ایمی‌پرامین (با نام تجاری: Tofranil) یک داروی اعصاب و روان از خانواده داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای است که معمولا برای درمان افسردگی و شب‌ادراری تجویز می‌شود. اگر این دارو برای شما یا فرزندتان تجویز شده، شاید سؤالاتی ذهنتان را درگیر کرده باشد. در این مقاله به معرفی داروی ایمی‌پرامین، کاربردها، هشدارها، عوارض جانبی و سایر نکات مهم آن می‌پردازیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
- ایمی پرامین در یک نگاه
- ایمی پرامین چطور عمل می‌کند؟
- کاربرد ایمی پرامین
- پیش از مصرف، پزشک را در جریان چه نکاتی بگذاریم؟
- نحوه مصرف قرص ایمی پرامین
- نکات حین مصرف
- عوارض جانبی ایمی پرامین
- علائم و عوارض ناشی از اوردوز
- هشدارهای ایمی پرامین
- آیا می‌توان ایمی پرامین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟
- نحوه نگهداری ایمی پرامین
- نکاتی درباره خرید ایمی پرامین
- هنگام مصرف ایمی پرامین چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟
- کلام آخر دکترساینا
- سوالات متداول
ایمی پرامین در یک نگاه
جدول اطلاعات دارویی ایمی پرامین
| نام علمی | ایمی‌پرامین imipramine |
| نام‌های تجاری | ایمی‌پرامین یا Tofranil |
| شرکت سازنده | داروسازی مرهم دارو، داروسازی پارس دارو، داروسازی امین، داروسازی سبحان دارو، داروسازی اکسیر |
| اشکال | قرص، آمپول |
| کاربرد | افسردگی، شب‌ادراری |
| نحوه مصرف | مطابق دستور پزشک |
| حداکثر دوز مجاز |
- برای کودکان: ۲.۵ میلی‌گرم به ازای هر یک کیلوگرم وزن بدن - برای بزرگسالان: ۲۰۰ میلی‌گرم در روز |
| عوارض جانبی | تغییر در میل یا عملکرد جنسی، یبوست، سرگیجه، خواب‌آلودگی، خشکی دهان، هذیان، کاهش اشتها، لرزش یا تکان خوردن بدن |
| موارد منع مصرف | بهبود پس از سکته قلبی اخیر، حساسیت به ایمی‌پرامین یا داروهای دی‌بنزودیازپین، مصرف داروهای MOAI طی چهارده روز گذشته، مصرف هم‌زمان با لینزولید و متیلن بلو |
| هشدارهای مهم |
- پیش از عمل‌های جراحی و دندان‌پزشکی به پزشک بگویید ایمی‌پرامین مصرف می‌کنید. - مراقب خواب‌آلودگی ناشی از این دارو باشید. - مراقب افکار خودکشی و تغییرات خلق‌وخو باشید. - از مواجهه با نور خورشید پرهیز کنید. - ضدآفتاب بزنید. - دارو را بدون مشورت پزشک به صورت ناگهانی قطع نکنید. |
| بارداری و شیردهی |
- بارداری: با تأیید پزشک و با احتیاط مصرف شود. - شیردهی: نباید مصرف شود. |
| وضعیت نسخه | نیاز به نسخه دارد. |
ایمی پرامین چطور عمل می‌کند؟
ایمی‌پرامین روی سیستم عصبی مرکزی اثر می‌گذارد و با افزایش مقدار برخی مواد شیمیایی (سروتونین و نوراپی‌نفرین) در مغز به بهبود علائم افسردگی کمک می‌کند. مشخص نیست که این دارو چگونه باعث بهبود شب‌ادراری در کودکان می‌شود؛ اما به نظر می‌رسد که این کار را از طریق مسدود کردن اثر یک ماده شیمیایی خاص (استیل‌کولین) روی مثانه انجام می‌دهد.
