احتمالاً همه‌ی ما سرگیجه ناگهانی را تجربه کرده‌ایم. سرگیجه ناگهانی علت‌های مختلفی دارد و بسته به علت، درمان آن نیز متفاوت است. اما آیا این سرگیجه‌ها می‌توانند خطرناک باشند؟ باید بگویم بله! گاهی سرگیجه های ناگهانی مسئله‌ی مهمی است که نیاز به پیگیری و درمان دارد.
در این مقاله از مجله سلامت دکتر ساینا علت سرگیجه ناگهانی را بررسی می‌کنیم و به شما می‌گوییم چه باید بکنید و چه موقع نیاز به مراجعه به پزشک دارید.
فهرست آنچه می‌خوانید:
علت سرگیجه ناگهانی چیست؟
سرگیجه به احساس چرخش اتاق، سبکی سر و حس ناپایداری و عدم تعادل اشاره دارد. علت سرگیجه ناگهانی ممکن است مربوط به داروهای مصرفی، شرایط محیطی یا بیماری زمینه‌ای باشد.
اگرچه سرگیجه ناگهانی همیشه نشان‌دهنده‌ی یک وضعیت خطرناک نیست؛ اما می‌تواند برای فرد آزاردهنده باشد. این عارضه ممکن است هنگام حرکت، خوابیدن یا ایستادن ایجاد شود.
اختلال گوش داخلی یکی از شایع‌ترین دلایل سرگیجه ناگهانی است. در اینجا برخی دیگر از علل سرگیجه ناگهانی را شرح می‌دهیم.
سرگیجه پاروکسیمال خوش‌خیم
این نوع از سرگيجه ناگهاني به هنگام تغییر وضعیت سر یا بدن (مانند خم شدن) ایجاد می‌شود و معمولاً چند ثانیه تا چند دقیقه طول می‌کشد. زمانی که بلورهای کلسیمی در گوش داخلی جابه‌جا می‌شوند این سرگیجه‌ی خوش‌خیم ناگهانی رخ می‌دهد.
سرگیجه ناگهانی خوش‌خیم اغلب ناشی از آسیب به سر یا بالا رفتن سن است. جای نگرانی نیست؛ چراکه درمان این نوع سرگیجه آسان است و تنها کافی است با حرکات ساده بلورهای کلسیم به‌جای خود برگردند.
سندرم منییر
سندرم منییر بیماری گوش داخلی است که در آن فشار مایع آندولنف افزایش پیدا می‌کند. حملات سرگیجه اغلب با تهوع و استفراغ همراه است. این بیماری بیشتر در افراد ۴۰ تا ۶۰ سال مشاهده می‌شود.
تهوع، استفراغ، وزوز گوش، کاهش شنوایی از علائمی است که فرد مبتلا به سندرم منییر ممکن است آن را تجربه کند.
عفونت گوش
عفونت گوش هم می‌تواند یک علت سرگیجه ناگهانی باشد. عفونت باکتریایی یا ویروسی باعث التهاب در گوش داخلی شده و این التهاب منجر به اختلال در رسیدن پیام عصبی مغز به گوش داخلی می‌شود.
علت سرگیجه ناگهانی در زنان
یکی از دلایل سرگیجه ناگهانی در زنان تغییرات هورمونی است. این تغییرات هورمونی به‌ویژه در حوالی یائسگی دلیل سرگیجه ناگهانی هستند.
هورمون‌های استروژن و پروژسترون در دوران یائسگی مسئول بسیاری از تغییرات در این دوران هستند. تغییر سطح هورمون‌های زنانه بر روی گردش خون و عروق خونی تأثیر می‌گذارد و باعث نوسان فشارخون می‌شود و به دنبال آن سرگیجه ناگهانی رخ می‌دهد.
سایر علائم یائسگی مانند اضطراب، استرس، گرگرفتگی و حملات ترس نیز باعث سرگیجه می‌شود.
علت سرگیجه ناگهانی و حالت تهوع
سرگیجه‌ای که با حالت تهوع همراه باشد معمولاً به دلیل افت قند خون، کاهش فشارخون یا میگرن است. ممکن است سرگیجه و تهوع علت جدی نداشته باشد؛ اما اگر همراه سرگیجه این علائم را دارید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
- سردرد شدید
- درد قفسه سینه
- دوبینی
- احساس گیجی
- تشنج
- تب بالا
- عدم تعادل (مشکل در راه رفتن)
گلوکز منبع اصلی تأمین انرژی بدن است. افت قند خون با علائمی مانند سرگیجه، تهوع و لرزش بدن همراه است. افت قند خون در افراد مبتلا به دیابت که داروهای کنترل قند خون مصرف می‌کنند شایع است.
سرگیجه ناگهانی در بسیاری از موارد نگران‌کننده نیست؛ اما اگر به همراه سرگیجه ناگهانی علائمی مثل درد قفسه سینه، دوبینی، تب بالا، تشنج، عدم تعادل و احساس گیجی و سردرد شدید دارید هرچه سریع‌تر به مراکز درمانی مراجعه کنید.
