما در اولین فرصت به پزشک معالج مراجعه کنید.

۵. تغییر اشتها و وزن

کاهش وزن به خصوص در بیمارانی که به افسردگی یا بولیمیا مبتلا هستند و کمبود وزن دارند، یکی از نتایج نامطلوب درمان با فلوکستین است.

۶. خستگی یا سرگیجه 

ممکن است هنگام مصرف فلوکستین دچار سرگیجه یا ضعف شوید. در این حالت از رانندگی، کار با ماشین‌آلات یا هر فعالیتی که نیاز به هوشیاری دارد پرهیز کنید. نشستن یا ایستادن سریع به خصوص در افراد مسن ممکن است باعث سرگیجه یا زمین خوردن شود. 

۷. مشکلات قند خون

فلوکستین ممکن است روی سطوح قند خون اثر داشته باشد. اگر دیابت دارید حتما با پزشک در خصوص تغییر دارو یا رژیم غذایی مشورت کنید.

قبل از انجام هرگونه آزمایش به پزشک و پرسنل آزمایشگاه اطلاع دهید که داروی فلوکستین مصرف می‌کنید.

---

آیا می‌توان فلوکستین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟

بله، در صورت نیاز پزشک می‌تواند به جای فلوکستین داروی دیگری را تجویز کند. داروهای سیتالوپرام، دولوکستین، اس سیتالوپرام، پاروکستین و سرترالین متداول‌ترین جایگزین‌های فلوکستین هستند. 

---

نحوه نگهداری فلوکستین

داروی فلوکستین را در دمای اتاق دور از حرارت و رطوبت نگهداری کنید. این دارو را نباید در سرویس بهداشتی نگهداری کرده یا در فریزر قرار دهید. همه داروها را دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگه دارید.

نکاتی درباره خرید فلوکستین

فلوکستین را می‌توانید با نسخه پزشک از اغلب داروخانه‌ها تهیه کنید.

اشکال دارویی موجود

داروی فلوکستین در دو شکل کپسول و شربت در ایران موجود است.

دوزهای موجود

داروی فلوکستین در دوز های زیر در ایران موجود است:

کپسول فلوکستین  10 میلی گرم، ۲۰ میلی گرم، ۹۰ میلی گرم (یک بار در هفته)

شربت فلوکستین ۲۰ میلی گرم

شرکت‌های تولیدکننده

داروسازی سجاد داروی شرق

داروسازی تهران دارو

داروسازی آریا

داروسازی عبیدی

داروسازی پارس دارو

داروسازی اکسیر 

داروسازی جالینوس

داروسازی شهر دارو

داروسازی رازک

داروسازی شفا

داروسازی مکمل های غذایی حیاتی کارن

داروسازی بهستان تولید

داروسازی امید بهبود

داروسازی سونا طب پارسه

نام‌های تجاری موجود در ایران

داروی فلوکستین با نام‌های فلوکستین، سدوکستین، فلوکسومید، فلوزیرن و فلوکسیبکس در ایران موجود است.

---

هنگام مصرف فلوکستین چه زمانی از پزشک کمک بگیرم؟

اگر حین مصرف فلوکستین دچار علامت جدیدی شدید یا علائم شما بدتر شدند حتما پزشک معالج را در جریان قرار دهید؛ مثلا: تغییرات خلقی یا رفتاری، حملات هراس (پانیک) مشکل در خوابیدن، احساس تکانشی بودن، زودرنجی، سرآسیمگی، خصومت، پرخاشگری، بی‌قراری، بیش‌فعالی (ذهنی یا فیزیکی)، افسردگی بیشتر یا افکاری درباره خودکشی یا آسیب زدن به خود.

اگر هنگام مصرف فلوکستین متوجه شدید در عملکرد جنسی شما تغییری ایجاد شده مثل از دست دادن میل جنسی یا مشکل در رسیدن به ارگاسم، یا (در مردان) مشکل در نعوظ یا انزال، به پزشک اطلاع دهید. برخی از این مشکلات قابل درمان هستند.

همچنین هرگونه عارضه جانبی از جمله مواردی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شده است باید به پزشک اطلاع داده شود.

هنگام مصرف فلوکستین چه زمانی با اورژانس تماس بگیرم؟

در صورت پدیدار شدن نشانه‌های واکنش آلرژیک (کهیر، مشکل در تنفس، تورم صورت یا گلو) یا واکنش پوستی شدید (تب، گلودرد، سوزش چشم‌ها، درد پوست، بثورات پوستی قرمز یا بنفش با تاول و کنده شدن پوست) با اورژانس تماس بگیرید. 

علاوه بر این در صورت بروز علائم سندروم سروتونین باید به اورژانس مراجعه شود. این علائم عبارتند از: سراسیمگی، توهم، تب، تعریق، لرز، ضربان قلب سریع، سفت شدن عضلات، پرش عضله، از دست دادن هماهنگی حرکتی، تهوع، استفراغ یا اسهال.

علائم زیر نیز خطرناک هستند و در صورت بروز فوراً باید با اورژانس تماس گرفته شود:

• احساس شادی بسیار شدید و غیرعادی، هیجان یا شوق بیش از حد، احساس بی‌قراری به این معنی که فرد نتواند ثابت جایی بنشیند یا بایستد.
• خونریزی از لثه‌ها یا کبودی‌هایی که بی‌دلیل هستند یا اندازه آن‌ها بزرگ می‌شود
• سرفه خونی یا خون در ادرار
• مدفوع قرمز یا سیاه، استفراغ خونی 
• درد یا فشار در قفسه سینه یا تنگی نفس
• سرگیجه شدید یا غش کردن
• نعوظ دردناک که بیش از ۲ ساعت طول بکشد (این عارضه ممکن است حتی زمانی که رابطه جنسی ندارید اتفاق بیفتد)
• تشنج یا غش
• سردرد، مشکل در تمرکز، مشکلات حافظه، ناتوانی در فکر کردن واضح، از دست دادن تعادل
• افکار خودکشی یا آسیب زدن به خود
• خونریزی شدید یا خونریزی‌ای که متوقف نمی‌شود مثل خون دماغ یا خونریزی از زخم که بیشتر از ۱۰ دقیقه طول
• بکشد.

---

کلام آخر دکترساینا

فلوکستین یکی از داروهای ضدافسردگی SSRI است که علاوه بر درمان افسردگی، کاربردهای دیگری نیز دارد. این دارو باعث بهبود خلق، خواب، اشتها و انرژی می‌شود و می‌تواند به کاهش ترس، اضطراب، افکار ناخواسته و حملات هراس کمک کند؛ البته این تنها بخشی از کاربردهای فلوکستین است. این دارو در کنار سودمندی بالا، ممکن است عوارض جانبی خفیف یا شدیدی هم به همراه داشته باشد. اگر پزشک داروی فلوکستین را برای شما تجویز کرده است، بسیار مهم است که با هشدارها و طریقه مصرف دارو آشنایی کامل داشته باشید. حتما داروی فلوکستین را مطابق دستور پزشک مصرف کنید و به یاد داشته باشید اگر پزشک این دارو را برای شما تجویز کرده است یعنی سودمندی آن نسبت به عوارض بالقوه‌ای که می‌تواند داشته باشد، بیشتر است. 

سوالات متداول