کاربرد ایمی پرامین
ایمی‌پرامین یک داروی ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای است که برای درمان علائم افسردگی مصرف می‌شود. این دارو ممکن است برای سایر مشکلات همچون اختلالات خوردن و اختلالات پانیک (حملات هراس) نیز تجویز شود. همچنین یکی از مهم‌ترین کاربردهای ایمی پرامین، درمان شب‌ادراری کودکان ۶ سال به بالا است.
پیش از مصرف، پزشک را در جریان چه نکاتی بگذاریم؟
قبل از شروع مصرف این دارو، پزشک را در جریان موارد زیر قرار دهید:
- هرگونه حساسیت به ایمی‌پرامین یا سایر داروها
- مصرف دخانیات به‌ویژه سیگار
- هرگونه بیماری قلبی، کلیوی یا کبدی
- بیماری‌هایی مثل دیابت، بزرگی پروستات، گلوکوم (آب‌سیاه)، پرکاری تیروئید، مشکلات ادراری، تشنج، آسم یا مشکلات تنفسی
- اختلال دوقطبی، اسکیزوفرنی، اختلالات خوردن یا سایر بیماری‌های روانی (سابقه خانوادگی این بیماری‌ها)
- افکار خودکشی، برنامه برای اقدام به خودکشی، سابقه اقدام به خودکشی یا سابقه خانوادگی خودکشی
- شوک‌درمانی (الکتروشوک‌درمانی یا ECT)
- کمبود پتاسیم یا منیزیم خون
- تعریق شدید
- اسهال یا استفراغ
نحوه مصرف قرص ایمی پرامین
- دارو را دقیقا مطابق دستور پزشک مصرف کنید و مقدار مصرف را بدون تأیید پزشک بیشتر یا کمتر نکنید؛ همچنین آن را برای مدتی طولانی‌تر از زمان تجویزشده مصرف نکنید.
- حتما بروشور دارو را مطالعه کنید و به نکات ذکرشده در آن توجه داشته باشید.
- دارو را با یا بدون غذا همراه با آب میل کنید.
- قرص را خرد نکنید و نجوید.
- سعی کنید قرص را هر روز در ساعت مشخص مصرف کنید.
دوز مصرف
تنها پزشک می‌تواند مقدار، دفعات و طول دوره مصرف داروی ایمی‌پرامین را برای هر فرد مشخص کند. پزشک برای تعیین دوز دارو سن، نوع بیماری، شدت بیماری، واکنش به دارو و… را در نظر می‌گیرد.
حداکثر دوز مجاز مصرف
- حداکثر دوز مجاز بزرگسالان (۱۸ تا ۶۴ سال): ۲۰۰ میلی‌گرم در روز (در بیماران بستری ممکن است دوز دارو تا ۳۰۰ میلی‌گرم نیز افزایش یابد.)
- حداکثر دوز مجاز کودکان (۱۲ تا ۱۷ سال): ۲.۵ میلی‌گرم به ازای هر یک کیلوگرم وزن بدن
نکات حین مصرف
- اگر این دارو باعث خواب‌آلودگی شما شود، پزشک را در جریان قرار دهید. ممکن است پزشک توصیه کند به جای چند نوبت، کل دوز تجویزشده را یک‌جا قبل از خواب مصرف کنید.
- به خاطر داشته باشید که این دارو در درمان افسردگی بلافاصله بعد از مصرف اثر نمی‌کند و ممکن است تا سه هفته طول بکشد تا شما اثرات کامل آن را تجربه کنید.
- اگر ایمی‌پرامین برای شب‌ادراری در کودکان تجویز شود، معمولا پزشک توصیه می‌کند دارو یک ساعت قبل از خواب مصرف شود. در مواردی که شب‌ادراری در اوایل شب اتفاق می‌افتد، ممکن است دارو در دوزهای جداگانه تجویز شود؛ مثلا یک دوز بعدازظهر و یک دوز قبل از خواب مصرف شود.
