درباره آزمایش قند خون بیشتر بدانید! چرا انجام این آزمایش اهمیت دارد؟
دیابت، قند کشنده است! می‌تواند سالم‌ترین افراد را درگیر کند، بر کیفیت دید، اشتها و انرژی تأثیر بگذارد، باعث بیماری‌های جدی قلبی و عروقی شود و نهایتا فرد را به کام مرگ بکشد. از‌سوی‌دیگر، افت قند خون موجب بی‌قراری و از‌دست‌دادن هوشیاری میشود. شما میتوانید با یک تست قند دقیق و بی‌دردسر در خانه، جلوی بسیاری از این خطرها و مشکلات سلامتی را بگیرید و قند خون را در محدوده طبیعی حفظ کنید. اگر اخیرا با تپش قلب، ضعف، اضطراب، تاری دید، تشنگی و بی‌حالی مواجه شده‌اید یا حتی فقط نگران قند خون‌تان هستید، چاره‌اش انجام آزمایش قند یا دیابت است. در این مطلب درباره این آزمایش صحبت می‌کنیم و راه آسان آزمایش در خانه را هم برایتان شرح می‌دهیم.
اهمیت و کاربرد آزمایش قند خون چیست؟
آزمایش قندخون تنها روش مؤثر و قابل‌اطمینان برای بررسی سطح قند جاری در خون و کنترل آن است. به‌کمک نتایج آزمایش قند خون می‌توان:
- رژیم غذایی را به بهترین شکل تنظیم و کنترل کرد؛
- تأثیر ورزش و فعالیت بر سطح قند را سنجید؛
- اثربخشی داروهای دیابت و انسولین را درک کرد؛
- جلوی مشکلات قلبی، آسیب مغزی، اغما و مرگ را گرفت؛
- سلامت افراد دیابتی را به‌صورت دوره‌ای پیگیری کرد.
حتی اگر سطح قند خون سالمی دارید و ظاهرا خطری تهدیدتان نمی‌کند، سلامت شما در بزرگ‌سالی به چکاپ دوره‌ای قند در سنین پایین گره خورده است! اگر نمی‌خواهید وقت‌تان را در محیط آزمایشگاه تلف کنید یا فرصتش را ندارید، صفر تا صد این آزمایش را به ما بسپارید. در سامانه سلامت دکترساینا، از مرحله درخواست تست تا دریافت تفسیر آزمایش، حتی روز نمونه‌گیری، لازم نیست قدم از قدم بردارید
از آزمایش قند خون چه استفاده‌هایی میشود؟
نتیجه تست قند خون پزشکان را از وجود بیماری‌های هیپوگلیسمی، دیابت نوع ۱ و دیابت نوع ۲ آگاه می‌کند. البته این تست فقط برای افراد مبتلا به دیابت یا مرض قند نیست! می‌توان به‌کمک آن، احتمال ابتلا به بیماری‌های قندی را سنجید و از آنها جلوگیری کرد. همچنین پزشکان برای آگاهی از مؤثر بودن یا نبودن درمان‌های پزشکی این تست را به‌صورت دوره‌ای و در قالب چکاپ، تجویز می‌کنند. هدف آنها انتخاب مؤثرترین راه کنترل قند و جلوگیری از گسترش عوارض ناخوشایند افت‌و‌خیز آن است.
چند نوع آزمایش قند خون وجود دارد؟
پزشک برای بررسی وضعیت قند خون و تشخیص دیابت، با توجه به تاریخچه پزشکی، مدت‌زمان درگیری با علائم، شدت عوارض، سن، وضعیت سلامتی و بارداری شما، یکی از تست‌های زیر را تجویز می‌کند:
- قند خون ناشتا (FBS): این تست میزان گلوکز خون را بعد از چند ساعت نخوردن اندازه می‌گیرد.
- قند خون ۲ ساعت بعد از غذا (۲hpp): این تست میزان گلوکز خون را بعد از غذا اندازه می‌گیرد تا واکنش بدن به قند و نشاسته را نشان دهد.
