آتورواستاتین دارویی بسیار رایج و از دسته استاتین‌هاست. این دارو کاربردهای مختلفی دارد؛ اما بیش از هر چیز برای درمان کلسترول بالا و کاهش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی مثل سکته قلبی یا مغزی به کار می‌رود. در این مقاله به کاربردهای آتورواستاتین، دوزهای این دارو، نحوه مصرف و بایدها و نبایدهای مصرف آتورواستاتین می‌پردازیم.
فهرست آنچه می‌خوانید:
- آتورواستاتین چیست؟
- آتورواستاتین برای چه مواردی تجویز می‌شود؟
- پیش از مصرف آتورواستاتین چه مواردی را با پزشک در میان بگذارم؟
- نحوه مصرف آتورواستاتین
- نحوه قطع مصرف آتورواستاتین
- نحوه نگه‌داری آتورواستاتین
- عوارض جانبی آتورواستاتین
- آیا آتورواستاتین باعث لاغری می‌شود؟
- هشدارهای مصرف آتورواستاتین
- آیا می‌توان آتورواستاتین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟
- هنگام مصرف آتورواستاتین چه زمانی با پزشک صحبت کنم؟
- کلام آخر دکترساینا
آتورواستاتین چیست؟
آتورواستاتین یک قرص تجویزی است است که به کاهش سطح LDL یا کلسترول بد و افزایش سطح HDL یا کلسترول خوب و کاهش سطح تری‌گلیسرید در خون شما کمک می‌کند. این دارو همچنین می‌تواند به کسانی که بیماری قبلی دارند یا در خطر بروز مشکلات قلبی هستند کمک کند.
جدول اطلاعات دارویی آتورواستاتین
| نام ژنریک دارو | آتورواستاتین (Atorvastatin) |
| نام‌های تجاری دارو | تیداتور، بایوتور، آتوکیم، آتوسترول، آتورکسین، آتوواست، لیپیمد، لیپوفیکس، لیپیتور، لیپیکات، لیپوکم |
| دسته دارویی | استاتین |
| کاربرد | کاهش کلسترول خون |
| مکانیسم اثر | کاهش تولید کلسترول در کبد با مهار HMG-CoA ردوکتاز |
| اشکال دارو | قرص |
| قدرت و دوز دارو | ۱۰، ۲۰، ۴۰ و ۸۰ میلی‌گرم |
| مقدار دوز مورد مصرف | دوز شروع معمولاً ۱۰-۲۰ است و بسته به نیاز بعداً افزایش داده می‌شود. |
| نیاز به نسخه | نیاز به نسخه دارد. |
| وضعیت بیمه | تحت پوشش بیمه |
| منع مصرف | بارداری، شیردهی، زیر ۱۰ سال |
| هشدارها | در بیماران کلیوی، کبدی، قلب، بالای ۶۵ سال، سابقه حساسیت دارویی با احتیاط مصرف شود. |
| تداخل دارویی | اریترومایسین، کلاریترومایسین، ریفامپین، کتوکونازول، فلوکونازول، وارفارین، برخی داروهای درمان ایدز و هپاتیت و ... |
| عوارض | تهوع، سوءهاضمه، سردرد، خون‌دماغ، یبوست، نفخ، اسهال و ... |
دسته دارویی آتورواستاتین
آتورواستاتین به دسته دارویی استاتین‌ها یا مهارکننده‌های HMG-CoA ردوکتاز تعلق دارد.
اشکال دارویی و دوزهای موجود
این دارو به صورت قرص (تبلت) در دوزهای ۱۰، ۲۰، ۴۰ و ۸۰ میلی‌گرم موجود است.
