تنبلی تخمدان و بارداری برای خانم‌ها سوالات و دغدغه‌های زیادی به‌وجود می‌آورد، ازجمله اینکه با وجود تنبلی تخمدان احتمال بارداری وجود دارد؟ همچنین خانم‌های مبتلا به این عارضه در مورد چگونگی باروری با وجود سیکل‌های نامنظم و عدم تخمک‌گذاری سؤال دارند. درصورتی‌که مبتلا به تنبلی تخمدان هستید و قصد بارداری دارید، ادامه‌ی مطلب را بخوانید؛ چراکه قصد داریم به تمام این سؤالات پاسخ دهیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
- تنبلی تخمدان و بارداری
- چگونه با وجود تنبلی تخمدان باردار شویم؟
- داروهای تجویزی برای باردار شدن با تنبلی تخمدان
- جراحی برای باردار شدن با تنبلی تخمدان
- روش‌های کمک‌باروری برای باردار شدن با تنبلی تخمدان
- تغییر سبک زندگی برای باردار شدن با تنبلی تخمدان
- تغذیه مناسب برای بارداری با تنبلی تخمدان شامل چه مواردی میشود؟
- آیا مراقبت‌های خاصی در حین بارداری انجام دهیم؟
- عوارض تنبلی تخمدان برای نوزاد
- کلام آخر دکتر ساینا
تنبلی تخمدان و بارداری
تنبلی تخمدان یکی از شایع‌ترین مشکلات هورمونی در بین زنان است. همان‌طور که از نام آن پیداست سندرم تخمدان پلی‌کیستیک یا همان تنبلی تخمدان، تخمدان‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد و می‌تواند یکی از علل ناباروری باشد.
طبق آمارها، حدود ۵ تا ۱۳ درصد از زنانی که در بازه‌ی باروری هستند به تنبلی تخمدان دچارند.[i] این سندرم می‌تواند با عوارض زیر همراه باشد:
- تشکیل کیسه‌های کوچک حاوی مایع در تخمدان‌ها (کیست)
- ضخیم شدن بافت خارجی تخمدان
- مشکل در رشد تخمک‌ها و تخمک‌گذاری
- افزایش سطح انسولین خون
ایا تنبلی تخمدان باعث ناباروی میشود؟
دغدغه‌ی بسیاری از زنان این است که آیا با تنبلی تخمدان امکان بارداری وجود دارد؟ هرچند ارائه‌ی آمار دقیق دشوار است؛ امّا به‌طور کلی می‌توان گفت اکثر زنان مبتلا به تنبلی تخمدان می‌توانند باردار شوند و فرزندانی سالم داشته باشند. این احتمال برای زنان زیر ۳۵ سال بالاتر است.
ولی در نظر داشته باشید که احتمال سقط جنین نیز در زنان مبتلا به این مشکل بیشتر از سایرین است؛ بنابراین حتماً دوران بارداری خود را تحت نظر پزشک زنان سپری کنید و توصیه‌های پزشک خود را جدی بگیرید.
چگونه با وجود تنبلی تخمدان باردار شویم؟
زنان مبتلا به تنبلی تخمدان می‌توانند برای بارداری اقدام کنند و دوره‌ی بارداری و سپس زایمان موفقی نیز داشته باشند؛ امّا چون عارضه‌های تنبلی تخمدان بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند این افراد باید برخی موارد را در نظر داشته باشند و رعایت کنند.
برای مثال، تنبلی تخمدان با افزایش سطح انسولین همراه است. درصورتی‌که قصد بارداری دارید باید سطح قند خون و وزن خود را کنترل کنید و در حد نرمال و مناسبی نگه دارید. برخی داروها و تغییرات سبک زندگی نیز می‌توانند امکان بارداری را افزایش دهند.
داروهای تجویزی برای باردار شدن با تنبلی تخمدان
متأسفانه هنوز درمان قطعی برای تنبلی تخمدان وجود ندارد. تنبلی تخمدان رشد و رهاسازی تخمک‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد؛ طبیعتاً بدون تخمک، امکان بارداری وجود ندارد. به‌همین‌دلیل زنانی که قصد بارداری دارند می‌توانند از داروهایی استفاده کنند که تخمک‌گذاری را تحریک کرده و باعث رهاسازی تخمک‌ها می‌شوند.