- هموگلوبین گلیکوزیله (HbA۱C): این تست میزان گلوکز متصل به هموگلوبین را در طول ۲ تا ۳ ماه اندازه می‌گیرد تا نشان دهد بدن چقدر توانسته از گلوکز استفاده کند.
- آزمایش چالش گلوکز (GCT): این تست به آزمایش قند خون بارداری معروف است و برای اندازه‌گیری و کنترل دیابت بارداری انجام میشود.
- تست تحمل گلوکز خوراکی (OGTT): این تست پاسخ بدن به قند را اندازه می‌گیرد تا نشان دهد بدن چقدر در تجزیه گلوکز موفق عمل می‌کند.
- آزمایش قند خون تصادفی (RBS): این تست خارج از برنامه آزمایشی معمول انجام می‌گیرد و هدف از انجام آن بررسی فوری سطح قند خون در افراد نیازمند به انسولین فوری است.
لیست اجزای آزمایش قند خون شامل چه مواردی است؟
با توجه به موارد بخش قبل، لیست اجزای آزمایش قند خون شامل این چند فاکتور تعیین‌کننده است:
- FBS؛
- HbA۱C؛
- ۲hpp؛
- GCT؛
- OGTT؛
- RBS.
بهترین زمان آزمایش قند خون چه زمانی است؟
بهترین زمان تست قند خون صبح زود، بعد از ۸ ساعت ناشتایی شبانه است. انجام این آزمایش تا قبل از ساعت ۱۰ صبح نتایج دقیق‌تری دارد و تفسیرش راحت‌تر است. همچنین ممکن است پزشک بخواهد سطح قند خون را قبل از خوردن یک وعده غذای اصلی یا میان‌وعده، ۲ تا ۳ ساعت بعد از غذا، قبل از خواب و به‌محض مشاهده علائم افت قند، اندازه بگیرد تا به تشخیص دقیق‌تر برسد.
شرایط انواع آزمایش قند خون چیست؟
انواع آزمایش قند خون در شرایط خاص و متفاوتی انجام می‌شوند. در ادامه و در جدول زیر، درباره شرایط انجام این تست‌ها بخوانید.
نوع تست | شرایط |
آزمایش FBS | ناشتایی به‌مدت ۸ تا ۱۲ ساعت، انجام آزمایش در ساعات اولیه روز. |
آزمایش ۲hpp | ناشتایی به‌مدت ۸ تا ۱۲ ساعت، انجام آزمایش دو ساعت پس از صرف صبحانه، مدت‌زمان صرف صبحانه حداکثر ۲۰ دقیقه. |
آزمایش HbA۱C | بدون نیاز به ناشتایی، بررسی سطح قند خون طی ۳ ماه متوالی. |
آزمایش GCT | ناشتایی به‌مدت ۸ تا ۱۲ ساعت، نوشیدن محلول گلوکز، نمونه‌گیری در بازه‌های زمانی یک، دو و سه‌ساعته، ممنوعیت مصرف الکل و دخانیات تا ۳۶ ساعت قبل از انجام آزمایش. |
آزمایش OGTT | ناشتایی به‌مدت ۸ تا ۱۲ ساعت، نوشیدن محلول گلوکز، نمونه‌گیری بعد از دو ساعت، مصرف غذای مناسب و کافی طی ۳ روز قبل از تست. |
آزمایش RBS | بدون نیاز به ناشتایی، امکان نمونه‌گیری در زمان دل‌خواه. |
چه نکاتی را باید قبل از آزمایش قند خون رعایت کرد؟
برای اندازه‌گیری دقیق و درست قند خون در آزمایش، رعایت این چند نکته قبل از نمونه‌گیری لازم است:
- شرایط ناشتایی را درست و دقیق رعایت کنید. نمونه‌گیری کمی دیرتر یا زودتر باعث خطا میشود؛
- در طول مدت ناشتایی میتوانید مسواک بزنید و آب بنوشید، اما سیگارکشیدن یا خوردن آب‌میوه، چای و قهوه مجاز نیست؛
- در طول مدت ناشتایی نمی‌توانید ورزش کنید یا پیاده‌روی سنگین داشته باشید؛
- نمونه‌گیری را حداکثر تا ساعت ۱۰ صبح انجام دهید؛
- شام شب قبل را زودتر و سبک‌تر نوش جان کنید. بهتر است حاوی کربوهیدرات نباشد؛
- آزمایش قند خون ناشتا و آزمایش قند ۲ ساعت پس از غذا را به یک روز موکول کنید.