نام‌های تجاری آتورواستاتین
این دارو در داروخانه‌ها با نام‌های تجاری مختلفی عرضه می‌شود:
- تیداتور
- بایوتور
- آتوکیم
- آتوسترول
- آتورکسین
- آتوواست
- لیپیمد
- لیپوفیکس
- لیپیتور
- لیپیکات
- لیپوکم
- و…
شرکت‌های تولیدکننده
آتورواستاتین در ایران توسط شرکت‌های متعددی تولید یا وارد می‌شود. برخی از این شرکت‌ها عبارت‌اند از:
- تولید دارو
- پورسینا
- مهردارو
- شهر دارو
- شفا
- عبیدی
- لقمان
- رها
- سبحان
- رازک
نحوه عمل آتورواستاتین
آتورواستاتین باعث کاهش تولید کلسترول در کبد می‌شود. همچنین این دارو روند توانایی کبد را در حذف LDL از خون افزایش می‌دهد.
مکانیزم اثر آتورواستاتین Atorvastatin
جذب : به صورت خوراکی و سریع است.
دفع : از طریق صفرا انجام می پذیرد.
مکانیسم اثر: مهار کننده ی HMG-CoA ردوکتاز است و سنتز کلسترول ممانعت به عمل می آورد.
نیمه عمر: نیمه عمر حدود ۱۴ ساعت دارد.
آتورواستاتین برای چه مواردی تجویز می‌شود؟
افزایش چربی خون و تجمع کلسترول و چربی‌ها در دیواره عروق باعث کاهش جریان خون و درنتیجه اختلال اکسیژن‌رسانی به قلب، مغز و سایر اندام‌های شما می‌شود.
آتورواستاتین باعث کاهش سطح LDL یا کلسترول مضر و تری‌گلیسرید در خون و افزایش سطح HDL یا کلسترول مفید می‌شود. این دارو همچنین می‌تواند برای کاهش سطح کلسترول در کودکان و نوجوانان بین ۱۰-۱۷ سال تجویز شود که به بیماری هایپرکلسترولمی فامیلی مبتلا هستند.
آتورواستاتین به همراه رژیم غذایی، کاهش وزن و ورزش به کاهش خطر سکته قلبی و مغزی کمک می‌کند و باعث کاهش نیاز به عمل جراحی در افرادی می‌شود که بیماری قلبی دارند یا در معرض ابتلا به بیماری‌های قلبی هستند.
کاربردهای آتورواستاتین
این دارو برای بیماری‌ها و مشکلات مختلفی می‌تواند تجویز شود:
- هایپرلیپیدمی
- هایپرلیپوپروتئینمی
- هایپرتری‌گلیسریدمی
- پیشگیری از بیماری‌های قلب و عروق
- هایپرکلسترولمی فامیلی
پیش از مصرف آتورواستاتین چه مواردی را با پزشک در میان بگذارم؟
اگر هر یک از شرایط زیر را دارید حتماً قبل از مصرف این دارو، پزشکتان را در جریان قرار دهید:
- دیابت
- مصرف الکل
- بیماری‌های کلیوی
- بیماری‌های کبد
- درد یا گرفتگی عضلات
- سابقه سکته مغزی
- بیماری‌های تیروئید
- سابقه حساسیت به دارو یا غذا
- بارداری یا در آستانه اقدام برای بارداری
- شیردهی
آتورواستاتین می‌تواند باعث افزایش قند خون شود؛ از پزشک خود درباره تغییر رژیم غذایی سوال بپرسید.
این دارو فقط بخشی از برنامه درمانی شماست؛ از پزشک خود درباره سایر کارهایی که می‌توانید برای سلامت قلب خود انجام دهید سوال بپرسید.
نحوه مصرف آتورواستاتین
- ساعت مصرف: این دارو را طبق دستور پزشک و هر روز در یک ساعت خاص مصرف کنید.
- با غذا یا بدون غذا: می‌توانید این دارو را همراه یا بدون غذا مصرف کنید؛ اما اگر مصرف آتورواستاتین باعث ناراحتی معده شما می‌شود، بهتر است مصرف دارو را همراه با غذا امتحان کنید.
- دوره مصرف: دوره درمان را کامل کنید و مصرف این دارو را بدون هماهنگی با پزشک قطع نکنید.