- وقتی ایمی‌پرامین برای مدت طولانی برای شب‌ادراری در کودکان استفاده شود، این احتمال وجود دارد که اثربخشی آن ضعیف شود و ممکن است نیاز به تغییر دوز باشد. اگر احساس می‌کنید این دارو دیگر مؤثر نیست با پزشک صحبت کنید.
اگر یک دوز را فراموش کردیم چه کار کنیم؟
به‌محض یادآوری، دوز فراموش‌شده را مصرف کنید. اگر زمان کمی تا نوبت بعدی مصرف دارو باقی مانده است، فقط دوز بعدی را مصرف کنید. هرگز سعی نکنید با مصرف هم‌زمان دو دوز، داروی فراموش‌شده را جبران کنید، زیرا ممکن است باعث بروز عوارض جانبی خطرناک شود.
آیا قطع ناگهانی قرص ایمی پرامین مجاز است؟
بدون مشورت قبلی با پزشک، ناگهان مصرف ایمی‌پرامین را قطع نکنید؛ چراکه قبل از قطع کامل دارو، میزان مصرف آن باید به‌تدریج و تحت‌نظر پزشک کم شود.
عوارض جانبی ایمی پرامین
داروی ایمی‌پرامین ممکن است در برخی افراد عوارض جانبی ایجاد کند. دسته‌ای از این عوارض جانبی معمولا نیازی به توجه پزشکی ندارند و پس از مدتی خودبه‌خود رفع می‌شوند، اما اگر ادامه پیدا کردند یا شدید و آزاردهنده بودند به پزشک اطلاع دهید. این عوارض عبارت است از:
- تغییر در میل یا عملکرد جنسی
- یبوست
- سرگیجه
- خواب‌آلودگی
- خشکی دهان
- هذیان
- کاهش اشتها
- لرزش یا تکان خوردن بدن
- بالارفتن فشارخون
- سوزن‌سوزن‌شدن و ضعف بدن
- ازدست‌دادن هماهنگی حرکات
- استفراغ
- تورم سینه‌ها (در مردان و زنان)
- تغییرات وزن
- افزایش تعریق
این دارو همچنین ممکن است باعث بروز عوارض جانبی جدی شود. این موارد را باید به‌محض بروز به پزشک اطلاع دهید:
- تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم
- سرگیجه
- احساس ضعف یا سبکی سر
- درد قفسه سینه
- مشکل در تنفس
- علائم عفونت همچون تب، لرز، سرفه یا گلودرد
- تحریک‌پذیری
- سردرگمی
- سفتی عضلات
- تعریق
- تشنج
- استفراغ و اسهال
- درد ناگهانی چشم یا تغییر در بینایی مانند تاری دید، دیدن هاله دور نورها، ازدست‌دادن بینایی
- افکار خودکشی یا آسیب به خود
- بدترشدن خلق‌وخو
- احساس افسردگی
- مشکل در ادرارکردن
- خونریزی غیرعادی
- کبودشدن بدن
- دانه‌های بنفش یا قرمز زیر پوست
- بی‌حسی یا ضعف ناگهانی همراه با مشکل در بینایی، تکلم یا تعادل
- یرقان (زردشدن پوست یا چشم‌ها)
عوارض جانبی متداول ایمی‌پرامین در کودکان
- دل‌شوره و اضطراب
- مشکلات خواب مثل مشکل در به خواب رفتن و دیدن کابوس
- خستگی
- تهوع
- اسهال و استفراغ
- دل‌درد
علائم و عوارض ناشی از اوردوز
اگر مقدار زیادی از این دارو را مصرف کرده‌اید باید فورا با اورژانس تماس بگیرید یا خودتان را به نزدیک‌ترین بیمارستان برسانید. اوردوز با ایمی‌پرامین می‌تواند کشنده باشد. علائم اوردوز ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ضربان نامنظم قلب
- احساس ضعف شدید
- تشنج
- کما
- ازدست‌دادن هوشیاری
- توهم
- مشکل در تنفس
هشدارهای ایمی پرامین
- اگر قرار است تحت عمل جراحی از جمله جراحی دندان قرار بگیرید، به پزشک اطلاع دهید که ایمی‌پرامین مصرف می‌کنید.