در ادامه به معرفی این داروها می‌پردازیم. به‌یاد داشته باشید که هرگز این داروها را سرخود و بدون مشورت با پزشک مصرف نکنید؛ چراکه انتخاب دوز مناسب در اثربخشی دارو بسیار پراهمیت است.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص زنان و زایمان کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص زنان ارتباط آنلاین با متخصص زناناستفاده از قرص کلومید (کلومیفن سیترات)
قرص کلومیفن با مسدود کردن اثر استروژن بر مغز، تخمک‌گذاری را تحریک می‌کند. پزشکان اغلب این دارو را به‌صورت یک‌بار در روز برای پنج روز اول چرخه‌ی قاعدگی تجویز می‌کنند.
کلومیفن سیترات یکی از مؤثرترین داروهای محرک تخمک‌گذاری است؛ بااین‌وجود حدود ۱۵ درصد از زنان به این دارو واکنشی نشان نمی‌دهند.[ii]
استفاده از قرص لتروزول (فمارا)
این دارو از مهارکننده‌های آنزیم آروماتاز است و به این طریق سبب تخمک‌گذاری میشود. لتروزول برای درمان سرطان سینه نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. قرص لتروزول با مهار تولید استروژن و افزایش تولید هورمون محرک تخمک‌گذاری (FSH) اثربخشی می‌کند.
استفاده از قرص متفورمین
متفورمین یکی از درمان‌های اصلی تخمک‌گذاری نیست؛ ولی همان‌طورکه پیش‌تر اشاره شد یکی از عوارض تنبلی تخمدان افزایش سطح انسولین در بدن زنان است. متفورمین از جمله داروهای دیابت نوع ۲ است که با کاهش سطح انسولین بدن می‌تواند شانس بارداری را در زنان مبتلا به تنبلی تخمدان افزایش دهد. مصرف متفورمین به منظم کردن چرخه‌ی قاعدگی و تخمک‌گذاری کمک می‌کند.
استفاده از گونادوتروپین
گونادوتروپین‌ها از هورمون‌های تزریقی‌اند که می‌توانند به تخمک‌گذاری کمک کنند. درمان با گونادوتروپین باید حتماً تحت نظر پزشک انجام شود. پزشک با بررسی مداوم سطح هورمون‌ها و وضعیت فیزیکی افراد میزان اثربخشی دارو را می‌سنجد و دوز مناسب را محاسبه می‌کند.
جراحی برای باردار شدن با تنبلی تخمدان
اگر داروها به اندازه‌ی کافی اثربخش نباشند و نتوانند مشکل را برطرف کنند، ممکن است پزشکان روش‌های تهاجمی‌تری مانند جراحی را پیشنهاد دهند. در تنبلی تخمدان لایه‌ی خارجی تخمدان ضخیم میشود: این ضخامت بر تخمک‌گذاری اثر منفی گذاشته و مانع آن میشود.
در عمل لاپراسکوپی تخمدان که معمولاً تحت بیهوشی کامل انجام میشود، پزشک ابتدا برش‌هایی کوچک در پوست ایجاد کرده و سپس با استفاده از لیزر یا یک سوزن بسیار ظریف، چند سوراخ در لایه‌ی خارجی و ضخیم تخمدان ایجاد می‌کند. این کار سبب میشود تخمک‌گذاری به مدت ۶ تا ۸ ماه به‌طور مرتب و بدون مشکل انجام شود. متأسفانه این درمان اثر دائمی ندارد و در صورت نیاز باید تکرار شود.
روش‌های کمک‌باروری برای باردار شدن با تنبلی تخمدان
گزینه‌ی دیگر برای باردار شدن در زنان مبتلا به تنبلی تخمدان، لقاح خارج از بدن (In Vitro Fertilization: IVF) است. در این روش با استفاده از داروهای مخصوصی تخمک‌گذاری شدیداً تحریک میشود و در پی آن ممکن است بدن شما چند تخمک آزاد کند. پزشک سپس تخمک‌ها را از بدن مادر خارج کرده و در محیط آزمایشگاهی با اسپرم پدر لقاح می‌دهد.
در این مرحله، پزشک تعدادی از تخم‌های بارورشده را در رحم جای‌گذاری می‌کند و بارداری شروع میشود. می‌توانید از پزشک بخواهید تعدادی از تخمک‌های بارورشده را در فریزرهای مخصوص برای بارداری‌های بعدی نگه‌داری کند.