دوز مصرف آتورواستاتین
دوز مصرف این دارو از فردی به فرد دیگر متفاوت است. در این بخش به دوز میانگین آتورواستاتین برای گروه‌های مختلف اشاره می‌کنیم؛ اما حتماً این دارو را طبق تجویز پزشک مصرف کنید و خودسرانه دوز دارو را تغییر ندهید.
میزان دارویی که در طی روز مصرف می‌کنید بستگی به قدرت داروی مصرفی شما دارد. همچنین تعداد دوز در طی روز، فاصله زمانی مجاز بین دوزها و طول دوره مصرف دارو بستگی به مشکل شما دارد.
- بزرگسالان: معمولاً پزشک در ابتدا دوز ۱۰ یا ۲۰ میلی‌گرم در روز را تجویز می‌کند. برخی بیماران ممکن است در ابتدا نیاز به دوز ۴۰ میلی‌گرم در روز داشته باشند. پزشک بر اساس نیاز شما، به‌مرور دوز دارو را افزایش می‌دهد؛ اما این دوز به‌ندرت بالاتر از ۸۰ میلی‌گرم می‌شود.
- کودکان بالای ۱۰ سال: کودکان مبتلا به هایپرکلسترولمی فامیلی در ابتدا دوز ۱۰ یا ۲۰ میلی‌گرم در روز دریافت می‌کنند. پزشک ممکن است به‌مرور دوز را افزایش دهد؛ اما این دوز به‌ندرت بالاتر از ۸۰ میلی‌گرم در روز می‌شود.
- کودکان زیر ۱۰ سال: مصرف این دارو برای کودکان زیر ۱۰ سال رایج نیست و در صورت لزوم، پزشک باید دوز مصرفی را تعیین کند.
اگر یک دوز را فراموش کردم چه کار کنم؟
اگر مصرف یک دوز آتورواستاتین را فراموش کردید، به‌محض‌اینکه به یاد آوردید آن را مصرف کنید. اگر تقریباً زمان مصرف دوز بعدی رسیده است، فقط یک دوز مصرف کنید و دوز دارو را دو برابر نکنید.
نحوه قطع مصرف آتورواستاتین
قطع ناگهانی آتورواستاتین می‌تواند خطر ابتلا به مشکلات قلبی را افزایش دهد. بنابراین بهتر است برای قطع مصرف این دارو، به یک سری نکات دقت کنید.
چه زمانی می‌توانم مصرف آتورواستاتین را قطع کنم؟
- رسیدن کلسترول خون به سطح طبیعی: وقتی کلسترول خون شما به حد طبیعی رسید، می‌توانید با مشورت پزشک مصرف دارو را متوقف کنید. دقت کنید که دراین‌حالت لازم است روش‌های دیگری را مثل رژیم یا ورزش برای کنترل سطح کلسترول شروع کرده باشید.
- ظهور عوارض جانبی جدی: درصورتی‌که مصرف قرص باعث ایجاد عوارض جانبی شده است، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است دوز دارو را کم کند یا داروی دیگری را برای شما جایگزین کند.
علائم و عوارض قطع ناگهانی آتورواستاتین
شما با قطع این دارو علائم خاصی را تجربه نمی‌کنید؛ اما اگر راه دیگری برای کاهش کلسترول جایگزین نکرده باشید، ممکن است سطح کلسترول شما بالا برود. این اتفاق خطر سکته قلبی و مغزی را افزایش می‌دهد.
بنابراین پیش از قطع مصرف این دارو، حتماً روش دیگری را برای کنترل سطح کلسترول خون جایگزین کنید.
نحوه نگه‌داری آتورواستاتین
این دارو را در دمای اتاق (۲۰ تا ۲۵ درجه سانتی‌گراد) دور از دسترس کودکان و حیوان خانگی خود قرار دهید.
به تاریخ مصرف دارو دقت کنید و داروهای تاریخ مصرف‌گذشته را دور بیندازید.
عوارض جانبی آتورواستاتین
مصرف آتورواستاتین می‌تواند باعث عوارض مختلف ساده یا جدی شود.