- این دارو ممکن است باعث خواب‌آلودگی شود. تا زمانی که مطمئن نشدید این دارو چه تأثیری روی شما دارد، رانندگی نکنید یا با وسایل مکانیکی کار نکنید.
- برخی از جوانان (به‌ویژه زیر ۲۵ سال) پس از شروع داروهای ضد افسردگی، دچار افکار خودکشی می‌شوند. نسبت به تغییرات خلق‌وخو یا علائم هوشیار باشید. بهتر است به خانواده یا دوستان اطلاع دهید که در این دوران بیشتر مراقب شما باشند. هرگونه علائم جدید یا بدترشدن علائم را به پزشک گزارش دهید.
- هنگام مصرف این دارو از مواجهه با نور خورشید یا تخت‌های سولاریوم خودداری کنید. ایمی‌پرامین می‌تواند حساسیت پوست را نسبت به آفتاب‌سوختگی افزایش دهد. وقتی در فضای باز هستید، از لباس‌های محافظ و کرم ضدآفتاب با اس‌پی‌اف ۳۰ یا بالاتر استفاده کنید.
- ایمی‌پرامین ممکن است باعث خشکی دهان شود، جویدن آدامس بدون قند یا آب‌نبات و نوشیدن مقدار زیاد آب ممکن است کمک کند. اگر مشکل برطرف نشد یا شدید بود، با پزشک تماس بگیرید.
- این دارو ممکن است باعث خشکی چشم و تاری دید شود. اگر لنز تماسی استفاده می‌کنید، ممکن است دچار مشکل و ناراحتی شوید. قطره‌های اشک مصنوعی می‌توانند به حل این مشکل کمک کنند.
- داروی ایمی‌پرامین می‌تواند باعث یبوست شود. اگر به مدت سه روز دفع مدفوع نداشتید، با پزشک تماس بگیرید.
تداخلات دارویی
مصرف هم‌زمان این دارو با سایر داروهایی که باعث خواب‌آلودگی می‌شوند، می‌تواند این اثر را تشدید کند. قبل از مصرف ایمی‌پرامین با داروهای خواب‌آور، مسکن‌های مخدر، شل‌کننده عضلانی یا داروهای درمان اضطراب، افسردگی یا تشنج، با پزشک مشورت کنید. همچنین داروهای زیر نباید همراه با ایمی‌پرامین مصرف شوند:
- مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOI) مانند لینزولید، متیلن بلو، سلژیلین، و ترانیل‌سی‌پرومین
- برخی از داروهای مصرفی برای تنظیم ضربان قلب یا سایر بیماری‌های قلبی
- داروهای خانواده فنوتیازین مانند پرفنازین، تیوریدازین، کلروپرومازین
- متیلن بلو (تزریق داخل وریدی)
- آموکساپین
- آرسنیک تری اکسید
- سیزاپراید
- هالوفانترین
- لوومتادیل
- لاینزولید
- پیموزاید
- پروکاربازین
- اسپارفلوکساسین
تداخلات غذایی
اگر پزشک دستور خاصی نداده می‌توانید رژیم غذایی معمول خود را ادامه دهید.
مصرف همراه با الکل
به‌هیچ‌وجه همراه با ایمی‌پرامین الکل مصرف نکنید. ترکیب الکل با ایمی‌پرامین می‌تواند منجر به عوارض جانبی خطرناک یا مرگ شود.
محدودیت سن
- ایمی‌پرامین نباید در کودکان زیر ۶ سال مصرف شود. مصرف این دارو در کودکان بالای ۶ سال فقط برای درمان شب‌ادراری مجاز است.