سرگیجه ناگهانی در خواب
احساس سرگیجه به هنگام بیدار شدن از خواب می‌تواند به علت کم‌آبی بدن یا آپنه در خواب باشد. مصرف برخی داروها مانند داروهای ضدافسردگی، ضدتشنج، ضد فشارخون و داروهای آرام‌بخش ممکن است علت سرگیجه ناگهانی باشد.
اگر بعد از مصرف دارویی جدید دچار سرگیجه شدید حتماً به پزشک اطلاع دهید. کم‌آبی در بدن باعث مختل شدن عملکرد مغز و سرگیجه ناگهانی می‌شود.
برخی از داروها می‌توانند دلیل سرگیجه ناگهانی باشند. اگر با تجویز پزشک مصرف داروی خاصی را شروع کرده‌اید یا به‌تازگی ترکیب و دوز مصرفی داروهای خود را تغییر داده‌اید حتماً علائم سرگیجه خود را با پزشک خود در میان بگذارید.
علائم سرگیجه ناگهانی
علائم سرگیجه ناگهانی عبارت‌اند از:
- احساس ضعف و سبکی سر
- عدم تعادل
- بی‌ثباتی
- احساس شناور بودن
- احساس چرخیدن (چرخیدن اتاق دور سر)
درصورتی‌که سرگیجه با حالت تهوع، استفراغ و غش به مدت طولانی همراه باشد باید فوراً به مرکز درمانی مراجعه کنید. اما برای موارد خفیف و همچنین سرگیجه‌های ناشی از مصرف دارو یا ابتلا به بیماری‌های خاص می‌توانید از خدمات مشاوره آنلاین دکتر ساینا استفاده کرده و از بهترین متخصص مغز و اعصاب مشاوره آنلاین بگیرید.
برای مشاهده لیست بهترین متخصص مغز و اعصاب کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با متخصص مغز و اعصاب ارتباط آنلاین با متخصص مغز و اعصابدرمان سرگیجه ناگهانی
درمان بسته به علت آن متفاوت است. ممکن است برای تشخیص علت سرگیجه نیاز به بررسی دهلیز شنوایی و حس تعادل باشد. این کار توسط شنوایی‌سنج یا ادیومتریست انجام می‌شود.
درصورتی‌که عفونت گوش داخلی علت سرگیجه ناگهانی باشد باید تا درمان کامل عفونت طبق تجویز پزشک آنتی‌بیوتیک مصرف شود. در مواردی که سندرم منییر باعث سرگیجه می‌شود رژیم غذایی کم نمک مؤثر است.
داروها و تکنیک‌های ضداضطراب نیز به کاهش علائم سرگیجه کمک می‌کنند. نوشیدن مایعات فراوان در هنگام ورزش یا در روزهای گرم در کاهش کم‌آبی و رفع سرگیجه بسیار مؤثر است.
چگونه در سرگیجه ناگهانی از خود مراقبت کنیم؟
- جهت پیشگیری از سقوط به هنگام سرگیجه بنشینید یا استراحت کنید.
- در صورت لزوم برای حفظ ثبات از عصا یا واکر استفاده کنید.
- هنگام بالا رفتن از پله‌ها حتماً از نرده‌ها کمک بگیرید.
- برای بهبود تعادل از تکنیک یوگا یا تای چی استفاده کنید.
- هنگام سرگیجه از رانندگی یا کار با ماشین‌آلات صنعتی خودداری کنید.
- از مصرف الکل و کافئین و دخانیات پرهیز کنید چراکه باعث سرگیجه می‌شود.
- آب و مایعات کافی در طول روز بنوشید.
- اگر سرگیجه به علت کم‌آبی یا گرمای هوا باشد سعی کنید در یک مکان خنک استراحت کنید.
کلام آخر دکتر ساینا
یادتان باشد که علت سرگیجه ناگهانی همواره یکسان نیست. گاهی سرگیجه ناگهانی با کمی استراحت خوب می‌شود؛ اما اگر علائم دیگری همچون تشنج و تب دارید یا اگر سرگیجه شما طولانی شده است حتماً هرچه سریع‌تر به مراکز درمانی مراجعه کنید. توجه داشته باشید که در وضعیت سرگیجه ناگهانی ممکن است تعادل خود را از دست بدهید و به خودتان آسیب بزنید. از کسی بخواهید شما را همراهی کنید.
سؤالات متداول
سرگیجه ناگهانی یک شکایت شایع در افراد دیابتی است که ممکن است به علت افت قند خون یا افزایش قند خون باشد. این حالت نیاز به بررسی و درمان فوری دارد.
هنگام سرگیجه دراز بکشید و استراحت کنید. مایعات زیادی بنوشید. از مصرف قهوه، کافئین، الکل خودداری کنید.
همراهان مجله سلامت دکتر ساینا، شما عزیزان نیز می‌توانید سوالات خود را در رابطه با موضوع این مقاله در بخش نظرات بنویسید. متخصصان ما در تلاش هستند تا در کوتاه‌ترین زمان ممکن به پرسش‌های شما پاسخ دهند.