عوارض معمول آتورواستاتین
این دسته عوارض معمولاً نیاز به مداخله پزشکی ندارند و خودبه‌خود رفع می‌شوند:
- اسهال
- حالت تهوع
- مشکلات خواب
- ناراحتی معده
عوارض جدی آتورواستاتین
مصرف آتورواستاتین ممکن است باعث یک سری عوارض جدی و خطرناک شود. در صورت مشاهده این عوارض هرچه‌سریع‌تر با پزشک صحبت کنید:
- حساسیت: بثورات پوستی؛ خارش؛ کهیر؛ تورم در صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
- افزایش قند خون (هایپرگلیسمی): احساس تشنگی، افزایش حجم ادرار، احساس ضعف غیرطبیعی، خستگی، تاری دید
- آسیب کبدی: درد در بالا و سمت راست شکم، کاهش اشتها، تهوع، کم‌‌رنگ شدن مدفوع، تیره شدن ادرار، زرد شدن پوست یا سفیدی چشم‌ها، ضعف غیرطبیعی، احساس خستگی
- آسیب عضلانی؛ ضعف غیرطبیعی، خستگی، درد عضلانی، تیره شدن ادرار، کاهش حجم ادرار
- قرمزی، تاول، پوسته‌پوسته یا شل شدن پوست یا مخاط درون دهان
آیا آتورواستاتین باعث لاغری می‌شود؟
هرچند بعضی افراد گزارش کرده‌اند که در طول مصرف آتورواستاتین کاهش وزن داشته‌اند، دقت کنید که این دارو معمولاً همراه با رژیم غذایی خاص تجویز می‌شود و کاهش وزن نیز احتمالاً ناشی از همین تغییر در رژیم غذایی است.
اگر در حین مصرف آتورواستاتین دچار کاهش اشتها یا کاهش وزن شدید شده‌اید، حتماً پزشک خود را در جریان بگذارید.
هشدارهای مصرف آتورواستاتین
هنگام مصرف آتورواستاتین به یک سری موارد باید دقت کنید.
هشدار حساسیت
آتورواستاتین می‌تواند باعث واکنش حساسیت شدید شود. علائم حساسیت عبارت‌اند از:
- التهاب صورت، لب‌ها، زبان یا گلو
- مشکل در تنفس
- مشکل در بلع
اگر این علائم را تجربه کردید با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید یا خود را به نزدیک‌ترین مرکز درمانی برسانید.
درصورت بروز علائم آلرژی، دوز بعدی دارو را مصرف نکنید.
هشدار تداخل غذایی
در زمانی که تحت درمان با آتورواستاتین هستید، از مصرف میزان زیاد آب گریپ‌فروت پرهیز کنید. نوشیدن آب گریپ‌فروت می‌تواند باعث تجمع آتورواستاتین در خون شما شود و خطر آسیب عضلانی را افزایش دهد.
هشدار تداخل دارویی آتورواستاتین
آتورواستاتین می‌تواند با بعضی داروها تداخل داشته باشد. این دارو را همراه با موارد زیر مصرف نکنید:
- داسابوویر، امبیتاسویر، پاریتاپرویر، ریتوناویر
- پوزاکونازول
- مخمر برنج قرمز
همچنین این دارو ممکن است با موارد زیر هم تداخل داشته باشد:
- بعضی آنتی‌بیوتیک‌ها مثل اریترومایسین و کلاریترومایسین
- بعضی ضدویروس‌های درمان HIV و هپاتیت
- بعضی داروهای کاهش کلسترول مثل فنوفیبرات، جم‌فیبروزیل و نیاسین
- بعضی داروهای عفونت‌های قارچی مثل کتوکونازول و ایتراکونازول
- کلشیسین
- سیکلوسپورین
- دیگوکسین
- هورمون‌های استروژن و پروژستین
دقت کنید که ممکن است این لیست کامل نباشد؛ حتماً پیش از مصرف آتورواستاتین پزشک خود را در جریان تمام داروها، مکمل‌ها و داروهای گیاهی که مصرف می‌کنید بگذارید.