- این دارو برای درمان افسردگی در افراد زیر ۱۸ سال مجاز نیست.
- در سالمندان باید با احتیاط مصرف شود. افت عملکرد کلیه و مشکلات کلیوی در سالمندان شایع است و ممکن است کلیه‌ها در دفع به‌موقع دارو از بدن مشکل داشته باشند. در نتیجه، مقدار بیشتری از دارو برای مدت طولانی‌تری در بدن این افراد باقی می‌ماند و خطر عوارض جانبی بیشتر می‌شود.
بارداری و شیردهی
- بارداری: اگر باردار هستید یا قصد باردارشدن دارید به پزشک اطلاع دهید. تنها در صورتی باید در دوران بارداری از ایمی‌پرامین استفاده کرد که سود بالقوه آن بیشتر از خطرات بالقوه‌اش باشد.
- شیردهی: ایمی‌پرامین ممکن است از طریق شیر مادر وارد بدن کودک شیرخوار شود و باعث بروز عوارض جانبی در او شود. اگر به فرزند خود شیر می‌دهید با پزشک صحبت کنید. ممکن است نیاز باشد بین ادامه شیردهی یا مصرف این دارو یکی را انتخاب کنید. همچنین اگر در حین مصرف این دارو باردار شدید حتما به پزشک اطلاع دهید.
آیا می‌توان ایمی پرامین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟
ممکن است برای درمان مشکل شما داروی جایگزینی وجود داشته باشد که برای شما اثربخشی بیشتر و عوارض کمتری به‌همراه داشته باشد. هرگونه سؤال یا نگرانی درباره استفاده از داروی جایگزین را با پزشک درمانگر خود مطرح کنید. ممکن است پزشک داروی شما را با داروهایی مثل آمی‌تریپتیلین، نورتریپتیلین، کلومیپرامین، دوکسپین و… جایگزین کند.
نحوه نگهداری ایمی پرامین
ایمی پرامین را در دمای اتاق یعنی بین ۲۰ تا ۲۵ درجه سانتیگراد و دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید. ظرف دارو را محکم ببندید و پس از گذشت تاریخ انقضا، داروی مصرف‌نشده را دور بریزید.
نکاتی درباره خرید ایمی پرامین
داروی ایمی‌پرامین توسط شرکت‌های داروسازی ایرانی به شکل قرص و آمپول و با نام تجاری ایمی پرامین تولید می‌شود.
دوزهای موجود
ایمی‌پرامین با دوزهای زیر تولید می‌شود:
- قرص ایمی‌پرامین ۱۰ میلی‌گرم، ۲۵ میلی گرم، ۵۰ میلی‌گرم
- آمپول ایمی‌پرامین ۲۵ میلی‌گرم
شرکت‌های تولیدکننده
شرکت‌های زیر در ایران داروی ایمی‌پرامین را تولید و عرضه می‌کنند:
- داروسازی مرهم دارو
- داروسازی پارس دارو
- داروسازی امین
- داروسازی سبحان دارو
- داروسازی اکسیر
هنگام مصرف ایمی پرامین چه زمانی از پزشک کمک بگیریم؟
در موارد زیر از پزشک کمک بگیرید:
- اگر هرگونه سؤال یا نگرانی درباره داروی ایمی‌پرامین دارید.
- اگر علائم بهبود نیافت یا بدتر شد.
- اگر به عوارض جانبی جدی (که در بخش عوارض جانبی به آن‌ها اشاره شد) دچار شدید.
- اگر به عوارض جانبی خفیف دچار هستید، اما این عوارض شما را آزار می‌دهند و پس از چند هفته رفع نشده‌اند.
- اگر دچار آفتاب‌سوختگی یا تاول و قرمزی پوست شدید.