تغییر سبک زندگی برای باردار شدن با تنبلی تخمدان
شما می‌توانید با ایجاد بعضی تغییرات در سبک زندگی روزمره و عادت‌های روزانه‌ی خود، احتمال باروری با وجود تنبلی تخمدان را افزایش دهید:
- حفظ تعادل وزن: حتی ۱۰ درصد کاهش وزن احتمال بارداری را به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد.[iii]
- تغذیه سالم و رژیم غذایی کامل و متعادل
- کاهش قند خون
- ورزش منظم
- کاهش سطح استرس
- آگاهی از زمان تخمک‌گذاری و زمان‌بندی روابط جنسی در هنگام دوره‌ی تخمک‌گذاری
تغذیه مناسب برای بارداری با تنبلی تخمدان شامل چه مواردی میشود؟
علاوه‌بر سبک زندگی، آنچه می‌خوریم نیز بر تخمک‌گذاری و سلامت بدن اثر مستقیم دارد. اصلاح عادت‌های غذایی می‌تواند در تنظیم تخمک‌گذاری مؤثر باشد:
- حجم وعده‌ی صبحانه را افزایش داده و برای شام غذای کمتری مصرف کنید.
- میزان سبزیجات با برگ‌های سبز (مانند اسفناج) و گوشت‌های با درصد چربی پایین را در رژیم غذایی خود بیشتر کنید.
- کربوهیدارت‌های پیچیده مانند غلات کامل و حبوبات را جایگزین کربوهیدرات‌های فرآوری‌شده (مانند نان سفید و خمیر پیتزا) کنید.
- اگر به مصرف مواد غذایی مملو از کبوهیدرات یا قند علاقه دارید، آن را با مواد غذایی سالم مانند آووکادو، روغن زیتون و آجیل ترکیب کنید.
در مقاله‌ی «برای تنبلی تخمدان چه بخوریم» به‌طور کامل به تغذیه‌ی مناسب تنبلی تخمدان پرداخته‌ایم. توصیه میشود برای کسب اطلاعات کامل‌تر این مقاله را نیز مطالعه کنید.
آیا مراقبت‌های خاصی در حین بارداری انجام دهیم؟
متأسفانه نرخ سقط جنین در زنان مبتلا به تنبلی تخمدان بیشتر از دیگران است؛ ولی رعایت برخی موارد در دوران بارداری می‌تواند این احتمال را کاهش دهد:
- حتماً رژیم غذایی سالم و کاملی داشته باشید.
- از مکمل‌های غذایی غافل نشوید. از پزشک خود بخواهید شما را در این مورد راهنمایی کند.
- ورزش مناسب در دوران بارداری را پشت گوش نیندازید.
- از مصرف غذاهای پرکالری و زیاده‌روی در غذا خوردن پرهیز کنید.
- چکاپ‌های دوره‌ای با پزشک خود را فراموش نکنید.
- از مصرف کافئین تا جای ممکن پرهیز کنید.
- سعی کنید حتی‌الامکان مصرف سویا را در دوران بارداری خود کاهش دهید.
عوارض تنبلی تخمدان برای نوزاد
تنبلی تخمدان احتمال بروز برخی مشکلات دوران بارداری و بیماری‌های نوزادان را افزایش می‌دهد. احتمال اینکه نوزادان پس از تولید به بستری شدن در بخش مراقبت ویژه‌ی نوزادان نیاز پیدا کنند در نوزادان متولدشده از مادران مبتلا به تنبلی تخمدان بیشتر است. همچنین احتمال مرده‌زایی و مرگ بلافاصله پس از تولد نیز در این نوزادان بیشتر از سایرین است.
کلام آخر دکتر ساینا
تنبلی تخمدان می‌تواند بر بارداری اثر منفی بگذارد؛ اما با رعایت سبک زندگی سالم و انجام درمان‌های لازم تحت نظر پزشک زنان می‌توانید این اثرات منفی را از بین ببرید. به‌یاد داشته باشید که ابتلا به تنبلی تخمدان می‌تواند در روند بارداری نیز تأثیر منفی داشته باشد. در صورت بارداری، باید بیش از سایر خانم‌ها تحت نظر پزشک زنان قرار گیرید تا بتوانید فرزند خود را بدون مشکل به دنیا بیاورید. در صورت نیاز به مشاوره پزشکی، می‌توانید از طریق سامانه‌ی دکتر ساینا از بهترین پزشکان متخصص زنان و زایمان مشاوره آنلاین دریافت کنید.