آیا قبل از انجام آزمایش قند خون باید ناشتا باشیم؟
بله؛ آزمایش قند خون باید ناشتا انجام شود و بهترین زمان ناشتایی آن ۸ ساعت قبل از نمونه‌گیری است یعنی اگر ۸ صبح نوبت تست قند خون دارید، از ساعت ۱ بامداد شب قبل نباید چیزی بخورید؛ حتی خوردن نوشیدنی‌های غیرقندی مثل چای و قهوه ممنوع است؛ البته نوشیدن آب اشکالی ندارد. طوری برنامه‌ریزی کنید که مدت‌زمان ناشتایی طولانی‌تر از ۱۶ ساعت نشود.
خطرات و عوارض آزمایش قند چیست؟
آزمایش تشخیص دیابت از‌جمله تست‌های بسیار کم‌خطر و بدون عوارض جانبی است. فقط به‌خاطر ناشتایی چند‌ساعته ممکن است برای عده‌ای با تهوع، سبکی سر، نفس‌تنگی یا تعریق موقت همراه شود. سوزش، تورم و کبودی در محل خون‌گیری ظرف یک روز از بین می‌روند و اثری از آثارشان باقی نمی‌ماند. اگر بگوییم خطرات و عوارض انجام‌ندادن این تست بیشتر از انجام‌دادنش است، بیراه نگفته‌ایم!
برای آزمایش قند خون از چه متخصصی کمک بگیریم؟
گرچه پزشکان عمومی دانش و تجربه کافی برای معاینات اولیه و تجویز آزمایش قند خون را دارند، پیشنهاد ما درخواست کمک از یک پزشک متخصص یا فوق تخصص غدد و متابولیسم است. دیابت نوعی نقص و اختلال در هورمون‌های غده پانکراس است و هیچ‌کسی بهتر از یک پزشک غدد نمی‌تواند این بیماری مزمن را تشخیص دهد و پیشرفت آن را کنترل کند. مدیریت دیابت با رژیم غذایی و داروهای کاهنده قند خون یکی از هزاران تخصص پزشک غدد است.
شما میتوانید از‌طریق سامانه دکترساینا به بهترین متخصصان غدد در سراسر کشور وصل شوید، دستور تست دیابت را از آنها بگیرید و برای مدیریت طولانی‌مدت این بیماری مزمن، به‌صورت دوره‌ای از آنها کمک بخواهید.
برای آزمایش قند خون دکترساینا نیازی به نسخه است؟
بله؛ آزمایش قند خون نسخه نیاز دارد. اگر از قبل به پزشک مراجعه کرده‌اید و نسخه دارید، مراحل آزمایش و دریافت جواب و تفسیر را در دکترساینا انجام می‌دهید اما اگر نسخه ندارید، پزشکان ما در دکترساینا بعد از بررسی وضعیت شما برایتان نسخه می‌‌نویسند. به عبارت دیگر، فرایند انجام آزمایش قند خون در دکترساینا طوری طراحی شده است که هم افرادی که نسخه دارند بتوانند از خدمات آزمایش در منزل استفاده کنند و هم افرادی که به پزشک مراجعه نکرده‌اند ولی می‌خواهند از وضعیت قند خون خودشان آگاه شوند.