هشدار مصرف الکل
مصرف الکل می‌تواند خطر آسیب کبدی ناشی از آتورواستاتین را افزایش دهد. هنگامی که تحت درمان با آتورواستاتین هستید، از مصرف الکل پرهیز کنید.
هشدار برای افراد با مشکلات خاص
- برای افراد دچار مشکلات کلیوی: ابتلا به مشکلات کلیوی خطر آسیب عضلانی ناشی از آتورواستاتین را افزایش می‌دهد. پزشک معالج می‌تواند شما را از نظر مشکلات عضلانی تحت نظر بگیرد.
- برای افراد دچار بیماری کبد: اگر به بیماری کبد مبتلا هستید نباید آتورواستاتین مصرف کنید؛ چراکه این دارو باعث افزایش احتمال آسیب کبدی می‌شود.
- برای افراد مبتلا به دیابت: آتورواستاتین ممکن است باعث افزایش سطح قند خون شما شود. هنگامی که آتورواستاتین مصرف می‌کنید، باید مرتب قند خونتان را چک کنید. همچنین ممکن است نیاز باشد پزشک داروهای دیابت شما را تغییر دهد.
هشدار برای گروه‌های خاص
- در دوران بارداری: آتورواستاتین را به‌هیچ‌عنوان نباید هنگام بارداری مصرف کنید؛ چرا که دقیقاً مشخص نیست این دارو در دوران بارداری چه تاثیری بر شما و جنین می‌گذارد.
- در دوران شیردهی: آتورواستاتین را در دوران شیردهی مصرف نکنید. اگر در دوران شیردهی هستید، حتماً پزشک را در جریان بگذارید و از او بخواهید داروی جایگزینی برایتان تجویز کند.
- سالمندان: افراد بالاتر از ۶۵ سال بیش از سایرین در خطر آسیب عضلانی ناشی از آتورواستاتین هستند.
- کودکان: کودکان زیر ۱۰ سال نباید این دارو را مصرف کنند؛ چراکه اثر آتورواستاتین در این کودکان بررسی نشده است.
آیا می‌توان آتورواستاتین را با داروی دیگری جایگزین کرد؟
به‌هیچ‌عنوان دارویی را که پزشک برای شما تجویز کرده است، بدون هماهنگی با پزشک جایگزین نکنید.
همان‌طورکه پیشتر اشاره شد، آتورواستاتین جزء دسته دارویی به نام استاتین‌هاست. در موارد خاص ممکن است پزشک داروی شما را با یکی دیگر از داروهای این خانواده با اثر مشابه جایگزین کند؛ ازجمله:
- رزوواستاتین
- فلوواستاتین
- لوواستاتین
- پراواستاتین
- سیمواستاتین
- کلستیرامین
- کلستیپول
هنگام مصرف آتورواستاتین چه زمانی با پزشک صحبت کنم؟
- درصورتی‌که علائم شما با مصرف دارو بهتر نشده یا تشدید شده است، حتماً با پزشک مشورت کنید.
- اگر دچار دردهای عضلانی شده‌اید، با پزشک مشورت کنید و سر خود مصرف دارو را قطع نکنید.
- اگر قصد بارداری دارید، پیش از اقدام به بارداری پزشک خود را در جریان بگذارید. آتورواستاتین می‌تواند باعث مشکلات جدی در جنین شود.
برای مشاهده لیست بهترین پزشک عمومی و داخلی کلیک کنید:
ارتباط تلفنی با پزشک عمومی ارتباط آنلاین با پزشک عمومیکلام آخر دکترساینا
آتورواستاتین یکی از رایج‌ترین داروها برای کاهش چربی خون است. درصورت ابتلا به بیماری‌های مزمن، داشتن سابقه حساسیت، بارداری یا قصد اقدام به بارداری یا شیردهی حتماً پزشک را در جریان قرار دهید. این دارو را طبق تجویز پزشک مصرف کنید و به‌صورت خودسرانه دوز مصرفی خود را تغییر ندهید یا مصرف دارو را قطع نکنید.