در صورت بروز علائم زیر با اورژانس تماس بگیرید:
- علائم سندروم سروتونین شامل بی‌قراری، هذیان، کما، تپش سریع قلب، سرگیجه و تعریق، سرخ‌شدن و هذیان بینایی و شنوایی (دیدن یا شنیدن چیزهایی که وجود خارجی ندارند)، سفتی عضلانی، تشنج، تهوع، استفراغ، اسهال و لرزش (حرکات غیرقابل‌کنترل در یک قسمت از بدن).
- علائم آلرژی به دارو شامل کهیر، مشکل در تنفس، تورم صورت، لب‌ها، زبان یا گلو.
- علائم حمله گلوکوم زاویه بسته شامل چشم‌درد، تغییرات بینایی همچون دیدن هاله اطراف نورها و تورم و قرمزی اطراف چشم.
- عوارض جانبی خطرناک همچون درد قفسه سینه، ضربان قلب سریع، آهسته، یا غیرمنظم، ازدست‌دادن هوشیاری، تشنج، مشکل در تکلم یا ضعف یک‌طرفه بدن.
کلام آخر دکترساینا
در این مقاله با کاربردها، نحوه مصرف، عوارض جانبی، هشدارها و نکات ضروری مصرف داروی ایمی‌پرامین آشنا شدیم. همان‌طورکه اشاره شد این دارو متعلق به خانواده داروهای ضدافسردگی سه‌حلقه‌ای است و ممکن است پزشک آن را برای کودکان و بزرگسالان تجویز کند. آگاهی از نکات مهم مصرف ایمی‌پرامین و پایبندی به دستورات پزشک به شما کمک می‌کند تا جای ممکن از خطرات و عارضه‌های احتمالی این دارو دور باشید و مسیر درمان خود را با موفقیت طی کنید. درصورتی‌که پس از مطالعه این مقاله هنوز سؤال یا دغدغه‌ای ذهن شما را مشغول کرده، حتما با پزشک یا دکتر داروساز مشورت کنید.
سوالات متداول
افزایش وزن یکی از عوارض جانبی احتمالی داروی ایمی‌پرامین و سایر داروهای ضدافسردگی سه حلقهای است.
ایمی‌پرامین ممکن است در برخی افراد مشکلات جنسی ایجاد کند. مطالعات نشان می‌دهند مصرف داروهای ضدافسردگی همچون ایمی‌پرامین در مردان احتمال بروز مشکلات در رسیدن به لذت جنسی را کاهش می‌دهد؛ درحالیکه در زنان باعث مشکل در برانگیختگی جنسی می‌شود.
ایمی‌پرامین ممکن است باعث تشدید بیماری در مبتلایان به دیابت شود؛ اما شواهدی مبنیبر اینکه باعث بروز دیابت شود وجود ندارد.
ایمی‌پرامین یکی از داروهای ضدافسردگی است که ممکن است باعث ریزش مو شود.
ایمی‌پرامین اثری روی اختلال وسواس فکری-عملی (OCD) ندارد و کاربرد اصلی آن در درمان افسردگی است.
بله این دارو در برخی افراد اثر خواب‌آور دارد.
قرص ایمی‌پرامین ۲۵ برای درمان افسردگی در بزرگسالان و درمان شب‌ادراری در کودکان بالای ۶ سال کاربرد دارد.
قرص ایمی‌پرامین ۱۰ برای درمان افسردگی در بزرگسالان و درمان شب‌ادراری در کودکان بالای ۶ سال کاربرد دارد.
یکی از عوارض جانبی احتمالی ایمی‌پرامین معده درد یا دل‌درد است. بااینحال مطالعات نشان می‌دهد این دارو می‌تواند در بیماران مبتلا به سندروم روده تحریکپذیر (IBS) اثرات درمانی داشته باشد.
افزایش سرعت تپش قلب یا تپش قلب نامنظم یکی از عارضه‌های جانبی احتمالی ایمیپرمین است.