چرا آزمایش قند خون در منزل دکترساینا بهتر است؟
قانع‌کننده‌ترین دلیل ما راحتی و آرامش شما است. اگر به‌خاطر مشکل دیابت نمی‌توانید خود را به آزمایشگاه برسانید، نه برای درخواست آزمایش و نسخه قدم از قدم برمی‌دارید، نه برای نمونه‌گیری راهی آزمایشگاه می‌شوید و نه برای شنیدن نتیجه آزمایش در مطب پزشک منتظر می‌مانید. هر سه مرحله در چهاردیواری منزل شما یا مکان دلخواه‌تان قابل‌انجام است.
دیگر مزیت‌های آزمایش دیابت در منزل دکترساینا عبارت‌اند از:
- روز و ساعت نمونه‌گیری از قبل با شما هماهنگ و اعلام میشود؛
- اگر به‌خاطر دیابت نمی‌توانید به‌راحتی حرکت کنید، مجبور نیستید خود را به آزمایشگاه برسانید؛
- تفسیر تست در دکترساینا هزینه اضافه ندارد؛
- خون‌گیری توسط تکنیسین‌های کاربلد و آموزش‌دیده انجام میشود؛
- از شلوغی‌ها و خطر انتقال آلودگی‌ها دور می‌شوید و به حفظ سلامت خودتان کمک می‌کنید؛
- دکترساینا سهم شرکت بیمه را به‌طور خودکار از هزینه آزمایش شما کم می‌کند؛
- نمونه‌گیری با لوازم استاندارد و استریل انجام میشود و نتیجه تفاوتی با تست در آزمایشگاه ندارد.
آیا دقت آزمایش‌های در منزل با آزمایشگاه یکسان است؟
ما حرفه‌ای‌ترین تکنیسین‌های نمونه‌گیر را به منزل شما می‌فرستیم. این افراد نمونه خون را در شرایط آرام خانه شما، دور از شلوغی و همهمه آزمایشگاه و با استفاده از تجهیزات به‌روز و استریل می‌گیرند. سپس نمونه‌ها را در نهایت دقت و مراقبت، به نزدیک‌ترین آزمایشگاه معتبری می‌رسانند که با آن همکاری می‌کنیم. ما برای دقت بالای نتایج اهمیت زیادی قائلیم و این مرحله را با استانداردهای بالا پشت‌سر می‌گذاریم تا تشخیص پزشکان ما کاملا دقیق و درست باشد.
هزینه آزمایش قند خون در منزل دکترساینا با بیمه و بدون بیمه چقدر است؟
احتمالا می‌خواهید بدانید اگر درخواست آزمایش قند خون را در دکترساینا ثبت کنید، تکلیف پوشش بیمه‌تان چه میشود؟ لحاظ میشود یا خیر؟! درحال‌حاضر تقریبا تمام شرکت‌های بیمه پایه اعم از خدمات درمانی، تأمین اجتماعی و حتی نیروهای مسلح طرف قرارداد ما برای پرداخت هزینه آزمایش‌ها هستند. اگر تحت پوشش بیمه پایه باشید، بین ۳۰٪ تا ۷۰٪ و اگر تحت پوشش بیمه تکمیلی باشید، بسته به نوع بیمه، تا سقف ۱۰۰٪ هزینه آزمایش را از شرکت بیمه و باقی‌مانده مبلغ را از شما می‌گیریم. قیمت این تست دقیقا مطابق با تعرفه مصوبه وزارت بهداشت است.
- هزینه این تست برای افراد تحت پوشش بیمه پایه تأمین اجتماعی و خدمات درمانی معادل ۴۰۳ هزار تومان است.
- هزینه آزمایش برای افراد تحت پوشش بیمه نیروهای مسلح معادل ۱۰۴ هزار تومان است.
- مبلغ تست به‌صورت آزاد و طبق مصوبه وزارت بهداشت معادل ۴۷۲ هزار تومان است.
نکته: قیمت آزمایش قند خون شامل مبلغ نهایی پس از کسر بیمه در لینک پرداخت به‌علاوه ۱۵۰ هزار تومان هزینه نمونه‌گیری در خانه است.
آزمایش قند خون در منزل دکترساینا تحت پوشش کدام بیمه‌ها است؟
لازم نیست هزینه آزمایش را تمام‌و‌کمال بپردازید، بعد به شرکت بیمه اثبات کنید این مبلغ را پرداخته‌اید و منتظر بازپرداختش بمانید. به‌لطف همکاری گسترده دکترساینا با انواع شرکت‌های بیمه‌گر، ما پوشش بیمه را به‌طور خودکار از مبلغ آزمایش شما کم می‌کنیم و بعد لینک پرداخت را برایتان می‌فرستیم.
درحال‌حاضر شرکت‌های طرف قرارداد دکترساینا برای پرداخت هزینه آزمایش خون در منزل عبارت‌اند از: آتیه، البرز، ایران، آسیا، امید، دی، دانا، پارسیان، جهاد کشاورزی، ملت، معلم، سینا، سامان، تجارت نو، سرمد، نوین، کوثر، تعاون، کمک‌رسان، آرمان، آرمان سفیران سلامت، میهن، حکمت، حافظ، نیشکر و فولاد مبارکه. اگر تحت پوشش این بیمه‌ها هستید، نگرانی پرداخت هزینه آزمایش قند در دکترساینا را فراموش کنید.
کدام مناطق تحت پوشش دکترساینا برای آزمایش قند خون در منزل است؟
شهرهای زیر تحت‌پوشش دکترساینا برای آزمایش قند خون در منزل قرار دارند:
- تهران و حومه شامل اسلامشهر، گرمدره، شهریار، احمدآباد، پاکدشت، قیامدشت، ورامین و قرچک؛
- کرج و حومه شامل فردیس و کمالشهر؛
- تبریز؛
- مشهد؛
- اصفهان و حومه شامل بهارستان، سپاهان‌شهر، فلاورجان، شاهین‌شهر، فولادشهر، زاینده‌رود؛
- اهواز.
مراحل آزمایش قند خون در منزل دکترساینا: چگونه آماده شویم؟
اگر می‌خواهید برای آزمایش قند خون در منزل درخواست دهید، کافی است چند مرحله ساده را در وب‌سایت دکترساینا طی کنید:
- فرم درخواست آزمایش شامل وضعیت نسخه، محل سکونت، شماره تماس و… را در همین صفحه پر کنید؛
- پس از تکمیل فرم، کارشناسان ما با شما تماس می‌گیرند و در صورت نداشتن نسخه و تشخیص پزشکان ما، برای شما نسخه صادر می‌کنند؛
- روز و ساعت انجام نمونه‌گیری در محل موردنظر شما را تنظیم می‌کنیم؛
- پس از کسر درصد بیمه‌ها از هزینه آزمایش، لینک پرداخت برای شما ارسال میشود (اگر بیمه ندارید، طبق تعرفه وزارت بهداشت به‌صورت آزاد خواهد بود)؛
- بعد از دریافت لینک پرداخت، مبلغ را واریز کنید.
در نهایت، همکار نمونه‌گیر ما به منزل شما مراجعه می‌کند و طبق نسخه، نمونه را از شما می‌گیرد. تقریبا ۴ تا ۷ روز بعد از نمونه‌گیری جواب برای شما ارسال خواهد شد.
برای آنکه نتیجه تست دقیق و قابل اطمینان باشد، ۸ ساعت ناشتایی را رعایت کنید و شب قبل از آزمایش، غذای سبک نوش جان کنید. این تست یکی از ساده‌ترین آزمایش‌های در منزل است و آماده‌سازی خاصی ندارد. طی مدت‌زمان ناشتایی از فعالیت‌های بدنی سنگین و پیچیده مثل ورزش خودداری کنید و تا جایی که میتوانید، بخوابید. استراحت شما دقت تست را بالا می‌برد. در آخر، روزی که با شما هماهنگ می‌کنیم در منزل باشید و در را به‌روی همکاران نمونه‌گیر ما باز کنید. فرایند خون‌گیری به‌راحتی و فقط طی چند دقیقه انجام میشود و میتوانید به مشغله‌های دیگر برسید.
چطور آزمایش قند خون را تفسیر کنیم؟ جدول تفسیر آزمایش قند خون
وظیفۀ تفسیر تست قند خون با شما نیست؛ پزشکان ما ظرف حداکثر ۴۸ ساعت بعد از آماده‌شدن نتیجه تست با شما تماس می‌گیرند و جزئیات تست قند خون را برایتان شرح می‌دهند. این تماس رایگان است و ما برای تفسیر تست‌های شما عزیزان هزینه‌ای دریافت نمی‌کنیم. همچنین ما لینک تفسیر را برای شما می‌فرستیم تا اگر برای تماس تلفنی در دسترس نبودید، بتوانید نتیجه آزمایش خود را بخوانید یا به پزشک مراجعه کنید. با‌این‌حال اگر مشتاقید خودتان از آزمایش قند ناشتا سر در بیاورید، نگاهی به جدول زیر بیندازید.
مقدار نرمال FBS در تست قند | پیش از صبحانه | پیش از ناهار و شام | ۲ ساعت پس از غذا |
افراد سالم | ۷۰ تا ۹۹ mg/dL | ۷۰ تا ۹۹ mg/dL | کمتر از ۱۴۰ mg/dL |
افراد دیابتی | ۸۰ تا ۱۳۰ mg/dL | ۸۰ تا ۱۳۰ mg/dL | کمتر از ۱۸۰ mg/dL |
همچنین میتوانید محدوده نرمال سایر پارامتر‌های آزمایش قند را در جدول زیر بخوانید.
پارامتر | مقدار نرمال افراد سالم | مقدار نرمال افراد دیابتی |
HbA۱C | کمتر از ۵/۷ درصد | کمتر از ۷ درصد |
۲hpp | کمتر از ۱۴۰ mg/dL | کمتر از ۱۸۰ mg/dL |
GCT | ۱۳۰ تا ۱۴۰ mg/dL | بیشتر از ۱۴۵ mg/dL |
OGTT | کمتر از ۱۱۰ mg/dL | بیشتر از ۱۲۶ mg/dL |
RBS | ۸۰ تا ۱۳۰ mg/dL | بیشتر از ۲۰۰ mg/dL |
آزمایش قند خون ناشتا باید چند باشد؟
سطح قند خون ناشتا به سن‌و‌سال افراد بستگی دارد:
- در افراد بالغ سالم بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است؛
- در افراد مبتلا به پیش‌دیابت بین ۱۰۰ تا ۱۲۵ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است؛
- در افراد مبتلا به دیابت بالاتر از ۱۲۶ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است؛
- در کودکان زیر ۲ سال بین ۶۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است؛
- در سالمندان بالای ۵۰ سال بین ۷۰ تا ۱۰۰ میلی‌گرم بر دسی‌لیتر است.
کلام آخر دکترساینا
دیابت یک بیماری همه‌گیر است و با کسی شوخی ندارد. حتی اگر سابقه خانوادگی‌اش را ندارید یا مصرف قندتان کنترل‌شده است، ممکن است در معرض ابتلا به آن باشید. این بیماری سروصدا ندارد؛ بنابراین انجام دوره‌ای تست تشخیص دیابت بسیار پراهمیت و نجات‌بخش است. وضعیت قندخون هر روز و هر لحظه تغییر می‌کند و فاصله زمانی بین تست‌ها کم است اما نگران نباشید؛ دکترساینا فاصله شما تا آزمایشگاه را به اندازه یک قدم کوتاه می‌کند. آن یک قدم درخواست آزمایش در منزل از‌طریق وب‌سایت دکترساینا است. همین حالا و در همین صفحه درخواست تست قند خون را به‌صورت آنلاین ثبت کنید تا اگر این بیماری در کمین شماست، زمانی متوجه شوید که کاری از دست‌تان ساخته باشد!
خیلی سریع انجام شد،اصلا فکر نمی‌کردم به این راحتی باشه. خیلی ممنون
مهتاب همتی
چکاپ طلایی بانوان